هشدار: بازار بنزین بحرانی شد؛ گرانی در راه است!
اقتصادایرانی: زمزمه‌هایی از افزایش قیمت بنزین به گوش می‌رسد؛ اقدامی که دولت تلاش دارد با جلب نظر عمومی عملی کند، اما تجربه گرانی آبان ۹۸ همچنان نگرانی‌ها را تشدید کرده است.
از ابتدای مهرماه سال جاری، شایعات مختلفی در خصوص افزایش قیمت بنزین مطرح شده است، اما تا کنون دولت به صورت رسمی تصمیم نهایی خود را اعلام نکرده است.
این در حالی است که در تاریخ ۲۴ آبان ۱۳۹۸، شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران بدون اطلاع‌رسانی قبلی اعلام کرد که دوباره سهمیه‌بندی بنزین آغاز شده و قیمت هر لیتر بنزین سهمیه‌ای به ۱۵۰۰ تومان و قیمت بنزین آزاد از ۱۰۰۰ به ۳۰۰۰ تومان افزایش یافته است.
این اقدام که بدون اطلاع رئیس‌جمهور وقت انجام شد، منجر به اعتراضاتی گسترده در کشور شد که هزینه‌هایی را به همراه داشت. اکنون، برای جلوگیری از چنین پیامدهایی، دولت، مجلس و سایر نهادهای مرتبط بر اتخاذ تصمیماتی همگام با افکار عمومی تاکید دارند.
ساختار احتمالی تغییر قیمت بنزین
اخیراً فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، در تاریخ ۲۱ آبان، اعلام کرده است که نرخ سهمیه‌ای بنزین (۶۰ و ۱۰۰ لیتری) تغییری نخواهد کرد و هرگونه تغییر قیمت مربوط به سهمیه مناطق آزاد، خودروهای لوکس و سهمیه‌های دولتی است. با این تدبیر، تلاش بر جلوگیری از قاچاق سوخت و هدررفت منابع ملی است.
به گفته منابع آگاه، ساختار سهمیه‌بندی به شکل زیر خواهد بود:
- ۶۰ لیتر بنزین یارانه‌ای به ازای هر لیتر ۱۵۰۰ تومان.
- ۱۰۰ لیتر بنزین نیمه‌ی یارانه‌ای به ازای هر لیتر ۳۰۰۰ تومان.
- نقشه‌ای برای در نظر گرفتن یک نرخ آزاد جدید نیز ارائه شده است.
محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت، نیز اعلام کرده است هرگونه تصمیمی در این خصوص نیازمند بررسی‌های کارشناسانه است و فعلاً تغییر در سهمیه‌ها مطرح نیست.
ضرورت بررسی پیامدهای افزایش قیمت بنزین
فتح‌الله توسلی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، با اشاره به پایین بودن قیمت بنزین در کشور اظهار کرد که رسیدن به تعادل قیمتی بین هزینه‌های تولید و قیمت بنزین ضروری به نظر می‌رسد. اما این موضوع باید با روش‌های مدیریتی صحیح انجام شود و تبعات آن نیز سنجیده شود.
وی تاکید کرد که تجربه حذف ارز ترجیحی نشان داده است که عدم مدیریت درست می‌تواند موجب گرانی بیشتر کالاها و زیان مردم شود. از این رو، دولت باید اقدامات منطقی و شفاف را در پیش گیرد.
مسائل مرتبط با قاچاق سوخت
آمارها نشان می‌دهند که روزانه حدود ۲۰ تا ۲۵ میلیون لیتر سوخت، شامل نفت‌گاز و بنزین، قاچاق می‌شود. این مسئله فشار زیادی را به منابع کشور وارد می‌کند. فتح‌الله توسلی معتقد است که نظارت هوشمندانه می‌تواند از این امر جلوگیری کند و ناترازی تولید سوخت در کشور را کاهش دهد.
ضرورت اقناع‌سازی مردم
عبدالعلی رحیمی مظفری، رئیس مرکز امور نمایندگان مجلس، معتقد است قبل از هر تغییری باید مردم توجیه شوند و آگاهی لازم درباره مزایا و معایب اصلاح قیمت بنزین به آنها ارائه شود. وی تاکید کرد که تصمیمات ناگهانی در این خصوص می‌تواند به کاهش اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی منجر شود.
رحیمی مظفری همچنین به اهمیت بهره‌گیری از سامانه مترینگ به عنوان ابزاری برای مدیریت و شفافیت مالی در حوزه انرژی تاکید کرد. وی اشاره کرد که اجرای کامل این سامانه می‌تواند نقش مؤثری در جلوگیری از قاچاق سوخت داشته باشد.
سخن پایانی
دولت چهاردهم از آغاز فعالیت خود، بر لزوم رفع ناترازی در حوزه انرژی، بهینه‌سازی مصرف و مقابله با قاچاق سوخت متمرکز بوده است. اکنون که احتمال تغییر در قیمت سوخت مطرح است، انتظار می‌رود با برنامه‌ریزی دقیق و همکاری ارکان مختلف تصمیمات لازم گرفته شود، به گونه‌ای که تأثیرات منفی بر سایر کالاها کمینه شود.
