فاجعه اقتصادی؛ پرواز گوشت از سفرهها به خاطر بنزین و دلار!
اقتصادایرانی: افزایش شدید قیمت گوشت قرمز در پی حذف ارز ترجیحی؛ گرانی دلار و بنزین مصرف گوشت را از سفرههای مردم حذف کرد و رکود سنگینی را در بازار گوشت بهوجود آورد.
بازار گوشت قرمز در ایران در حال گذراندن یکی از بحرانیترین دورههای رکود خود است؛ رکودی که نه به دلیل کمبود عرضه، بلکه به واسطه افزایش مداوم قیمتها و کاهش شدید توان خرید مردم ایجاد شده است. اگرچه آمارها نشان میدهند که عرضه دام زنده و گوشت در کشور شرایط مطلوبی دارد، اما افزایش نجومی قیمتها باعث شده بخش بزرگی از جمعیت از مصرف گوشت قرمز محروم شوند. این وضعیت، علاوه بر مصرفکنندگان، مشکلاتی جدی نیز برای تولیدکنندگان، دامداران و سایر فعالان این صنعت به وجود آورده است.
رشد قیمت نهادههای دامی، حذف ارز ترجیحی، افزایش نرخ ارز، تغییر در قیمت حاملهای انرژی و نبود سیاستهایی برای حمایت از مصرفکننده، از جمله عواملی هستند که به گفته کارشناسان، موجب رکود شدید در بازار گوشت شدهاند. در این شرایط، باوجود وفور عرضه در بازار، تقاضا به شدت کاهش پیدا کرده و همین امر به توقف چرخه طبیعی عرضه و تقاضا منجر شده است. منصور پوریان، رئیس شورای تأمینکنندگان دام کشور، ضمن تشریح ابعاد این مسئله، تاکید کرده است که کاهش قدرت اقتصادی خانوارها عامل اصلی وضعیت رکودی حال حاضر است. او هشدار میدهد که اگر برای این چالش تدابیر جدی اتخاذ نشود، پیامدهای گستردهتری برای اقتصاد و امنیت غذایی کشور به همراه خواهد داشت.
رکود؛ نتیجه گرانی نه کمبود
منصور پوریان در گفتگو با خبرنگار گسترشنیوز به وضعیت فعلی بازار گوشت اشاره کرده و گفت: بازار گوشت در رکود کامل به سر میبرد؛ رکودی که ناشی از رشد سرسامآور قیمتها در مدت اخیر است. این مسئله فقط محدود به بازار گوشت نیست و بسیاری از کالاهای دیگر را نیز شامل میشود. اما به دلیل ماهیت گوشت قرمز در سبد معیشتی خانوارها، کاهش تقاضا برای این کالا شدیدتر بوده است.
پوریان معتقد است که با وجود عرضه کافی گوشت در بازار، بسیاری از خانوارها به دلیل ناتوانی مالی از خرید آن بازماندهاند. همین موضوع منجر به رکود در بازار مصرف شده است. وی میگوید: "وقتی تقاضا وجود نداشته باشد، بازار به رکود کشیده میشود و این همان وضعیتی است که اکنون تجربه میکنیم."
لزوم بازنگری در قیمتگذاری
به گفته رئیس شورای تأمینکنندگان دام، یکی از مهمترین راهکارها برای خروج از این رکود، بازنگری در قیمتگذاری گوشت است. وی تصریح کرد: تعدیل قیمتها میتواند خانوارها را دوباره به بازار گوشت بازگرداند و بازار را از این وضعیت خارج کند. در غیر این صورت، رکود عمیقتر شده و فشار آن تنها بر مصرفکنندگان نخواهد بود، بلکه تولیدکنندگان نیز آسیب خواهند دید.
پوریان همچنین بر این نکته تاکید کرد که سیاستهایی نظیر بیتوجهی به توان خرید مردم، از اشتباهات مهم در حوزه سیاستگذاری اقتصادی است که به بحران کنونی دامن زده است.
اثرات حذف ارز ترجیحی بر قیمت گوشت وارداتی
یکی دیگر از دلایل اصلی افزایش قیمت گوشت، به عقیده پوریان حذف ارز ترجیحی است. او توضیح داد: ارز ترجیحی به واردات گوشت کمک میکرد تا با قیمت مناسبتری به دست مصرفکننده برسد. اما پس از حذف این نوع ارز، قیمت گوشتهای وارداتی به شدت افزایش یافت؛ بهطوریکه گوشتهای برزیلی که پیشتر با قیمت تقریبی ۳۰۰ هزار تومان عرضه میشدند، اکنون به مرز ۶۵۰ تا ۷۰۰ هزار تومان رسیدهاند. این گرانی خریداران زیادی را از بازار حذف کرده است.
تأثیر گرانی گوشت بر سایر بازارها
پوریان به اثرات زنجیرهای گرانی گوشت در سایر بخشهای بازار نیز اشاره کرده و گفت: گوشت وارداتی نه فقط در سبد خانوار مصرف میشود، بلکه در سایر بخشها مانند رستورانها و تالارها نیز کاربرد دارد. افزایش قیمت این محصول منجر به افزایش هزینههای خدماتی در این مکانها شده و در نهایت، این موج گرانی به مصرفکننده انتقال مییابد.
نقش عوامل کلیدی مانند بنزین در قیمتها
افزایش قیمت بنزین و حاملهای انرژی نیز عامل مهم دیگری در رشد هزینهها و قیمتها بوده است. پوریان توضیح داد: تغییر در عوامل کلیدی اقتصادی مانند نرخ ارز یا قیمت سوخت، افزایش هزینههای حملونقل و تولید را به دنبال دارد و در نهایت بازار مصرف را با شوک قیمتی مواجه میکند. اگر مدیریت مناسبی بر این حوزه وجود نداشته باشد، افزایش قیمتها ادامه خواهد یافت.
تورم در تولید، سد راه کنترل بازار
رئیس شورای تأمینکنندگان دام با انتقاد از سیاستهای موجود معتقد است: برای کنترل تورم در بازار مصرف، باید از تورم در تولید جلوگیری شود. اما متأسفانه سیاستگذاریها دقیقاً برعکس بوده و افزایش هزینههای تولید، موجب گرانی بیشتر در بازار شده است. وی تصریح کرد: وقتی نهادههای دامی گران میشوند و ارز ترجیحی حذف میگردد، تولیدکنندگان ناچار به افزایش قیمتها هستند و این امر به هم خوردن تعادل در بازار مصرف را در پی دارد.
چشمانداز قیمتها
پوریان در مورد وضعیت قیمت گوشت تا پایان سال گفت: پیشبینی دقیق در شرایط فعلی دشوار است. اما اگر قیمتها تعدیل نشوند، بعید بهنظر میرسد که افزایش تقاضا در ماههای پایانی سال تأثیر زیادی بر بازار داشته باشد. فقط در صورتی که قیمتها با قدرت خرید مردم سازگار شود، میتوان به بهبود شرایط امیدوار بود.
قیمت دام زنده و چالش تقاضا
در خصوص قیمت دام زنده، پوریان بیان کرد که دام زنده در بازار به اندازه کافی موجود است و قیمت گوسفند و گوساله زنده حدود ۳۴۰ هزار تومان است. اما به دلیل کمبود تقاضا، بازار عملاً راکد است. وی تاکید کرد که این رکود، مختص گوشت نیست و بسیاری از کالاهای اساسی نیز با چالش مشابهی روبهرو هستند. بهبود این وضعیت تنها با اصلاح سیاستهای قیمتی و پشتیبانی از قدرت خرید مردم امکانپذیر خواهد بود.
