فرمول محاسبه سود بانکی چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

سپرده‌گذاری در بانک همواره به عنوان یکی از روش‌های سنتی و پرطرفدار سرمایه‌گذاری مورد توجه بوده است. اما انتخاب میان سپرده کوتاه‌مدت یا بلندمدت و همچنین بهره‌گیری از تسهیلات بانکی مانند وام، بدون آگاهی از نحوه محاسبه سود، تصمیمی مطلوب نخواهد بود. محاسبه دقیق سود بانکی به سپرده‌گذار کمک می‌کند تا میزان بازدهی واقعی سرمایه خود را بداند و به وام‌گیرنده نشان می‌دهد که شرایط بازپرداخت به چه صورت خواهد بود.

فرمول کلی محاسبه سود بانکی

برای محاسبه سود بانکی، از یک فرمول ساده و مشخص استفاده می‌شود:

(مبلغ سپرده × نرخ سود × تعداد روز) ÷ ۳۶۵۰۰ = سود بانکی

این فرمول نشان‌دهنده ارتباط مستقیم سود بانکی با میزان سپرده‌گذاری، نرخ سود سالانه و مدت زمان نگهداری پول در بانک است. برای مثال، اگر مبلغ یک میلیون تومان به مدت ۴۲ روز با نرخ سود ۲۰ درصد در بانک سپرده شود، سود آن حدود ۲۳ هزار تومان خواهد بود.

محاسبه سود بانکی روزشمار

در روش روزشمار، کمترین مانده روزانه حساب مبنای محاسبه قرار می‌گیرد. بنابراین اگر در طول روز برداشت یا واریز صورت گیرد، بانک حداقل موجودی روز را معیار محاسبه سود قرار می‌دهد. فرمول این روش به شکل زیر است:

(نرخ سود × تعداد روز × مبلغ سپرده) ÷ ۳۶۵۰۰

به عنوان نمونه، اگر مبلغ ۵۰۰ هزار تومان به مدت ۲۰ روز با نرخ سود ۱۵ درصد در بانک باشد، سود حاصل برابر با ۴۱۰۹ تومان خواهد بود. این روش پیش‌تر در بسیاری از بانک‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما طبق مقررات جدید از سال ۱۳۹۷ سود روزشمار به حساب‌های کوتاه‌مدت تعلق نمی‌گیرد.

محاسبه سود بانکی ماه‌شمار

پس از حذف سود روزشمار، سیستم ماه‌شمار جایگزین شد. در این روش، کمترین مانده ماهانه سپرده ملاک محاسبه سود قرار می‌گیرد. فرمول محاسبه سود ماه‌شمار به صورت زیر است:

(نرخ سود بانکی × تعداد روزهای ماه × کمترین مانده حساب) ÷ ۳۶۵۰۰

به این ترتیب، حتی اگر سپرده‌گذار در طول ماه برداشت یا واریزی داشته باشد، تنها پایین‌ترین موجودی در ماه معیار محاسبه خواهد بود. این تغییر با هدف جلوگیری از گردش صوری پول در حساب‌ها اعمال شد.

نحوه محاسبه سود سپرده‌های کوتاه‌مدت

حساب‌های کوتاه‌مدت معمولاً نرخ سود کمتری نسبت به حساب‌های بلندمدت دارند. فرمول محاسبه سود این حساب‌ها به این صورت است:

ابتدا مبلغ سپرده را در نرخ سود ضرب نموده و حاصل آن را بر عدد ۱۰۰ تقسیم کنید. سپس برای محاسبه سود روزانه یا ماهانه، عدد حاصل را بر اساس دوره زمانی تقسیم نمایید.

به عنوان مثال، اگر مبلغ ۱۰ میلیون تومان در حساب با نرخ سود ۱۵ درصد باشد، سود سالانه آن ۱.۵ میلیون تومان خواهد بود. با تقسیم این عدد بر ۱۲، سود ماهانه برابر با ۱۲۵ هزار تومان به دست خواهد آمد.

نحوه محاسبه سود سپرده‌های بلندمدت

سپرده‌های بلندمدت به دلیل ارائه نرخ سود بالاتر، مورد توجه بیشتری قرار دارند. فرمول محاسبه سود این حساب‌ها نیز کاملاً ساده است:

نرخ سود × مبلغ سپرده = سود سپرده سالانه

و سپس:

سود سالانه ÷ ۱۲ = سود ماهانه

برای مثال، اگر مبلغ سپرده ۲۰ میلیون تومان با نرخ سود ۱۸ درصد باشد، سود سالانه برابر با ۳.۶ میلیون تومان و سود ماهانه برابر با ۳۰۰ هزار تومان خواهد بود. لازم به ذکر است که در صورت برداشت پیش‌ازموعد، بانک معمولاً درصدی از سود سپرده را کسر می‌کند.

محاسبه سود بانکی وام

فرمول محاسبه سود بانکی تنها منحصر به سپرده‌گذاری نیست و در محاسبه سود وام نیز به کار می‌رود. برای این منظور عوامل زیر مد نظر قرار می‌گیرد:

مبلغ وام

نرخ سود سالانه

تعداد و فاصله بین اقساط

هرچه تعداد اقساط بیشتر باشد، مجموع سود پرداختی نیز افزایش خواهد یافت. امروزه بسیاری از بانک‌ها ماشین‌حساب‌های آنلاین برای محاسبه سود وام در اختیار کاربران قرار می‌دهند که با وارد کردن اطلاعات مربوط به مبلغ وام، نرخ سود و تعداد اقساط، برنامه بازپرداخت دقیق ارائه می‌شود.

جدول مقایسه سود سپرده‌های بانکی

نوع سپرده نرخ سود (درصد) فرمول محاسبه مثال

روزشمار	۱۵	(نرخ سود × تعداد روز × مبلغ سپرده) ÷ ۳۶۵۰۰	سود ۵۰۰ هزار تومان برای ۲۰ روز = ۴۱۰۹ تومان
ماه‌شمار	۲۰	(نرخ سود × تعداد روزهای ماه × کمترین مانده حساب) ÷ ۳۶۵00	سود ۱۰ میلیون تومان برای یک ماه = ۱۵۰ هزار تومان
بلندمدت	۱۸	نرخ سود × مبلغ سپرده	سود ۲۰ میلیون تومان برای یک سال = ۳.۶ میلیون تومان

تحلیل و بررسی اهمیت محاسبه سود بانکی

اگرچه محاسبه سود بانکی بر اساس فرمول‌های ثابت انجام می‌شود، اما در واقعیت تفاوت‌های اجرایی وجود دارد. برای مثال، برخی بانک‌ها محاسبه سود را بر اساس سال مالی ۳۶۰ روز انجام می‌دهند و برخی دیگر آن را ۳۶۵ روز در نظر می‌گیرند. این اختلاف کوچک می‌تواند در محاسبات بزرگ تاثیر قابل توجهی داشته باشد.

همچنین، تفاوت میان سپرده‌های کوتاه‌مدت، بلندمدت و طرح‌های ویژه باعث شده که مشتریان پیش از اتخاذ تصمیم، باید به شرایط دقیق بانک‌ها توجه داشته باشند.