مشتریان بانک‌ها در دسته‌بندی جدید/ سطح‌بندی آغاز شد

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران طی بخشنامه‌ای جدید، تمامی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری را موظف به تعیین سقف گردش سالانه حساب مشتریان بر اساس سطح فعالیت آنها کرد. این دستورالعمل که به منظور شفافیت مالی، مبارزه با پولشویی و کنترل تراکنش‌های مشکوک تدوین شده است، با همکاری مرکز اطلاعات مالی وزارت اقتصاد تهیه شده و به اجرا درآمده است.

جزئیات بخشنامه سطح‌بندی مشتریان بانکی

طبق این بخشنامه، بانک‌ها باید سطح فعالیت مورد انتظار سالانه را برای همه مشتریان حقیقی و حقوقی تعیین کنند. این سطح‌بندی بر اساس داده‌های درآمدی هر دسته از مشتریان به شرح زیر مشخص شده است:

ویژگی‌های کلیدی دستورالعمل

صاحبان کسب‌وکار یا اشخاص حقوقی فعال ملزم به دریافت سقف جداگانه برای حساب‌های تجاری و غیرتجاری خود هستند.

بانک‌ها موظف به طراحی سامانه‌ای هوشمند شده‌اند تا مغایرت‌های مالی را به‌طور اتوماتیک شناسایی کنند. در صورت عدم مراجعه مشتری برای رفع مغایرت ظرف یک هفته، خدمات غیرحضوری وی قطع و سقف برداشتی کارت بانکی او به ۱۰۰ میلیون ریال در روز کاهش می‌یابد.

اگر گردش حساب مشتری بیش از ۱۰ برابر سطح فعالیت مورد انتظار باشد، موضوع به مرکز اطلاعات مالی گزارش شده و تغییر سطح تنها با تأیید واحد مبارزه با پولشویی امکان‌پذیر خواهد بود.

در صورت امتناع مشتری از ارائه اطلاعات لازم، سقف گردش حساب برای مشتریان حقیقی به ۵۰ میلیارد ریال و برای اشخاص حقوقی فعال به ۱۰۰ میلیارد ریال کاهش می‌یابد.

الزامات خاص برای تراکنش‌های غیرمتعارف

بر اساس این بخشنامه، تراکنش‌های غیرمتعارف مانند خرید و فروش املاک، خودرو یا فلزات گران‌بها در صورتی که توسط مشتری به بانک اعلام و تأیید شود، در سطح‌بندی فعالیت مورد انتظار محاسبه نخواهند شد. با این حال، اطلاعات مربوط به این تراکنش‌ها در سوابق مشتری ثبت شده و بررسی‌های لازم توسط واحد مبارزه با پولشویی صورت خواهد گرفت.

ارتباط با سامانه نهاب و نظارت دقیق

تمامی اطلاعات مربوط به سطح فعالیت مشتریان باید در سامانه نهاب بانک مرکزی ثبت شود. همچنین هر گونه تغییر در سطح تعیین شده تنها با تأیید بانک مرکزی امکان‌پذیر خواهد بود. بانک‌ها موظفند از طریق پیامک یا تارنمای خود، مشتریان را از سطح فعالیت و تغییرات احتمالی آن مطلع کرده و امکان اعتراض یا درخواست بازنگری را برای آنها فراهم کنند.

بررسی و نظارت مستمر

بر اساس ماده ۸ دستورالعمل، در صورت شناسایی مغایرت‌های مالی، بانک باید مستندات لازم را از مشتری دریافت کرده و پس از بررسی، نسبت به اصلاح سطح فعالیت یا گزارش مغایرت به مرکز اطلاعات مالی اقدام کند.

بانک مرکزی تأکید کرده است که اجرا و پایبندی به این دستورالعمل باید به صورت دقیق و بی‌کم و کاست توسط تمام واحدهای بانکی رعایت شود. این اقدام گامی مهم در جهت شفافیت مالی، جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی و تقویت نظم مالی در نظام بانکی کشور به شمار می‌رود.