شرایط و زمان آزادسازی مجدد فروش سهام عدالت
اقتصاد ایرانی: زمان واریز سود سهام عدالت اعلام شد؛ اما سهامداران همچنان در انتظار آزادسازی سهام خود هستند. آیا قانون به زودی اجازه فروش دوباره سهام عدالت را خواهد داد؟

سود سهام عدالت مرتبط با عملکرد مالی دو سال گذشته، چهارشنبه ۹ مهرماه ۱۴۰۴ به حساب بانکی افراد واریز شد. اکنون پرسشی که مطرح میشود این است که چه زمانی قانون اجازه آزادسازی دوباره این سهام را صادر خواهد کرد؟
آزادسازی سهام عدالت؛ مرور تصمیمات سال ۱۳۹۹
به گزارش بانک اول، سال ۱۳۹۹ با تصمیم دولت و نهادهای ناظر، فرآیند آزادسازی سهام عدالت آغاز شد و بخشهایی از دارایی این سهام برای فروش عرضه گردید. ابتدا، سهامداران امکان فروش ۳۰ درصد از سهام خود را داشتند و این فروش در تیرماه همان سال ادامه یافت.
با این حال، بازار سرمایه به سرعت تحت تأثیر صفهای فروش سنگین قرار گرفت و قیمت سهام شرکتهای سرمایهپذیر به شدت کاهش یافت. این وضعیت بحرانی منجر به تصمیم جدید شورای عالی بورس برای توقف معاملات گسترده شد، همانطور که فرمان رهبری تأکید کرده بود.
از آن زمان، بسیاری از سهامداران در انتظار آزادسازی دوباره یا امکان فروش مرحلهای ماندهاند. در ادامه، به تحلیل وضعیت موجود و احتمال تغییرات پیش رو میپردازیم.
دلایل توقف فروش سهام عدالت؛ ثبات بازار در اولویت
توقف فروش سهام عدالت در سال ۱۳۹۹، به منظور حفظ ثبات بازار سرمایه و جلوگیری از زیان سهامداران صورت گرفت. تجربه آن سال نشان داد که افزایش فشار فروش باعث آسیبپذیری شدید بازار میشود و افت شاخص کل بورس را به دنبال دارد.
بر همین اساس، سازمان بورس تصمیم گرفت به منظور کاهش ریسکهای عمده، اجازه فروش گسترده این داراییها را متوقف کند.
چالشهای پیشرو؛ آیا هجوم فروش موجب ریزش بورس میشود؟
سهام عدالت شامل طیفی وسیع از سهام شرکتهای دولتی در صنایع مختلف مانند بانک، بیمه، خودرو، پتروشیمی و دیگر حوزهها است. تعداد سهامداران این سهام تقریباً ۴۹ میلیون نفر است و ارزش آن به هزاران میلیارد تومان میرسد.
اجازه فروش بدونضابطه و همزمان این حجم عظیم از سهام، تهدیدی جدی برای ثبات بازار بورس محسوب میشود. در صورت عدم کنترل درست، بازار سرمایه توان جذب چنین حجمی از فروش را نخواهد داشت.
مشکلات عرضه سریع سهام؛ رویکرد «قطرهچکانی»
فروش سهام عدالت در سال ۱۳۹۹، با بسیاری از مشکلات اجرایی و فنی همراه شد که نارضایتی سهامداران را به دنبال داشت. از جمله این مشکلات، عرضه کند و «قطرهچکانی» از سوی کارگزاریها و بانکها بود که سعی داشتند تأثیر منفی بر بازار را کاهش دهند.
مشکل تأثیر بر سهامدارانسرعت پایین فروش | نداشتن دسترسی به نقدینگی |
عدم شفافیت قیمتها | بیاطلاعی از وضعیت دارایی |
تأخیر در واریز وجه | ایجاد نارضایتی گسترده |
همچنین، بسیاری از سهامداران درک روشنی از نحوه فروش سهام خود نداشتند و نمیدانستند کدام یک از سهمها و با چه قیمتی به فروش رسیده است.
چرا سهام عدالت را نباید فروخت؟
کارشناسان بازار سرمایه فروش سهام عدالت را بهطور کلی توصیه نمیکنند. این سهام برای توانمندسازی اقتصادی بلندمدت طراحی شده و با نگهداری آن میتوان از سود سالانه شرکتها بهرهمند شد.
علاوه بر این، پرتفوی سهام عدالت شامل شرکتهای سودده و ارزشمند است که فروش آن، به خصوص در شرایط نزولی بازار، موجب هدررفت پتانسیل رشد و سودآوری آینده خواهد شد.
شرایط آزادسازی مجدد فروش سهام عدالت
کارشناسان راهکارهای قانونی و اجرایی ذیل را برای آزادسازی کنترلشده و تدریجی این سهام پیشنهاد دادهاند:
فروش بلوکی و تدریجی: به جای فروش یکباره و خرد، فرآیند باید به صورت بلوکی و زمانبندی شده صورت گیرد.
تکمیل زیرساخت شرکتهای سرمایهگذاری: شرکتهای سرمایهگذاری استانی مسئولیت مدیریت سهام را بر عهده دارند و باید اطلاعات حقوقی و مدیریتی آنها بهروز شود.
ارائه تسهیلات اعتباری: به جای فروش اصل سهام، امکان استفاده از کارتهای اعتباری بر اساس ارزش سهام عدالت فراهم گردد.
در نهایت، تا زمانی که شرایط زیرساختی و قانونی لازم توسط شورای عالی بورس فراهم نشود، امکان فروش گسترده سهام عدالت وجود ندارد. توصیه کارشناسان به سهامداران، صبر و نگهداری این دارایی برای تضمین سودآوری بلندمدت است.