کاهش تعرفه واردات خودرو/ پشت پرده این تصمیم چیست؟
اقتصاد ایرانی: کاهش تعرفه واردات خودرو به ۲۰ درصد و پایان انحصار خودروهای پرحجم پس از ۱۳ سال، با هدف تعادلبخشی به بازار و کاهش قیمتها توسط وزارت صمت اجرایی شد، اما تأثیر ملموسی در نیمه نخست سال دیده نشده است.

کاهش تعرفه واردات خودرو و شکستن انحصار واردات خودروهای بالای ۲۵۰۰ سیسی، در سال جاری تحولات قابل توجهی را در بازار صنعت خودرو ایران رقم زده است. این اقدام که پس از ۱۳ سال صورت گرفته، امیدواریها را برای کاهش قیمت خودرو و تنظیم بازار افزایش داده است. اما این تغییرات چه پیامدهایی برای مصرفکنندگان و بازار خودرو دارد؟
تصویر کلی از کاهش تعرفه واردات خودرو
تعرفه واردات برای خودروهای با حجم موتور کمتر از ۲۰۰۰ سیسی به ۲۰ درصد کاهش یافته است، که به گفته مسئولان میتواند بازار خودروهای اقتصادی را تنظیم کند و بستر مناسبی برای مصرفکنندگان واقعی فراهم آورد. همچنین، انحصار واردات خودروهای بالای ۲۵۰۰ سیسی که به مدت ۱۳ سال برقرار بود، در سال جاری شکسته شده است. این تغییر میتواند قیمت خودروهای با موتور قوی و لوکس را تعدیل کند.
سیدحامد عاملی، معاون وزیر صمت، در این باره میگوید: «امسال برای نخستین بار خودروهایی با حجم موتور بالا وارد کشور خواهد شد. این اقدام علاوه بر تعدیل قیمتها، میتواند نقش مهمی در افزایش رقابت در بازار خودرو ایفا کند.» وی همچنین اعلام کرده است که واردات خودرو در سال جاری نسبت به سال گذشته رشد ۲۵ درصدی داشته و پیشبینی میشود ۲۵ هزار دستگاه خودرو وارد کشور شود.
چالش کاهش تعرفه: آیا کافی است؟
با توجه به این تحولات، برخی کارشناسان نگران تأثیر نهایی این کاهش تعرفه بر بازار ایرانی هستند. ابراهیمینژاد، کارشناس خودرو، معتقد است که هر چند کاهش تعرفه میتواند بخشی از مشکل قیمتگذاری خودرو را حل کند، اما هزینههای جانبی مانند حملونقل، بیمه، مالیات بر ارزش افزوده و سود واردکننده همچنان قیمت را بالا نگه میدارد. به گفته وی، این هزینهها باعث میشود خودروهای وارداتی همچنان ۷۰ تا ۲۸۰ درصد گرانتر از قیمت جهانی عرضه شوند.
وضعیت تولید داخلی خودرو
در کنار چالشهای واردات، تولید داخلی نیز از مشکلاتی همچون کاهش تیراژ، کمبود قطعات و هزینه بالای تولید رنج میبرد. این عوامل موجب افزایش قیمت تمامشده خودروهای داخلی شده است. محمدرضا پوردهقان، نماینده اردکان، میگوید: «ادامه انحصار، عدم ارتقای کیفیت و بالا بودن قیمت خودروهای داخلی ظلم آشکار به مصرفکننده است.»
این معضلات همچنان مصرفکنندگان داخلی را در یک چرخه بنبست قرار داده و نشان میدهد که بازار خودرو نیازمند اصلاحات بنیادین است.
آیا واردات خودرو میتواند قیمتها را کاهش دهد؟
برخی تحلیلگران بر این باورند که ورود خودروهای با حجم موتور بالا و افزایش حجم واردات میتواند فضای رقابتی بازار را ایجاد کند، اما کارشناسانی همچون کریمیسنجری هشدار میدهند که تا زمانی که رقابت واقعی میان تولیدکننده و واردکننده شکل نگیرد، تأثیر واردات بر کاهش قیمت خودروهای داخلی محدود خواهد بود.
هرچند کاهش تعرفه و ورود خودروهای بالای ۲۵۰۰ سیسی میتواند اقدام مثبتی باشد، اما هزینههای جانبی همچنان چالشی بزرگ باقی خواهد ماند. به نظر میرسد تنها با ترکیب سیاستهای کاهش تعرفه، مدیریت واردات، آزادسازی تدریجی بازار و رفع مشکلات تولید داخلی بتوان به رقابتی شدن واقعی بازار خودرو امیدوار بود.
جدول: مقایسه قیمتها و تأثیر هزینههای جانبی بر خودروهای وارداتی
عامل تأثیرگذار تأثیر بر قیمت خودروهزینه حملونقل | ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش |
بیمه | ۵ تا ۱۰ درصد افزایش |
مالیات بر ارزش افزوده | ۹ درصد |
سود واردکننده | ۱۵ تا ۳۰ درصد افزایش |
تعرفه واردات (پس از کاهش) | ۲۰ درصد |
پیشبینی آینده بازار خودرو
با توجه به کاهش تعرفهها و گسترش واردات، برخی امید دارند که بازار خودرو ایران در آینده نزدیک به سمت رقابت واقعی حرکت کند. اما واقعیت این است که حل مشکلات ساختاری تولید داخلی و کاهش هزینههای جانبی واردات، همچنان اولویت اصلی برای تنظیم بازار خودرو است. آیا این اقدامات به کاهش پایدار قیمتها منجر خواهد شد؟ زمان پاسخ این پرسش را مشخص خواهد کرد.