آیا پول جدید ایران اقتصاد را متحول می‌کند؟
اقتصاد ایرانی: ریال دیجیتال، ارز ملی الکترونیکی ایران، با هدف تسهیل تراکنش‌های مالی و ارتقای اقتصاد دیجیتال، توسط بانک مرکزی آغاز شده است و گامی کلیدی در هوشمندسازی و تحول نظام مالی کشور محسوب می‌شود.
یکی از مباحث جدی در حوزه اقتصاد دیجیتال، ریال دیجیتال است که می‌تواند به عنوان ابزار اصلی برای تحول اقتصادی کشور در نظر گرفته شود. تحول دیجیتال، فرصت‌های بی‌شماری را فراهم می‌کند و اگر به درستی اجرا شود، می‌تواند زمینه‌های رشد سازمان‌ها و پیشرفت اقتصادی را فراهم آورد. در این راستا، دولت ایران پروژه‌ای بزرگ برای معرفی و عملیاتی کردن ریال دیجیتال آغاز کرده است.
ریال دیجیتال چیست؟
ریال دیجیتال، یک نسخه فناوری‌محور از اسکناس است که تمام ویژگی‌های اسکناس مرسوم را دارد، اما بدون کاغذ و فیزیک اسکناس عرضه می‌شود. با این پول دیجیتال، تراکنش‌ها به سرعت و در هر مکان امکان‌پذیر خواهند بود. در این مدل، افراد می‌توانند به سادگی خریدها و انتقال وجه خود را انجام دهند؛ اما این ابزار تنها در داخل مرزهای ایران قابل استفاده است.
اهداف و ویژگی‌های ریال دیجیتال
ریال دیجیتال اهداف متعدد اقتصادی و اجتماعی را دنبال می‌کند. بر اساس سند پیش‌نویس ریال دیجیتال، بانک‌های مرکزی تلاش دارند از این ابزار برای موارد زیر بهره‌مند شوند:
پاسخ به نیازهای پرداخت آینده در اقتصاد دیجیتال
افزایش دسترس‌پذیری پول بانک مرکزی برای عموم
مدیریت کاهش استفاده از اسکناس در جامعه
توسعه تاب‌آوری ابزارهای پرداخت در برابر بحران‌ها
بهبود سیاست‌گذاری پولی و مالی
حداکثر سقف تراکنش‌ها و کاربرد ریال دیجیتال
طبق اعلام مدیرعامل انجمن بلاک‌چین و پژوهشگر ارز دیجیتال، سقف تراکنش با ریال دیجیتال حدود ۱۵ میلیون تومان تعیین شده است. به همین دلیل، این ابزار بیشتر برای تراکنش‌های خرد مردم طراحی شده و برای تراکنش‌های خارجی و بزرگ قابل استفاده نیست. همچنین، برنامه‌هایی برای توسعه زیرساخت‌های فناوری جهت گسترش استفاده از ریال دیجیتال در حال پیاده‌سازی هستند.
ویژگی ریال دیجیتال| نوع تراکنش | فقط تراکنش‌های داخلی |
| سقف تراکنش | زیر ۱۵ میلیون تومان |
| دسترسی خارجی | ندارد |
| فیزیکی یا دیجیتال | کاملاً دیجیتال |
نظر کارشناسان اقتصادی درباره ریال دیجیتال
سید ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، اعلام کرده است که ریال دیجیتال صرفاً یک تغییر شکلی نیست، بلکه یک تحول محتوایی محسوب می‌شود. او با اشاره به نیازهای دنیای امروز می‌گوید که این ابزار دیجیتال می‌تواند کارایی سیستم نظارت و آمار مالی را به‌شکل چشمگیری افزایش دهد.
همچنین، محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، بر این نکته تأکید داشته که ریال دیجیتال می‌تواند بستری مناسب برای تحول اقتصاد دیجیتال فراهم کند و به کاهش آثار تحریم‌ها نیز کمک کند. با اجرای آزمایشی این طرح در جزیره کیش، امید می‌رود با عملیاتی شدن ریال دیجیتال، اهداف یاد شده محقق شوند.
چشم‌انداز آینده ریال دیجیتال
برنامه بانک مرکزی برای عملیاتی کردن این ابزار نوین در سال جاری، به‌عنوان یکی از راهبردهای کلیدی در حکمرانی ریال مطرح شده است. اگر زیرساخت‌های لازم فراهم شود، ایران می‌تواند جایگاه قدرتمندی در اقتصاد دیجیتال منطقه به دست آورد. در عین حال، این ابزار باید به نحوی طراحی شود که پاسخگوی نیازهای مردم و نیازهای آینده اقتصادی باشد.
