هدف جالب بانک مرکزی از پیش‌فروش سکه اعلام شد

بررسی دلایل پیش‌فروش سکه

مطالعات نشان داده است که پیش‌فروش سکه از سوی بانک مرکزی معمولاً در بازه‌هایی صورت می‌گیرد که قیمت طلا نوسانات زیادی را تجربه کرده و به بیشترین سطح خود رسیده است. بانک مرکزی در این باره توضیح داده که هدف از این اقدام، ایجاد تعادل در بازار و پاسخگویی به تقاضای مردم بوده و سکه‌ها با نرخی پایین‌تر از بازار، با زمان تحویل سه تا شش‌ماهه عرضه می‌شوند.

شروع مجدد پیش‌فروش

در روزهای اخیر، بانک مرکزی اعلام کرد که برای پاسخگویی به درخواست شهروندان، برنامه پیش‌فروش انواع سکه‌های طلا با سال ضرب ۱۳۸۶ را آغاز می‌کند. این پیش‌فروش با تاریخ سررسید ۳۰ دی‌ماه ۱۴۰۴ از طریق مرکز مبادله ارز و طلای ایران انجام می‌شود.

تحلیل کارشناسان درباره پیامدهای پیش‌فروش

با توجه به عدم پیش‌فروش سکه طی شش سال اخیر و اجرای چهار مرحله در شش ماه گذشته، کارشناسان دیدگاه‌های متفاوتی در این زمینه داشته‌اند. برخی موافقان معتقدند که در شرایط تحریم‌ها و وضعیت تورمی کنونی، بانک مرکزی ناچار به چنین اقدامی است. چرا که به دلیل محدودیت‌های حاصل از تحریم‌ها، بانک مرکزی به جای ارز، طلا وارد کشور کرده و از این طریق نیاز بازار را مدیریت می‌کند.

از سوی دیگر، مخالفان این سیاست بر این باورند که این اقدام شاید در کوتاه‌مدت اثرات مثبتی داشته باشد، اما وظیفه اصلی بانک مرکزی، هدایت جریان نقدینگی به سمت تامین مالی بخش خصوصی است تا شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید» محقق شود.

نظرات اقتصاددانان

رحمان سعادت، یکی از اقتصاددانان، در گفت‌وگو با ایسنا اظهار داشت که پیش‌فروش سکه، بیشتر به منظور جبران کسری بودجه دولت انجام می‌شود. به گفته او، بخشی از درآمدهای پیش‌بینی‌شده در نیمه اول سال، محقق نشده و همین امر دولت را با چالش‌های کسری بودجه روبه‌رو کرده است.

او افزود: «پیش‌فروش سکه تنها با هدف تنظیم بازار نیست، بلکه بخشی از سیاست‌های جبران بودجه محسوب می‌شود. هنگامی که شرایط اقتصادی کشور عادی نیست و درگیر تحریم‌هاست، سرمایه‌ها به دلیل عدم اطمینان به سمت تولید هدایت نمی‌شوند.»

اثر پیش‌فروش بر کاهش تورم

سعادت در ادامه ذکر کرد که سیاست پیش‌فروش سکه توسط بانک مرکزی یک روش انقباضی است که می‌تواند از شدت تورم بکاهد و منابع جمع‌آوری شده را به تامین مالی نیازهای دولت اختصاص دهد. او به این نکته اشاره کرد که برخی پروژه‌های عمرانی به دلیل نبود منابع کافی نیمه‌کاره مانده و از منابع حاصل از پیش‌فروش می‌توان برای تکمیل آنها استفاده کرد.

این اقتصاددان همچنین بیان کرد: «این اقدام بدون هماهنگی با دولت صورت نگرفته و در راستای جبران کسری بودجه برنامه‌ریزی شده است. در کوتاه‌مدت، این روش ممکن است نتیجه‌بخش باشد، اما با توجه به وضعیت اقتصادی و محدودیت‌های بین‌المللی، حرکت به سوی رشد اقتصادی مثبت چشمگیر بعید به نظر می‌رسد.»