دلیل رسمی گرانی دلار و کالا مشخص شد؛ چه عواملی دخیلاند؟
اقتصادایرانی: دلایل افزایش قیمت دلار از سوی کارشناسان شناسایی شد؛ ترکیبی از عوامل بنیادی بازار، کاهش درآمدهای ارزی دولت و تأثیرات روانی تحولات ژئوپلیتیک، اصلیترین عوامل نوسانات و رکوردشکنیهای جدید نرخ ارز در بازار آزاد هستند.
سید حمید حسینی در ارتباط با علت نوسانات و رکوردشکنیهای اخیر نرخ ارز در بازار آزاد اظهار داشت: ارز همانند سایر کالاها، تحت تأثیر مستقیم عرضه و تقاضا قرار دارد و عوامل بنیادی بازار بر آن اثرگذار است. افزون بر این، ارز یک کالای سیاسی محسوب میشود و از تحولات ژئوپلیتیک، مسائل منطقهای، وضعیت اقتصادی کشور و همچنین میزان درآمدهای ارزی دولت تأثیر میپذیرد. زمانی که درآمدهای ارزی دولت وضعیت مناسبی داشته باشد، مدیریت بازار ارز به شکل مطلوبتری امکانپذیر میشود.
وی افزود: مدیران همواره در پی مدیریت شناور نرخ ارز هستند؛ اما با توجه به مشکلاتی که طی دو ماه گذشته در زمینه درآمدهای ارزی دولت به وجود آمده است، مدیریت بازار به صورت مؤثری انجام نشده است. ضمن اینکه پیامدهای روانی ناشی از مسئله جنگ همچنان محسوس است؛ این امر باعث شده بخشی از سرمایه از کشور خارج شود و در داخل نیز تقاضا برای تبدیل ریال به دلار افزایش یابد.
تشدید تقاضای ارز و خروج سرمایه؛ از کار افتادن بازار نیما
حسینی عنوان کرد: دولت به منظور جلوگیری از کمبود کالا، مصوباتی را به تصویب رسانده است و با همکاری مجلس اعلام شد که واردکنندگان اجازه دارند ۱۰ درصد نسبت به سال قبل کالاهای بیشتری وارد کنند. این اقدام معادل حدود ۵ تا ۶ میلیارد دلار واردات بدون انتقال ارز به کشور خواهد بود. همچنین مجوز واردات خودرو نیز صادر شده است. این تصمیمات فشار به بازار ارز را افزایش میدهد؛ زیرا منابع ارزی موجود برای پاسخگویی به این تقاضا کافی نیست. در نتیجه، شاهد تعطیلی عملی بازار نیما و انتقال بسیاری از کالاها به نرخ ارز بازار آزاد بودهایم. این عوامل دست به دست هم داده و موجب رشد قیمتها شده است.
این عضو هیئت نمایندگان اتاق ایران با اشاره به روند صعودی قیمت ارز همانند سایر کالاها، خاطرنشان کرد: متأسفانه مدیریت بازار به درستی انجام نشده است. با اینکه نرخ ارز ۲۸۵۰۰ تومانی اختصاص یافته، اما کالاهایی مانند نهادهها در سامانه بازارگاه با نرخ رسمی ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی عرضه شده، ولی مواد پروتئینی و لبنیات در بازار با افزایش قیمتی بین ۵۵ تا ۶۰ درصد مواجه شده است. این افزایش قیمتها باعث نگرانی مردم شده و فشار روانی به جامعه وارد میکند که بدون شک تأثیرگذار است.
نیاز به گشایش در روابط خارجی و تسهیل صادرات؛ تنها راه چاره
وی در ادامه صحبتهای خود تصریح کرد: باید بتوانیم با عبور از این چالش، زمینه مدیریت بهتر بازار را فراهم کنیم. در شرایط فعلی، دولت ابزارها و اختیارات زیادی برای کنترل بازار ارز در اختیار ندارد. تنها راهحل موجود، ایجاد گشایش در روابط خارجی و آغاز مذاکرات و گفتوگوهای دیپلماتیک است، که البته این موضوع هم تأیید نشده است. در وضعیت کنونی، راهکاری قطعی و مشخص وجود ندارد؛ با این حال، اگر دولت بتواند صادرات را تسهیل کرده و موانع موجود را برطرف کند، قطعاً درآمدهای ارزی افزایش خواهد یافت و این عامل تأثیر مثبتی بر بازار خواهد گذاشت.
حسینی همچنین تأکید کرد که در شرایط فعلی، افزایش صادرات نفت میتواند نقش مهمی ایفا کند. اگر دولت بتواند ذخایر نفتی که روی آب قرار دارند را سریعتر به فروش برساند، این اقدام قادر خواهد بود بازار را از وضعیت کنونی خارج کند و بهبود ببخشد.
