از بسته تحریمی جدید آمریکا علیه ایران چه می‌دانیم؟
اقتصاد ایرانی : وزارت خزانه‌داری آمریکا با اعلام بزرگ‌ترین بسته تحریمی از سال ۲۰۱۸، بیش از ۱۱۵ فرد، نهاد و شناور مرتبط با شبکه نفتی ایران را هدف قرار داد؛ اقدامی که به ادعای واشنگتن، به‌منظور مختل‌سازی صادرات نفت تحت مدیریت خانواده شمخانی اجرا شده است.
براساس گزارش‌های رسانه ای که تاکنون در این خصوص منتشر شده، این بسته جدید بزرگ‌ترین بسته تحریمی علیه شبکه نفتی و کشتیرانی ایران را از سال ۲۰۱۸ اعمال خواهد کرد. این بسته تحریمی که از سوی دفتر کنترل دارایی‌های خارجی (OFAC) منتشر شده، بیش از ۱۱۵ فرد، نهاد، شرکت و شناور دریایی را دربرمی‌گیرد و ادعا شده که هدف آن «مختل‌سازی شبکه گسترده جابه‌هایی نفت ایران از طریق دریا است؛ شبکه‌ای که تحت مدیریت محمدحسین شمخانی، فرزند علی شمخانی، اداره می‌شود.» بر اساس اعلام و ادعای رسمی وزارت خزانه‌داری، این شبکه با استفاده از شرکت‌های صوری، اسناد جعلی، و جابه‌جایی‌های دریایی پیچیده، میلیون‌ها بشکه نفت و فرآورده‌های نفتی ایران و روسیه را به خریداران خارجی از جمله چین ارسال کرده است. ایالات متحده این اقدام ها را نقض مستقیم تحریم های یکجانبه خود علیه جمهوری اسلامی ایران می داند.
افراد و نهادهای تحریم‌شده
در مجموع، بسته تحریمی جدید شامل موارد زیر است:
۱۵ شرکت کشتیرانی
۵۲ شناور نفتکش و کشتی کانتینربر
۱۲ فرد حقیقی
۵۳ نهاد و شرکت تجاری
این نهادها در ۱۷ کشور از جمله هند، امارات متحده عربی، پاناما، ایتالیا و هنگ‌کنگ مستقر هستند. در بخش‌هایی از گزارش های رسانه ای منتشر شده با اشاره به گستردگی شبکه جابه‌جایی نفت ایران علیرغم تحریم های آمریکا از عنوان «شبکه شمخانی؛ از تهران تا بمبئی و دبی» یا «امپراتوری کشتیرانی» استفاده شده است.
اتحادیه اروپا نیز در اوایل ماه ژوئیه، «محمدحسین شمخانی» را به دلیل نقش وی در تجارت نفتی با روسیه و مشارکت در دور زدن تحریم‌ها، مورد تحریم قرار داده بود.
نقش بازیگران هندی در شبکه تحریم‌شده
در میان افراد و شرکت‌های هدف تحریم‌ها، نام چندین تبعه هندی نیز به چشم می‌خورد:
پانکاج ناگجیبهائی پاتل، تبعه هند و ساکن امارات متحده عربی، به‌عنوان مدیر ارشد چند شرکت کشتیرانی مرتبط با شبکه شمخانی معرفی شده است. او در شرکت Teodor Shipping L.L.C. که به عملیات جابه جایی نفت ایران کمک کرده، سمت اجرایی داشته و همچنین به‌عنوان مدیر شرکت هندی Shreeji Gems Ltd نیز معرفی شده که در تسهیل لجستیک نفتی برای شبکه ایرانی نقش داشته است.
جاکوب کوریَن و انیل کومار پاناکال نارایانان نایر، دو تبعه دیگر هندی هستند که در مرکز فعالیت‌های شرکت Neo Shipping Inc. قرار دارند؛ شرکتی ثبت‌شده در جزایر مارشال که مالک کشتی ABHRA (IMO ۹۲۸۲۰۴۱) است. این شناور بخشی از ناوگان مورد استفاده در حمل نفت ایران است.
بر اساس اعلام خزانه‌داری آمریکا، تمام دارایی‌ها و منافع این افراد و شرکت‌ها که تحت صلاحیت ایالات متحده قرار دارند مسدود شده‌اند و شهروندان آمریکایی از هرگونه معامله با آن‌ها منع شده‌اند. همچنین هر شرکت خارجی که به همکاری با این نهادها ادامه دهد، در معرض تحریم‌های ثانویه قرار خواهد گرفت.
گرچه دولت هند تاکنون واکنش رسمی به تحریم شهروندانش نشان نداده است، اما کارشناسان هشدار داده‌اند که این اقدام می‌تواند پیامدهای مالی و اعتباری سنگینی برای شرکت‌ها و متخصصان حوزه حمل‌ونقل دریایی هند داشته باشد. وزارت خزانه‌داری آمریکا هشدار داده که حتی مشارکت غیرمستقیم در فعالیت‌های تحریم‌شده مانند ایفای نقش مدیر یا سهام‌دار در شرکت‌های صوری می‌تواند منجر به جریمه‌های جدی شود.
واشنگتن از تشدید تحریم به دنبال چیست؟
مقامات ایالات متحده در توجیه وضع این تحریم ها کرده‌اند که این تحریم‌ها بخشی از تلاش گسترده برای تضعیف شبکه‌های مالی ایران است. «تضعیف فروش نفت ایران، که منبع اصلی درآمد این کشور محسوب می شود، مقابله با دور زدن تحریم‌ها از طریق شبکه‌های صوری بین‌المللی، ممانعت از تامین مالی برنامه‌های اتمی، موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران و جلوگیری از حمایت مالی ایران از روسیه از طریق فروش مشترک نفت از جمله اهداف بسته تحریمی جدید آمریکا اعلام شده است.»
مایکل فالکندر، معاون وزیر خزانه‌داری آمریکا با طرح ادعاهای بی پایه و اساس درباره ایران گفت: «امروز ما قلب یک تجارت نفتی سایه‌ای را هدف قرار دادیم که سوخت فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران و تلاش‌های جنگی روسیه را تأمین می‌کند.»
اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، در واکنش با محکوم کردن این اقدام، تحریم‌های جدید آمریکا علیه تجارت نفت ایران را اقدامی شرورانه در جهت ضربه‌زدن به توسعه اقتصادی و رفاه مردم ایران خواند و تصریح کرد: تحریم‌های یکجانبه و غیرقانونی آمریکا علیه ایران اقدامی جنایتکارانه و ناقض اصول و قواعد بنیادین حقوق بین‌الملل و حقوق بشر بوده و مصداق جنایت علیه بشریت محسوب می‌شود و دولت آمریکا باید به‌خاطر نقض‌های فاحش حقوق بشر ناشی از این تحریم‌های غیرقانونی بازخواست شده و پاسخگو باشد.
سی ان ان در گزارشی در این باره نوشت: تحریم‌های جدید ایالات متحده علیه ایران و شبکه جهانی همکارانش، از جمله بازیگران مستقر در هند و امارات، نشان‌دهنده گسترش دامنه و شدت کارزار «فشار حداکثری» علیه تهران است. این اقدامات در بستر افزایش تنش‌های نظامی، توقف مذاکرات هسته‌ای و همگرایی منافع نفتی ایران و روسیه اتخاذ شده‌اند.
تحریم‌های جدید در حالی اعمال شده‌اند که تنش‌ها بین تهران و واشنگتن در پی حملات هوایی آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران در ماه ژوئن افزایش یافته است. به گفته مقامات آمریکایی، این حملات سه سایت کلیدی هسته‌ای را «ویران» کرده‌اند، اگرچه ارزیابی‌ها درباره میزان واقعی خسارت متفاوت است.
دولت ترامپ اعلام کرده که تلاش‌ها برای آغاز مجدد مذاکرات هسته‌ای پس از این حملات به تعویق افتاده و اولویت کمتری پیدا کرده است. ترامپ در سخنانی تهدید کرد که اگر ایران تلاش برای بازسازی تأسیسات هسته‌ای را از سر بگیرد، «حملات بیشتری» انجام خواهد داد.
در شرایطی که بازگشت ایران و ایالات متحده به میز مذاکره در هاله ای از ابهام قرار دارد، سیدعباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در تازه ترین گفت و گو با فایننشال تایمز با تکرار این نکته که استیو ویتکاف، نماینده ویژه رئیس جمهور آمریکا در امور غرب آسیا پیگیر احیای مذاکرات است از پیش شرط های تهران برای بازگشت به این روند سخن گفته است. عراقچی در این خصوص گفته است: ما نیاز به اقدامات واقعی اعتمادسازی از سوی آن‌ها داریم که این اقدامات باید شامل جبران مالی و همچنین تضمین‌هایی در خصوص عدم حمله به ایران در طول مذاکرات مجدد باشد.
به گزارش ایرنا، ایالات متحده آمریکا در حالی تحریم‌های یکجانبه را به ابزاری برای جنگ اقتصادی علیه کشورهای مستقل تبدیل کرده که با گذر زمان استفاده افراطی و بی‌دلیل از این ابزار کشورها را نسبت به آن مقاوم کرده است.
«فارن پالیسی» اخیرا در تازه ترین نوشتار تحلیلی به تشریح پاسخ این پرسش پرداخته که «چرا تحریم‌های نفتی دیگر کارساز نیستند». در بخشی از این نوشتار آمده است: در ماه ژوئن، زمانی که بمباران تهران آغاز شد، اتفاق عجیبی رخ داد: صادرات نفت خام ایران به‌طور موقت افزایش یافت. با وجود بمباران، ایران از صدور نفت خود دست نکشید و مشتریانش در چین نیز از خرید آن، علیرغم تحریم‌ها منصرف نشدند. دلیل موفقیت ایران ساده است: تحریم‌ها دیگر مؤثر نیستند، حداقل نه به شکلی که در ابتدا طراحی شده بودند.
نویسنده این مطلب در ادامه استدلال کرده بود که تحریم‌ها ابزاری برای اعمال فشار اقتصادی و وادار کردن کشورها به تغییر رفتارشان در نظر گرفته می‌شوند اما در عمل، کشورها در برابر تحریم‌ها مقاومت می‌کنند، هزینه‌ها را می‌پذیرند و راه‌هایی برای دور زدن آن‌ها می‌یابند. به‌جای آنکه تحریم‌ها باعث تغییر رفتار کشورها شوند، این تحریم‌ها بازارها را دگرگون و روابط اقتصادی را بازتعریف می‌کنند، به‌گونه‌ای که نفت در مسیرهایی جریان می‌یابد که مبتنی بر منطق ژئوپلیتیک است، نه منطق تجاری.
منبع: ایرنا
