آیا شرط جدید آمریکا ایران را از توافق دورتر می‌کند؟

تأثیر شروط واشنگتن بر مذاکرات

ایران مذاکره را امری ممکن، اما پر از بی‌اعتمادی می‌داند. تهران بارها تأکید کرده که تنها در صورتی وارد گفت‌وگو خواهد شد که تضمین‌های روشن و معتبری برای امنیت و منافع ملی‌اش دریافت کند. پیشنهادهای آمریکا شامل تعهد به تعلیق برنامه دفاع موشکی یا قطع همکاری‌های منطقه‌ای، به نظر تهران قابل پذیرش نیست و برخلاف اصول عزت ملی تفسیر می‌شود.

شروط اعلام‌شده از سوی آمریکا و اروپا

واشنگتن و متحدان اروپایی آن، رویکردی هماهنگ برای اعمال فشار بیشتر بر ایران اتخاذ کرده‌اند. اروپا به‌عنوان واسطه‌ای در مذاکرات، سه شرط مهم از جمله:

بازگشت کامل بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تأسیسات هسته‌ای ایران،

مذاکره مستقیم بی‌پیش‌شرط،

و اعلام محل ذخایر اورانیوم.

این شروط به‌عنوان پیش‌نیازهای برداشتن گام‌هایی مانند تعلیق مکانیزم ماشه ارائه شده‌اند. در عین حال، ایران این مطالبات را ناعادلانه و غیرمنطقی می‌خواند و تأکید دارد که در برابر فشارهای بین‌المللی کوتاه نخواهد آمد.

واکنش مقامات ایرانی

علی لاریجانی، رئیس سابق مجلس ایران، اخیراً با انتقادی تند از سیاست‌های واشنگتن اظهار کرده است که ایالات متحده شروطی مانند محدودکردن برد موشک‌های بالستیک به ۵۰۰ کیلومتر و قطع حمایت تهران از محور مقاومت در منطقه را مطرح کرده است. به گفته او، این شروط نه‌تنها مذاکرات را دشوارتر کرده، بلکه با هدف محال‌کردن هرگونه توافق طراحی شده‌اند.

لاریجانی معتقد است که این درخواست‌ها، نشانگر عدم تمایل واقعی واشنگتن به حل دیپلماتیک موضوع است و تصریح کرده که این برخوردها تلاشی برای تحت فشار قرار دادن مردم و نظام ایران است.

جدول مقایسه شروط طرفین مذاکره

تحلیل و بررسی

بررسی این شرایط نشانگر بحران عمیق در اعتمادسازی میان طرفین است. واشنگتن به‌دنبال اعمال محدودیت‌های بلندمدت بر برنامه‌های نظامی و سیاسی ایران است، در حالی که تهران خواهان روابطی بر اساس احترام متقابل و رفع فشارهای اقتصادی ناشی از تحریم‌هاست.

این شرایط احساسی دوگانگی را در افکار عمومی داخلی ایران و حتی میان دولت‌های منطقه‌ای ایجاد کرده و می‌تواند منجر به طولانی‌تر شدن این بحران شود. باید دید آیا دیپلماسی قادر به پیدا کردن راهی میانه میان این اختلافات خواهد بود یا نه.