آرزویی که در قلب جوان ایرانی ماند و از بین رفت
اقتصاد ایرانی: کاهش شدید قدرت خرید زوج‌های جوان برای تهیه مسکن؛ تنها ۱۵ درصد از خانواده‌های تازه‌تشکیل‌شده توان ورود به بازار ملک را دارند، در حالی که اکثریت به دلیل افزایش قیمت‌ها و شکاف درآمدی از خرید خانه بازمانده‌اند.
فردین یزدانی، کارشناس ارشد بازار مسکن، با بررسی وضعیت بازار مسکن در سال ۱۴۰۴، از رکود جدی در بخش تقاضای مصرفی خبر داد. او اعلام کرد که قدرت خریددرآمدهاقیمت بالا
یزدانی با بیان سه نوع تقاضای فعال در بازار افزود: «تقاضای مصرفی، تقاضای سرمایه‌ای و تقاضای آینده‌نگر، بخش‌های اصلی بازار هستند. در این میان، تقاضای مصرفی به عنوان اصلی‌ترین بخش، وضعیت بسیار نامطلوبی دارد.»
او تأکید کرد: «اکنون خانوارهای مصرفی برای خرید یک واحد مسکونی توان کافی ندارند. به عنوان نمونه، قیمت متوسط یک واحد نوساز در تهران متری ۱۲۰ تا ۱۳۰ میلیون تومان است و برای خرید یک خانه ۸۰ متری حدود ۱۰ میلیارد نقدینگی نیاز است.»
یزدانی در ادامه افزود: «در سطح کشور نیز متوسط قیمت هر متر مربع ۷۳ میلیون تومان برآورد می‌شود. خانوارهای بسیاری، به خصوص زوج‌های جوان توان مالی لازم برای ورود به این بازار را ندارند.»
او با اشاره به کاهش نرخ مالکیت در بین جوانان هشدار داد: «در دهه ۱۳۸۰، حدود ۴۰ درصد جوانان زیر ۴۰ سال صاحب مسکن بودند، اما این رقم در سال ۱۴۰۰ به فقط ۲۵ درصد کاهش یافته است.»
بحران نقدینگی در بازار عرضه
یزدانی با اشاره به مشکلات نقدینگی سمت عرضه توضیح داد: «صاحبان مسکن با کاهش شدید قیمت‌ها برای نقد کردن دارایی‌های خود تلاش می‌کنند، اما بازار به دلیل رکود از هر دو طرف – هم تقاضا و هم عرضه – در بحران قرار دارد.»
وی اضافه کرد: «سرمایه‌گذاران عمدتاً در تلاش برای خرید با دیدگاه فروش بلندمدت هستند. اما این بخش نیز به دلیل شرایط فعلی کوچک‌تر شده و نمی‌تواند نقشی موثر در بازار داشته باشد.»
او تأکید کرد: «شرایط کنونی بازار، انگیزه خرید مصرفی را به حداقل رسانده و فشار نقدینگی بر فروشندگان افزایش یافته است.»
چالش جوانان در خرید مسکن
یزدانی اعلام کرد که تنها ۱۵ درصد از خانوارهای تازه‌تشکیل‌شده توان خرید مسکن دارند. او افزود: «این یعنی از هر ۱۰۰ زوج جوان، تنها ۱۵ خانواده می‌توانند وارد بازار شوند. قیمت‌هایی مانند ۱۰ میلیارد تومان برای یک خانه در تهران برای اکثر این خانوارها غیرقابل تأمین است.»
رفتار دوگانه تقاضای سرمایه‌ای
به گفته یزدانی، دو نوع تقاضای سرمایه‌ای در بازار وجود دارد. گروه اول، ملک را برای کسب درآمد اجاره‌ای خریداری می‌کنند و همچنان در بازار فعال هستند. گروه دوم، سرمایه‌گذارانی هستند که ملک را با هدف فروش در آینده خریداری می‌کنند. این گروه به دلیل ضعف تقاضا و نبود چشم‌انداز رشد قیمت تقریباً از بازار خارج شده‌اند.
یزدانی همچنین افزود: «برخی سرمایه‌گذاران فرصت‌طلب با مشاهده قیمت‌های پایین برخی واحدها وارد بازار می‌شوند، اما فعالیت این گروه بسیار محدود است و نمی‌تواند تغییر بزرگی ایجاد کند.»
افزایش حاشیه‌نشینی و کاهش اجاره‌نشینی در تهران
یزدانی با اشاره به بازار اجاره گفت: «پدیده‌ای مانند کاهش تمایل اجاره‌نشینی در تهران شروع شده است. جنگ اخیر و افزایش هزینه‌های زندگی باعث مهاجرت خانوارها به مناطق حاشیه‌ای یا شمال کشور شده است.»
او همچنین اضافه کرد: «در شهرهایی مانند شیراز، اصفهان و مشهد، مهاجرت به حاشیه‌ها رشد قابل توجهی یافته است. افزایش تراکم در این مناطق باعث شده شکاف قیمت اجاره بین حاشیه و مناطق مرکزی کمتر شود.»
درباره تأثیر خانه‌های خالی نیز یزدانی گفت: «خانه‌های لوکس بسیاری در تهران برای فروش گذاشته شده‌اند اما هنوز آمار دقیقی درباره خانه‌های خالی موجود نیست.»
