سقوط نرخ رشد قیمت مسکن؛ وقت خانه‌دار شدن رسیده؟
اقتصادایرانی: رکود معاملات و کاهش تولید، صنعت مسکن را با سردرگمی مواجه کرده است؛ انباشت تقاضای مسکن و کمبود عرضه، تهدیدی جدی برای اقتصاد و خانواده‌ها محسوب می‌شود.
انباشت بالای تقاضای مسکن و کمبود حدود هفت میلیون واحد مسکونی که توسط برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی اعلام شده، موجی از نگرانی در میان فعالان و کارشناسان اقتصادی ایجاد کرده است. این وضعیت نه تنها بر بخش مسکن تاثیرگذار است، بلکه تهدیدی جدی برای کل اقتصاد و حتی پایه‌های خانواده‌ای در کشور محسوب می‌شود.
رکود معاملات و افت تولید؛ ضربه‌ای به صنعت ساختمان
رکود سنگین در معاملات مسکن و کاهش تولید، تعادل در صنعت ساختمان را مختل کرده است. این شرایط هم به زیان بخش عرضه و هم متقاضیان تمام شده است. از یک طرف، قدرت خرید مردم کاهش یافته و از طرف دیگر، با وجود تقاضای انباشته، سازندگان انگیزه‌ای برای تولید مسکن ندارند.
اگر دولت یازدهم از اوایل دهه ۹۰ برنامه‌ریزی‌های موثری برای تولید مسکن انجام داده بود، شاید امروز چنین وضعیت پیچیده‌ای به وجود نمی‌آمد. به گفته برخی نمایندگان مجلس، اکنون کشور با کمبود تقریباً هفت میلیون مسکن مواجه است. اگر از همان دوران سالانه یک میلیون واحد مسکونی ساخته می‌شد، تا سال ۱۴۰۴ این کمبود می‌توانست جبران شود.
وضعیت بحرانی در تولید مسکن
در حال حاضر شرایط اقتصادی نابسامان، تولید مسکن در کشور و به خصوص تهران را به حداقل رسانده است. اگرچه برخی معتقدند که این مشکل فراتر از بخش مسکن است، اما خروج سازندگان از بازار به دلیل کاهش قدرت خرید، شدت این رکود را افزایش داده است.
اگرچه کیفیت ساخت و ساز نسبت به سال‌های گذشته تغییری نداشته و همچنان در سطح مطلوبی قرار دارد، اما به نظر می‌رسد کمیت تولید باید همگام با کیفیت ارتقاء یابد .
<
نظر کارشناسان درباره انباشت تقاضا
سیامک پیربابایی، عضو هیات مدیره انجمن صنعت ساختمان، در پاسخ به سوالی درباره انباشت تقاضای مسکن اظهار داشت: "بدون شک انباشت بزرگی از تقاضا در بخش مسکن وجود دارد. زمانی که در دولت سیزدهم اعلام می‌شد قرار است چهار میلیون یا سالانه یک میلیون واحد مسکونی ساخته شود، این برنامه بر اساس تحقیقات دقیق ارائه شده بود."
چالش تبدیل نیاز به تقاضای واقعی
وی افزود: "مسئله بزرگ این است که چگونه این نیاز انباشته به تقاضای واقعی تبدیل شود. برای افرادی که به یک سرپناه نیاز دارند، باید تسهیلات مناسبی فراهم شود. در بسیاری از کشورها، تنها ۱۰ تا ۲۰ درصد پیش پرداخت لازم است و مابقی هزینه در قالب اقساط بلندمدت پرداخت می‌شود. تسهیلات مسکن استیجاری نیز می‌تواند کمک بزرگی باشد."
کاهش سرعت افزایش قیمت مسکن
کارشناسان حوزه مسکن معتقدند که در مقایسه با افزایش سریع قیمت سایر کالاها، سرعت رشد قیمت مسکن کُندتر بوده است. یکی از این کارشناسان بیان داشت: "مسکن یکی از پرهزینه‌ترین کالاهایی است که یک خانواده ایرانی ممکن است حتی یک بار در طول زندگی‌اش اقدام به خرید آن کند. این موضوع با کالاهای مصرفی معمول که ارزش کمتری دارند قابل مقایسه نیست."
وی به تورم ثابت سال‌های اخیر (حدود ۴۰ درصد) اشاره کرد و ادامه داد: "اگرچه افزایش قیمت مسکن متناسب با تورم عمومی نبوده، اما در آینده ممکن است کاهش تولید به عرضه در بازار آسیب بزند و مشکلات جدیدی به وجود بیاید."
سود پایین سازندگان مسکن
پیربابایی درباره میزان سود سازندگان اظهار داشت: "نمی‌توان رقم دقیقی را برای سود سازندگان تعریف کرد. شرایط فعلی باعث ایجاد سودهای غیرمنطقی شده و ممکن است خروج سازندگان از بازار را افزایش دهد. اگرچه هنوز خطر جدی احساس نمی‌شود، اما در آینده ممکن است این مسئله تبدیل به یک چالش بزرگ شود."
کیفیت ساخت و ساز همچنان مطلوب است
وی همچنین تصریح کرد که برخلاف برخی شایعات، کیفیت ساخت و ساز کاهشی نداشته است. او اظهار داشت: "با توجه به استفاده از تکنولوژی‌های جدید و دانش مهندسی، کیفیت ساختمان‌ها در سال‌های اخیر رشد محسوسی را تجربه کرده است. همچنین فرهنگ مصرف در جامعه نیز به سمت مصرف مسکن با کیفیت و بروز سوق پیدا کرده است."
