خطر بیخ گوش مان است

دکتر ویدا رحیمی، مدیر گروه شنوایی شناسی و مدیر درمان و توانبخشی دانشکده توانبخشی با بیان اینکه پوشش دهی غربالگری ها در کشورمان بسیار خوب است، می گوید: «طبق آمار حدود 92 درصد پوشش دهی کلی داریم، حتی برخی آمار بیشتر از این عدد را هم نشان می دهد. با پوشش دهی گسترده در سراسر کشور در چهارچوب طرح های ملی، سن تشخیص اختلالات شنوایی در کشور کاهش پیدا کرده است و می توانیم زیر یک ماهگی فرآیند غربال را انجام دهیم و زیر سه ماهگی تشخیص اختلال شنوایی را داشته باشیم.» او با بیان اینکه حمایت های دولتی در سال های اخیر باعث شده تا کاشت حلزون برای افراد خیلی پررنگ تر از گذشته باشد، می گوید: «این پوشش دهی در خصوص فرآیندهای مداخله در نوزادان باعث شده که خیلی از کودکانی که نیازمند کاشت حلزون هستند، دیگر در صف های طولانی کاشت قرار نگیرند. بنابراین کیفیت زندگی کودکان در چند سال اخیر فرآیند رو به بهبودی داشته است.»

ضرورت غربالگری شنوایی برای سالمندان

چه بخواهیم و چه نخواهیم جامعه ما به سمت سالمندی می رود و افزایش سالمندی یعنی مشکلات این حوزه هم بیشتر خواهد شد. یکی از مهم ترین موضوعاتی که سالمندان در مراحل ابتدایی با افزایش سن با آن مواجه می شوند، افت شنوایی است. در حال حاضر استفاده از توانبخشی مناسب و ابزارهایی نظیر سمعک به افراد سالمند کمک می کند.

اما چگونه باید از توانبخشی در حوزه شنوایی بهره ببریم؟ مدیر گروه شنوایی شناسی دانشکده توانبخشی در این زمینه می گوید: «طبق دستورالعمل سازمان جهانی بهداشت باید ارزیابی شنوایی را در چند مقطع داشته باشیم: اول مقطع نوزادی، بعد برای کودکان در سنین مدرسه و در مرحله آخر، دوران سالمندی که در سراسر دنیا دارای اهمیت است. کشورمان در سال های آینده با شیب تند سالمندی عمده ای مواجه خواهد شد که متاسفانه نسبت به کشورهای دیگر بسیار شیب تندی است. این باعث می شود که با حجم زیادی از سالمندان مواجه شویم. کم شنوایی به عنوان سومین اختلال مزمن در دوره سالمندی شناخته می شود که معلولیت بالایی هم برای سالمندان ایجاد می کند.

از آنجا که در سال های آینده آمار سالمندی در کشورمان به حدود 30 درصد خواهد رسید، انتظارمان این است که با توجه به رویکرد سالمندی، غربالگری این افراد از 60 یا 65 سالگی به بعد انجام شود، تا این افراد شناسایی شده و اقدامات توانبخشی لازم مثل دریافت سمعک برای آنها انجام شود.» دکتر رحیمی با بیان اینکه در سال های اخیر بیمه ها در حوزه ابزار کمک توانبخشی مثل سمعک پوشش دهی خوبی داشته اند، می گوید: «سمعک و وسایل جانبی آن هزینه های بالایی دارد. هر چند در سال های اخیر ورود شرکت های دانش بنیان به این حوزه خیلی پررنگ شده است.

شرکت هایی که قبلا تنها واردکننده سمعک بودند یا برخی از شرکت های داخلی به تولید سمعک روی آورده اند. البته تولید سمعک ملی را هم در دستور کار داریم.» او با بیان اینکه برای تجویز سمعک همیشه نیازمند اقداماتی هستیم که منجر به تجویز بهتر سمعک شود، توضیح می دهد: «نیازمند آزمایشگاه های تخصصی سمعک بودیم که در کنار شرکت های واردکننده باشند و به آنها برای ارزیابی و بررسی کیفیت سمعک ها خدماتی ارائه کنند. در برخی از موارد نیازمند این بودیم که این سیستم و تجهیزات را در سطح دانشگاهی برای آشناسازی با پدیده ارزیابی های تخصصی سمعک و استفاده از سیستم های ارزیابی هوش واقعی داشته باشیم تا خدمات باکیفیت تری به بیماران ارائه دهیم.

بنابراین آزمایشگاهی با رویکرد تخصصی با همت گروه شنوایی شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران تاسیس شد تا بتوانند ارزیابی های تخصصی سمعک را انجام دهند.» او در پاسخ به این سوال که آیا در صورت افت شنوایی می توانیم خودسر اقدام به تهیه سمعک کنیم، می گوید: «در همه جای دنیا و براساس پروتکل های سازمان جهانی بهداشت، سمعک مثل هر پروتزی که وجود دارد یک وسیله تخصصی است و تجویز آن به رشته شنوایی شناسی مرتبط است. اولین توصیه ما به هر فردی که مشکل شنوایی دارد این است که باید به یک ادیولوژیست مراجعه کند و متناسب با افت شنوایی و در صورت نیاز، بر اساس سن و نوع شغل فرد سمعکی برای او انتخاب می شود. وقتی کسی به ادیولوژیست (شنوایی سنج) مراجعه نمی کند، فاکتورهای لازم برای او در نظر گرفته نمی شود و متاسفانه بیشتر نارضایتی های سمعک به عدم تجویز مناسب و تنظیم آن مربوط می شود.»

افزایش کم شنوایی در سال های اخیر

مدیر گروه شنوایی شناسی دانشکده توانبخشی با بیان اینکه در سال های اخیر با افزایش میزان کم شنوایی روبه رو شده ایم، توصیه هایی برای حفظ سلامت گوش مطرح می کند: «یکی از علت های اساسی افزایش میزان کم شنوایی این است که در معرض سر و صداهای ناهنجار روزانه قرار می گیریم.

وقتی کسی 24 ساعته یا حداقل سه ساعت در روز تلفن همراه در دست دارد، امواج مضر مرتب با او همراه است. بسیاری از افراد روزانه از هدفون یا هندزفری با حداکثر میزان صدای گوشی، یعنی بالاتر از مقدار مجاز که 50 درصد است استفاده می کنند، محیط زندگی مان هم پر از و سر و صداست. همه این موارد باعث می شود که میزان افت شنوایی در افراد افزایش پیدا کند. پس باید راهکارهایی را برای سلامت شنوایی خودمان در نظر بگیریم. میزان استفاده از هندزفری، هدفون یا هر وسیله ای که می تواند یک صدای زیاد را با سطح بشدت بالا به گوش هایمان برساند، محدود کنید. وقتی می خواهید موسیقی گوش دهید، قانون یک ساعت 50 تا 60 درصد میزان صدای گوشی یا وسیله تولیدکننده صوت را در نظر داشته باشید.

استفاده از وسیله های صوتی را محدود کنید و در صورت استفاده میزان را در حد استاندارد نگه دارید، اگر موزیک گوش می کنید با صدای بالا نباشد. یادمان باشد در محیط هایی که زندگی می کنیم اگر مراسمی می رویم فاصله لازم را از بلندگوها یا مکان هایی که تولید اصوات به صورت بالا دارند حفظ کنیم. مصرف برخی از مکمل ها مثل ویتامین ب و زینک یا هر چیزی که خون رسانی را در بدن بهتر می کند منجر به پایداری سیستم سلامت شنوایی می شود. از مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک ها خودداری کنید زیرا برخی از آنتی بیوتیک ها افت شنوایی ایجاد می کنند. سروصدای محیط های شغلی از اهمیت بالایی برخوردار است، اگر با نویز شغلی مواجه هستید مثلا اپراتور گوشی هستید یا مجبورید از هندزفری استفاده کنید حتما برای خودتان زمان استراحت صوتی در نظر داشته باشید و هر وقت احساس کردید دچار آسیب شنیداری شده اید، استراحت صوتی یک روزه داشته باشید.»