شوک بزرگ به دلالان خودرو/ پایان سودهای کلان نزدیک است!
اقتصاد ایرانی: کاهش فاصله قیمت خودرو بین کارخانه و بازار، جذابیت دلالی را از بین برده و با اجرای سیاستهای جدید خودروسازی، فرصتهای رانتی در بازار خودرو محدود شده است.

رانت خودرو؛ از سودآوری تا پایان دوران
مشمولان این طرح با استفاده از امتیاز خرید خودرو از کارخانه، بدون نیاز واقعی به خودرو، از اختلاف قیمت چندهزارمیلیونی بین نرخ کارخانهای و بازار آزاد بهرهمند شدند و سودهای کلانی به دست آوردند. دولت نیز از این شرایط برای کنترل بازار خودرو و اقدامات سیاسی بهرهبرداری کرد. اما امروز با کاهش اختلاف میان قیمت کارخانه و بازار خودرو، این ابزار رانتآور جایگاه سابق خود را از دست داده است.
کاهش اختلاف قیمت؛ پایان جذابیت سودآوری
در برخی از محصولات مانند تارا اتوماتیک، قیمت کارخانه تقریباً برابر با قیمت بازار شده است. این موضوع سبب شده که سود ثبتنام و فروش به حداقل برسد و افراد دیگر انگیزهای برای حضور در این فرآیند نداشته باشند. این تغییرات موجب شده که دولت و خودروسازان با چالش جدی مواجه شوند.
جدول زیر به بررسی اختلاف قیمت خودروهای تولیدی در کارخانه و بازار میپردازد:
نام خودرو قیمت کارخانه (میلیون تومان) قیمت بازار (میلیون تومان) اختلاف قیمت (میلیون تومان) نسبت اختلاف قیمتتارا اتوماتیک | 1,103 | 1,160 | 57 | 5% |
دناپلاس دنده ای رینگ فولادی | 868 | 940 | 72 | 8.3% |
کوییک دندهای | 505 | 525 | 20 | 4% |
راناپلاس | 744 | 780 | 36 | 4.8% |
رانت خودرویی؛ از جذابیت تا تغییر مأموریت
با کاهش اختلاف قیمت، طرحهای فروش خودرو که زمانی میلیونها نفر را جذب میکرد، دیگر از توانایی لازم برای جذابیتسازی برخوردار نیستند. کارشناسان معتقدند که اگر سیاستگذاران قصد استفاده از خودرو به عنوان ابزار تشویق را داشته باشند، باید این طرحها را با رویکرد جدید و مشوقهای مالی، بلندمدت و واقعی بازطراحی کنند.
چالشهای جدید برای بازار خودرو
حسن کریمی سنجری، کارشناس حوزه خودرو، تأکید دارد که کاهش فاصله قیمتی نتیجه فروکش کردن عطش تقاضای سوداگرانه در بازار خودرو است. وی همچنین میگوید که استفاده از خودرو به عنوان ابزار اعطای امتیاز دیگر کارآیی سابق را ندارد و دولت باید به دنبال راهحلهای جایگزین باشد. وی اضافه میکند که تغییرات اقتصاد کلان یا سیاسی ممکن است دوباره شرایط بازار را تغییر دهد.
لزوم بازنگری در سیاستهای خودرویی
اختلاف قیمت اندک میان قیمت کارخانه و بازار، هم برای مصرفکنندگان واقعی و هم برای دلالان، انگیزه لازم را از بین برده است. روند کنونی نشاندهنده نیاز به اصلاح این سیاستهاست تا بتوان ابزارهایی مانند خودرو را به شکلی کارآمدتر برای تحقق اهداف اقتصادی و اجتماعی به کار گرفت.