تغییرات جدید در کارت ملی
اقتصاد ایرانی: تصویب حذف تراشه از کارتهای ملی و جایگزینی بارکد با هدف تسریع صدور این کارتها، سوالاتی درباره کیفیت، امنیت اطلاعات هویتی و وابستگی به منابع خارجی در تولید اصلیترین مدرک هویتی ایرانیان ایجاد کرده است.

طی ده سال گذشته از آغاز فرآیند چاپ کارتهای ملی هوشمند ، همواره مراحل صدور کارت از تعداد درخواستهای موجود عقبتر بوده و بسیاری از ایرانیان در صف دریافت کارت ملی خود بودهاند. هفته گذشته، کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس شورای اسلامی تصمیم به حذف تراشه از کارتهای ملی گرفت و میخواهد آن را با بارکد جایگزین کند. همچنین، بدنه کارت دیگر از جنس پی وی سی با کیفیت بالا نخواهد بود که احتمالاً منجر به افزایش سرعت چاپ کارتهای جدید خواهد شد.
در ادامه، مروری بر تحولات صورتگرفته از زمان آغاز صدور کارت ملی خواهیم داشت.
سال ۱۳۷۳: آغاز کارتهای شناسایی
در این سال، سازمان ثبت احوال اعلام کرد که برای تمامی افراد بالای ۱۵ سال، کارت شناسایی با شماره ملی اختصاص خواهد یافت. در آن زمان، هنوز تعریف واضحی برای کارت ملی وجود نداشت و قوانین مرتبط نیز تصویب نشده بودند.
سال ۱۳۸۷: نخستین کارت ملی
اولین کارت ملی در کشور چاپ شد. به پیشنهاد وزارت کشور، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و دیگر نهادهای دولتی، هیئت وزیران آئیننامه اجرایی قانون الزام ایجاد شماره ملی و کدپستی را تصویب کردند. ابتدا، برگههای موقت کاغذی شامل شماره ملی منتشر شدند که بعداً این برگهها با کارتهای مقوایی عکسدار و روکش پلاستیکی جایگزین شدند.
سال ۱۳۹۱: ورود به دوران کارتهای هوشمند
این سال، آغاز طرح تعویض کارتهای مقوایی با کارتهای ملی هوشمند بود. با برنامهریزی برای گذر همه ایرانیان به کارت هوشمند طی پنج سال، تعیین شد اطلاعات اضافی همانند امضای الکترونیکی، پرونده سلامت و پول خرد الکترونیکی نیز در این کارتها ذخیره شود. صدور گسترده کارتهای هوشمند ملی از سال ۱۳۹۳ آغاز شد و مدت اعتبار آنها نیز هفت سال در نظر گرفته شد.
سال ۱۳۹۶: پایان اعتبار کارتهای مقوایی
در این سال، اعتبار کارتهای ملی قدیمی مقوایی که تا سال ۸۹ همچنان تولید میشدند، به پایان رسید. در حالی که کارتهای هوشمند چاپشده از سال ۹۰ همچنان معتبر بودند. هزینه دریافت کارت هوشمند ۳۱ هزار تومان بود و زمان صدور آن به حدود ۱۵ روز تا یک ماه کاهش یافت. تا این سال، ۲۴ میلیون کارت ملی هوشمند چاپ شده بود، اما مشکلات ناشی از تحریم مواد اولیه تولید کارت را با مشکل مواجه کرد.
سال ۱۳۹۸: توقف تولید به دلیل کمبود تراشه
برای بیش از ۵۴ میلیون نفری که ثبت نام کرده بودند، تنها ۴۶ میلیون کارت ملی هوشمند صادر شد و چاپ کارتهای باقیمانده به دلیل کمبود تراشه متوقف شد. سخنگوی سازمان ثبت احوال به این موضوع اشاره کرد که تولید تراشه ملی به دلایل اقتصادی و تکنولوژیکی محدود به کشورهای معدودی است.
سال ۱۴۰۰: مشکلات واردات مواد اولیه
مواد اولیه موردنیاز برای چاپ کارتهای ملی هوشمند همچنان وارداتی بود و تراشهها نیز در داخل کشور تولید نمیشدند. سخنگوی ثبت احوال اعلام کرد که تولید گسترده کارتها از دی ماه سال ۱۴۰۰ آغاز شده و تا سال ۱۴۰۱ بیش از ۷ میلیون کارت صادر میشود. همچنین تا پایان این سال، تعداد کارتهای صادرشده به ۵۱ میلیون رسید.
سال ۱۴۰۱: بومیسازی کارت ملی
در مرداد ماه، وزیر کشور اعلام کرد که دولت سیزدهم توانسته است ۵ میلیون کارت ملی را برای متقاضیان صادر کند و باقیمانده درخواستها نیز تا دو ماه بعد صادر خواهند شد. در دی ماه، رئیس ثبت احوال استان تهران از بومیسازی کارتهای ملی خبر داد و گفت که ظرفیت لازم برای چاپ درخواستهای جدید فراهم شده است.
سال ۱۴۰۴: تغییرات جدید در طراحی بدنه کارتها
تا مردادماه این سال، حدود ۶ میلیون نفر هنوز در صف دریافت کارتهای ملی ماندهاند. رئیس سازمان ثبت احوال کشور اعلام کرد که بدنه کارتها به جای ماده اولیه پلیکربنات ، از جنس پیویسی تولید خواهد شد که به واردات از خارج کشور نیازی نداشته باشد. همچنین تأکید شد که نبود تراشه نگرانیهای اساسی به همراه ندارد.