باز شدن دروازه تجارت ایران به غرب و اروپا / این کشور همسایه کنار ایران ایستاد
اقتصاد ایرانی: ارمنستان با وجود اقتصاد کوچک، به‌عنوان دروازه تجارت ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیایی (EAEU) شناخته می‌شود؛ سهم فعلی ایران از بازار این کشور ۲.۸ درصد است، اما پتانسیل‌های ژئوپولیتیک و صنعتی این مسیر را برای گسترش تجارت هموار می‌کند.
سهم اقتصاد ایران از تجارت با ارمنستان در حدود ۲.۸ درصد تخمین زده شده است. اگرچه اقتصاد ارمنستان بسیار کوچک است، اما این کشور به عنوان دروازه‌ای مهم برای ورود ایران به بازار کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیایی (EAEU) شناخته می‌شود. به رغم حجم کم معاملات بین دو کشور، موقعیت ژئوپلیتیک و پتانسیل اقتصادی ارمنستان، فرصتی برای ایران فراهم می‌کند تا از طریق این مسیر به بازارهای منطقه‌ای دسترسی پیدا کند. در ادامه، به بررسی شرایط کنونی، فرصت‌های موجود و موانع احتمالی پرداخته شده است.
نقش حیاتی موقعیت ارمنستان و ظرفیت‌های ایران
ارمنستان، پلی به EAEU : عضویت ارمنستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیایی، این کشور را به نقطه اتصال و ترانزیتی کالاهای منطقه‌ای تبدیل کرده است. ایران می‌تواند از این فرصت برای دسترسی بهتر به بازارهای عضو این اتحادیه بهره برداری کند.
منابع و مزیت‌های رقابتی ایران: با بهره‌مندی از منابع انرژی و مواد خام فراوان، ایران می‌تواند نیازهای صنعتی ارمنستان و منطقه را تأمین کند. در مقابل، ارمنستان می‌تواند به عنوان مسیر ارتباطی به بازارهای غربی عمل کند.
فرصت‌های همکاری ایران و ارمنستان
حوزه انرژی: توسعه همکاری‌ها در زمینه برق و گاز و همچنین اتصال شبکه‌های برق دو کشور می‌تواند به کاهش نرخ خاموشی‌ها و پایداری تامین انرژی کمک کند.
تجارت محصولات صنعتی و کشاورزی: افزایش صادرات مصالح ساختمانی، ماشین‌آلات سبک، مواد غذایی و قطعات صنعتی ایران به ارمنستان و بهره‌گیری از مسیرهای ترانزیتی برای دسترسی به بازارهای منطقه.
حمل‌ونقل و ترانزیت: اجرای پروژه‌های مشترک حمل‌ونقل بین‌المللی و توسعه مسیرهای جدید ترانزیتی میان دو کشور برای کاهش هزینه‌ها و زمان ارسال کالاها.
همکاری‌های بانکی و مالی: ایجاد سیستم‌های پرداخت مشترک و خطوط اعتباری کوتاه‌مدت برای تضمین امنیت معاملات و رفع مشکلات ارزی.
تبادل فناوری و دانش: همکاری در زمینه‌های آموزشی و پژوهشی برای افزایش توان رقابتی شرکت‌ها و توسعه فناوری در ایران و ارمنستان.
پیشرفت‌ها و برنامه‌های مشترک
مذاکراتی در سطوح عالی برای توسعه زیرساخت‌ها در زمینه انرژی، حمل‌ونقل و بانکداری میان دو کشور جریان دارد. این گفت‌وگوها می‌توانند زمینه تقویت همکاری‌های منطقه‌ای را فراهم کنند.
پروژه‌های مشترک میان دو کشور، مانند طرح‌های ترانزیت و توسعه شبکه‌های برق‌رسانی، در سال‌های اخیر مطرح شده‌اند. با این حال، اجرای نهایی آنها نیازمند هماهنگی سیاسی میان همسایگان منطقه است.
همکاری‌های علمی و آموزشی، از جمله برنامه‌های مشترک دانشگاهی و پژوهشی، موجب تبادل فناوری و تخصص میان ایران و ارمنستان شده است.
چشم‌انداز همکاری و پیشنهادات سیاستی
هماهنگ‌سازی استانداردها: تسهیل فرآیندهای گمرکی و تطبیق استانداردهای کالاها برای کاهش هزینه‌های ترانزیت و ارتقای روابط تجاری.
ایجاد کانال‌های پرداخت امن: توسعه سیستم‌های تسویه امن چندارزی برای بهبود اعتماد در معاملات تجاری.
سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های مرزی: بهبود تسهیلات لجستیکی و مرزی، مانند راه‌آهن‌ها و جاده‌ها، برای افزایش سرعت و کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل.
همکاری‌های سرمایه‌گذاری مشترک: استقبال از طرح‌های مشترک در حوزه‌هایی مانند انرژی، فناوری و صنایع سبک برای افزایش سهم بازار جهانی.
نتیجه‌گیری: با وجود میزان کم تجارت میان ایران و ارمنستان، این کشور می‌تواند به عنوان دروازه‌ای استراتژیک برای دسترسی به بازارهای اوراسیایی تلقی شود. توسعه زیرساخت‌ها، همکاری‌های تجاری و استفاده از ظرفیت‌های مشترک، امکان افزایش تعاملات اقتصادی ایران و ارمنستان را در آینده فراهم می‌آورد.
