ابهام های جدید در بازسازی تهران

اقتصادایرانی: در حالی‌که صدای جرثقیل‌ها هنوز از دل ویرانه‌های جنگ ۱۲ روزه به گوش می‌رسد، تهران وارد یکی از بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین طرح‌های نوسازی شهری خود شده است؛ طرحی برای بازسازی ۸۵۰۰ واحد آسیب‌دیده که موفقیت آن به هماهنگی سه‌جانبه میان شهرداری، دولت و بخش خصوصی وابسته است.

در حال حاضر 400 خانوار در 10 هتل منتخب شهرداری و بخش خصوصی اسکان موقت دارند و بخش خصوصی برای کمک به بازسازی و ساخت واحدها اعلام آمادگی کرده است اما هنوز از سوی شهرداری نحوه مشارکت بخش خصوصی در نوسازی واحدها مشخص نشده است. این در حالی است که از زمان شروع ارزیابی خسارت ها، شهرداری از حضور بخش خصوصی در نوسازی خبر داده بود.

ایرج رهبر، نایب رئیس انجمن انبوه سازان با اشاره به ارسال نامه از طرف تشکل های مختلف بخش خصوصی به بخش های متولی نوسازی و اعلام آمادگی برای مشارکت در نوسازی واحدهای خسارت دیده در جنگ 12 روزه، گفت: «صنوف مختلف از کمیسیون عمران و احداث اتاق بازرگانی تا انجمن های مختلف تولیدی مرتبط با نهادهای ساختمانی، تشکل ها، تولیدکنندگان تجهیزات داخلی ساختمان و تولید کنندگان لوازم خانگی، در این نامه تاکید کرده اند که برای هماهنگی با دستگاه های مختلف برای نوسازی واحدهای خسارت دیده در جنگ، آماده هستند.»

وی افزود: «اتاق بازرگانی نیز در اطلاعیه ای که سه شنبه همین هفته منتشر می شود، برای مشارکت در نوسازی واحدهای خسارت دیده اعلام آمادگی کرده است اما مشکل این است که ما به عنوان بخش خصوصی نقشه راه نوسازی را نمی دانیم و شهرداری نیز فعلا برنامه ای به ما ارائه نداده است.»

وی افزود: «شهرداری تهران اعلام کرده داوطلبانه مسئولیت نوسازی واحدهای خسارت دیده را بر عهده گرفته است. این اظهار نظر به این معنی است که نوسازی وظیفه شهرداری نیست. اما در عین حال می دانیم که دولت برنامه نوسازی را که در ابتدا قرار بود توسط بنیاد مسکن اجرا شود به شهرداری تهران سپرده است.»

رهبر گفت: «هزینه نوسازی و محل تامین منابع آن باید دقیق و شفاف باشد. تا کنون اقداماتی انجام شده که برخی انجمن ها یا صنوف رایگان آن را انجام داده اند مثلا سازمان نظارم مهندسی برای برآورد خسارت ها وارد کار شد و ارزیابی ها را به صورت رایگان ارائه داد.»

به گفته رهبر، دولت در ابتدا یک هزار میلیارد تومان را برای نوسازی اختصاص داده است همزمان شهرداری اعلام کرده بدون اعتبار دولتی نوسازی را آغاز می کند اما هنوز بودجه یا اعتباری تصویب یا تخصیص داده نشده است. بخش خصوصی آماده مشارکت است اما مدیریت در اجرا تنظیم قراردادهای مشارکت را شهرداری باید آماده کند.

وی با اشاره به اینکه بیشتر واحدهای خسارت دیده در مناطق یک تا 3 است، گفت: «برآوردی برای ساخت واحدهای تخریب شده است اما این برآورد جوابگوی هزینه نیست و هزینه ساخت با توجه به موضوع تخریب و آواربرداری بیشتر خواهد بود.

طبق محاسبات موجود، هزینه واقعی بازسازی هر مترمربع واحدهای تخریب شده 38 میلیون تومان است. در حالی که برآورد اولیه شهرداری برای بازسازی هر متر مربع 25 میلیون تومان بوده. بنابراین کسری بودجه احتمالی 4,200 میلیارد تومان خواهد بود.

با وجود این اظهارت نایب رئیس انجمن انبوه سازان، اما شهرداری تهران از آغاز عملیات بازسازی واحدهای تخریب شده در جنگ اخیر خبر داده است.» روز گذشته علیرضا زاکانی، شهردار تهران از ستاد بازسازی ساختمان هایی که در جریان حملات 12 روزه آسیب دیده اند، بازدید کرد و در جریان روند رسیدگی به درخواست های شهروندان قرار گرفت. وی با تعدادی از مالکان واحدهای آسیب دیده گفت و گو و توضیحاتی در خصوص رسیدگی به موارد مرتبط با تعمیرات، مقاوم سازی، تخریب و نوسازی به آنان ارائه کرد. شهردار تهران با بررسی پرونده ها، قراردادهای آماده شده برای انجام تعمیرات جزئی و چک های رهن و اجاره صادرشده توسط شهرداری منطقه 7، بر لزوم تسریع در رسیدگی به امور شهروندان آسیب دیده تاکید کرد.

حمیدرضا صارمی، معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران اما از پرداخت تسهیلات برای واحدهایی که آسیب جزئی دیده اند خبر داد. وی گفت: «ارزیابی خسارت ها تمام شده و طبق این ارزیابی 8 هزار و 500 واحد در شهر تهران در جنگ 12 روزه خسارت دیده اند.» وی افزود: «بلافاصله بعد از آتش بس، با توجه به مسئولیتی که دولت به شهرداری داده است، بهسازی بخش زیادی از واحدهایی که خسارت جزئی دیده اند شروع شد، بیشتر خسارت ها به خاطر شکستگی شیشه ها بود. تا 31 خرداد این خسارت ها برطرف می شود و فقط واحدهایی که مالکان آنها هنوز به تهران نیامده اند و یا واحدهایی که فریم های آنان نیاز به ساخت در کارخانه ها دارد، باقی می ماند که این واحدها حدود3 درصد کل واحدهایی که آسیب جزئی دیده است را تشکیل می دهد.»

صارمی بخش دیگری از واحدهای خسارت دیده را واحدهایی نام برد که تخریب کمتری داشته اند و آسیب جدی به ساختمان وارد نشده است. به گفته معاون شهرسازی شهرداری تهران، 250 تا 300 میلیون تومان نقدا به مالکان این واحدها پرداخت می شود. آنها اختیار دارند که عملیات بهسازی را خودشان بر عهده بگیرند یا به شهرداری واگذار کنند.وی افزود: «در این بخش حدود 15 درصد مبالغ برداشت شده است و بقیه اعتبار نیز در حال برداشت است.»

از سوی دیگر، شهرداری تهران اقدامات میدانی را آغاز کرده است. این اقدامات عبارتند از: پرداخت تسهیلات 300 میلیون تومانی به مالکان واحدهای با آسیب متوسط (150-300 میلیون تومان نقدی)، اسکان اضطراری 400 خانوار بی خانه در هتل های شهرداری با پرداخت 1.5 میلیارد تومان رهن + 30 میلیون تومان اجاره ماهانه، شروع گودبرداری واحدهای تخریب شده از این هفته و ترمیم رایگان شیشه های شکسته.معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران، با اشاره به واحدهای که نیاز به تخریب و بازسازی کامل دارند، گفت: «واحدهای حدود 400 خانوار نیاز به بازسازی کامل دارند، این خانوارها در هتل های متعلق به شهرداری یا هتل های دیگر اسکان داده شده اند.»وی گفت: «گودبرداری واحدهای تخریب شده در این هفته شروع می شود. برخی واحدها هم فقط به مقاوم سازی نیاز دارند که مقاوم سازی شروع شده و این واحدها تا آخر اسفند تکمیل و به صاحبان آن تحویل داده می شوند.» معاون معماری و شهرسازی شهرداری تهران گفت: «کسانی که واحد آنها تخریب شده و اکنون در هتل اسکان داده شده اند، یک میلیارد و 500 میلیون تومان هزینه رهن به همراه ماهانه 30 میلیون هزینه اجاره دریافت می کنند و آنها می توانند در خانه هایی که نزدیک به محل سکونتشان است، ساکن شوند. البته این هزینه در مناطق مختلف، متفاوت است و بستگی به عرف هزینه اجاره بهای منطقه دارد.»

صارمی، با اشاره به مشارکت بخش خصوصی در نوسازی، گفت: «نحوه مشارکت این بخش این گونه است که این بخش واحدهایی که در اختیار دارد را برای معاوضه با واحدهای تخریب شده اختصاص می دهد، چنانچه مالکان بخواهند واحد تخریب شده با واحد نو و آماده معاوضه می شود. برخی صاحب خانه ها اعلام کرده اند تمایلی به بازگشت به خانه تخریب شده ندارند. به همین دلیل برای آنها واحدهای آماده در همان محل را در نظر گرفته ایم. این واحدها یا متعلق به شهرداری است یا متعلق به بخش خصوصی که ما با مشوق هایی مانند تراکم به این بخش، واحدها را دریافت می کنیم.»صارمی خاطرنشان کرد: «پروانه ساخت واحدهای تخریبی و عملیات تخریب و آواربرداری رایگان است، در خصوص معاوضه واحدها هم چنانچه ارزش واحد جدید نسبت به واحد تخریبی تا سقف 20 درصد بیشتر باشد، شهرداری این هزینه را به بخش خصوصی می پردازد و مالکان نیاز نیست این سقف تفاوت قیمت را بپردازند.»به گفته معاونت معماری شهرداری تهران، الگویی که شهرداری برای نوسازی و یا مشارکت بخش خصوصی برای واحدهای تخریب شده در نظر گرفته است، الگویی جدید است در حالی که پیش از این مثلا برای نوسازی واحدهای تخریب شده ناشی از حوادث مختلف، تسهیلات بانکی پرداخت می شد که تاخیر در پرداخت ها مشکلات زیادی ایجاد می کرد. صارمی گفت: «مهندسان ناظر به صورت رایگان اقدام نظارت را انجام می دهند. سازندگان بزرگ با شهردار جلسه داشتند و بخش زیادی از کار را بر عهده گرفتند تا در ازای مشوق های تراکمی عملیات ساختمانی را شروع کنند.»

سرپرست سازمان نوسازی شهر تهران نیز در مراسم بازسازی مجتمع اساتید سرو در پی آسیب های ناشی از تجاوز اخیر دشمن صهیونیستی گفت: «در این محدوده که در جریان حملات اخیر دچار خسارت شده، مراحل انتخاب پیمانکار و تجهیز کارگاه و شروع عملیات اجرایی در دستور کار قرار گرفته است.» کمالی زاده همچنین از برگزاری جلسات تخصصی طراحی و عقد قراردادهای پروژه خبر داد و اظهار کرد: «تصمیمات مناسبی در این زمینه اتخاذ شده و عملیات اجرایی بزودی آغاز خواهد شد و هدف ما بازسازی سریع و ایمن واحدهای آسیب دیده در این مجتمع است تا ساکنان هرچه زودتر بتوانند به زندگی عادی خود بازگردند.»معاون نوسازی شهرداری تهران در خصوص نحوه مشارکت بخش خصوصی در مقاوم سازی واحدها گفت: «پیرو ابلاغیه شهردار تهران در خصوصی بازسازی و مقاوم سازی بناهای آسیب دیده از جنگ، سازه ها در 4 بخش طبقه بندی شده اند که سازمان نوسازی پیگیر مقاوم سازی، تعمیر و تقویت سازه ها است. مقاوم سازی و تعمیر بخشی است که مربوط به کار پیچیده مهندسی است چون باید ساختمان را در مرحله بهره برداری نگه دارد و تحلیل سازه مجدد انجام شود، مقاوم سازی نیازمند ارزیابی، بازنگری و طراحی است که توسط مشاورانی که رتبه یک تعمیر و تقویت را دارند، انجام می شود. در خصوص اجرا، از طریق فراخوان های عمومی توسط سازمان نوسازی و از محل منابع شهرداری تهران هزینه ها پرداخت می شود. بخش خصوصی و سازندگان نیز از طریق فراخوان دعوت می شوند.»