خداحافظی تلخ کارگران با امید افزایش حقوق
اقتصاد ایرانی: تورم بالا و افزایش هزینه‌های زندگی، معیشت کارگران را به بحران رسانده است؛ در این میان، پیشنهاد اصلاح فصلی دستمزدها با وجود ضرورت و حقانیت، به دلیل چالش‌های اجرایی و اقتصادی، تحقق آن دور از دسترس به نظر می‌رسد.
تورم بی‌وقفه و عقب‌ماندگی دستمزدها از رشد قیمت‌ها، تأمین معیشت را برای کارگران روزبه‌روز دشوارتر کرده است. سبد معیشت حداقلی خانوار که در اسفند ۱۴۰۳ حدود ۲۸ میلیون تومان برآورد شده بود، اکنون به مرز ۵۰ میلیون تومان رسیده است. جهش‌های قیمتی ناشی از تکانه‌های اقتصادی و سیاسی، از جمله جنگ، اثر افزایش‌های دستمزد را خنثی کرده و کارگران را در تنگنای معیشتی قرار داده است.
افزایش فصلی دستمزد؛ آیا تحقق‌پذیر است؟
محمدرضا تاجیک، نماینده کارگران در شورای عالی کار، اخیراً از لزوم بازنگری فصلی دستمزدها به جای افزایش سالانه صحبت کرده است. حمید حاج‌اسماعیلی، کارشناس بازار کار، در این باره توضیح می‌دهد: «اعتراضات کارگران به تورم لجام‌گسیخته کاملاً به‌حق است. افزایش قیمت‌ها به‌صورت روزانه و ماهانه، دستمزدهای مصوب را بی‌اثر می‌کند.» او تاکید دارد که اگرچه از نظر قانونی مانعی برای بازنگری دستمزد در طول سال وجود ندارد، اما شرایط اقتصادی کارفرمایان و پیچیدگی‌های اداری، این پیشنهاد را دست‌نیافتنی کرده است.
جهش‌های قیمتی ناشی از بحران‌ها
حاج‌اسماعیلی با بیان اثر جنگ بر اقتصاد ایران، می‌گوید: «شوک‌های اقتصادی اخیر، به‌ویژه جنگ، باعث شده قیمت برخی اقلام تا ۲۰۰ تا ۳۰۰ درصد افزایش یابد. این جهش‌ها با افزایش دستمزد قابل مقایسه نیست و قدرت خرید کارگران را به شدت کاهش داده است.»
چالش‌های کارفرمایان؛ نگاهی متفاوت
کارفرمایان نیز در شرایط فعلی با مشکلاتی همچون قطع مکرر آب و برق، تعطیلی‌های متناوب، و فشارهای اقتصادی مواجه‌اند. حاج‌اسماعیلی معتقد است: «دولت معمولاً مسئولیت حمایت از کارگران را به دوش بخش خصوصی می‌اندازد، در حالی که مشکلات اقتصادی آنها را نادیده می‌گیرد.»
بسته‌های حمایتی به‌عنوان یک راهکار
این کارشناس پیشنهاد می‌کند که اگر افزایش فصلی دستمزد امکان‌پذیر نباشد، دولت می‌تواند با ارائه بسته‌های حمایتی نقدی از کارگران حمایت کند. او توضیح می‌دهد: «بازنگری دستمزد در نیمه سال یا ارائه بسته‌های حمایتی باید به‌صورت کارشناسانه بررسی شود، اما محدودیت‌های مالی دولت، مانع تحقق چنین طرح‌هایی شده است.»
چرخه معیوب تورم و افزایش دستمزد
حاج‌اسماعیلی تاکید دارد: «افزایش دستمزدها بدون مدیریت تورم و اصلاحات اقتصادی، تنها یک چرخه معیوب ایجاد می‌کند.» او اشاره می‌کند که تمرکز دولت باید بر ثبات اقتصادی، اصلاح سیاست‌های بین‌المللی، کاهش تصدی‌گری، و توزیع عادلانه منابع باشد. اصلاحات ساختاری در نظام پولی و بانکی و همچنین تقویت نقش بخش خصوصی نیز از ضروریات است.
آینده معیشت کارگران؛ در سایه ابهام
تا زمانی که اصلاحات بنیادین در اقتصاد ایران اجرایی نشود، مشکلات دستمزدی و معیشتی کارگران ادامه خواهد داشت. حاج‌اسماعیلی در پایان هشدار می‌دهد: «افزایش‌های مقطعی دستمزد، بدون رفع مشکلات ساختاری، کارآمد نخواهد بود و فقط اصلاحات کلان اقتصادی می‌تواند راه‌حل واقعی برای این چالش‌ها باشد.»
