3 سناریوی تأثیرگذار در تعیین حقوق و دستمزد 1405
اقتصاد ایرانی: سه سناریوی خوش‌بینانه، واقع‌بینانه و محافظه‌کارانه برای تعیین افزایش حقوق کارگران در سال ۱۴۰۵ مطرح شده است که درصد افزایش دستمزد می‌تواند تا ۵۰ درصد یا بیشتر نیز پیش برود.
با توجه به وضعیت اقتصادی پیچیده کشور و عوامل مختلف تأثیرگذار، می‌توان سه سناریوی احتمالی را برای افزایش حقوق و دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۵ پیش‌بینی کرد. در ادامه به بررسی این سناریوها پرداخته شده است.
سناریوی اول: خوش‌بینانه (افزایش بالا)
درصد افزایش پیش‌بینی‌شده: ۴۰ تا ۵۰ درصد یا بیشتر
این سناریو در شرایطی قابل تحقق است که دولت و شورای عالی کار تصمیم به جبران شکاف عمیق موجود میان سبد معیشتی و دستمزدها بگیرند. عوامل مؤثر در این تصمیم می‌تواند عبارت باشد از:
فشار اجتماعی گسترده
افزایش قابل توجه قیمت نفت
تزریق منابع مالی توسط دولت برای حمایت از بنگاه‌ها
از پیامدهای اجرایی شدن این سناریو می‌توان به افزایش چشمگیر قدرت خرید در کوتاه‌مدت اشاره کرد، اما این وضعیت همراه با افزایش شدید هزینه‌های تولید است که منجر به خطر افزایش تورم در نیمه دوم سال ۱۴۰۵ خواهد شد.
سناریوی دوم: واقع‌بینانه (تعدیل‌شده)
درصد افزایش پیش‌بینی‌شده: ۲۵ تا ۳۵ درصد
این سناریو از رایج‌ترین پیش‌بینی‌ها بوده و مبتنی بر مصالحه سه‌جانبه میان دولت، کارفرمایان و کارگران است. در این حالت، دولت تلاش می‌کند به‌جای اعمال افزایش بالای دستمزد، تورم رسمی را معیار قرار دهد. معمولاً به این صورت عمل می‌شود که:
اگر تورم رسمی در حدود ۳۰ درصد اعلام شود، دولت حقوق کارکنان خود را ۲۰ تا ۲۵ درصد افزایش می‌دهد.
مذاکرات کارگری تلاش می‌کنند این درصد را به مرز ۳۰ تا ۳۵ درصد برسانند.
اجرای این سناریو، تعادل نسبی بین فشار اقتصادی بر کارفرمایان و نیازهای معیشتی کارگران ایجاد خواهد کرد.
سناریوی سوم: محافظه‌کارانه (افزایش محدود)
درصد افزایش پیش‌بینی‌شده: ۲۰ تا ۲۵ درصد یا کمتر
این سناریو زمانی مورد توجه قرار می‌گیرد که وضعیت اقتصادی کشور دچار رکود باشد و توان کارفرمایان برای پرداخت حقوق کاهش محسوسی پیدا کند. در این شرایط، اولویت اصلی حفظ اشتغال است و نه افزایش حقوق.
از پیامدهای این سناریو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
افزایش محدود قدرت خرید کارگران
عمیق‌تر شدن شکاف معیشتی
ایجاد ثبات نسبی در هزینه‌های نیروی کار
جدول مقایسه‌ای سناریوها
| سناریو | درصد افزایش پیش‌بینی‌شده | ویژگی‌ها |
| خوش‌بینانه | ۴۰ تا ۵۰ درصد یا بیشتر | افزایش قدرت خرید، ولی با تورم احتمالی بیشتر |
| واقع‌بینانه | ۲۵ تا ۳۵ درصد | تعادل نسبی بین تورم و نیاز کارگران |
| محافظه‌کارانه | ۲۰ تا ۲۵ درصد یا کمتر | تمرکز بر حفظ اشتغال، رشد ناچیز قدرت خرید |
با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی و عوامل داخلی و خارجی موثر، باید منتظر اعلام نهایی تصمیمات شورای عالی کار در این خصوص تا پایان سال باشیم.
