شیرین شدن زندگی برخی افراد در سایه تحریم‌های ایران
اقتصادایرانی: تحریم‌های اقتصادی غرب علیه ایران، سال‌هاست که تأثیرات عمیقی بر اقتصاد کشور گذاشته و با مختل کردن ارتباطات بانکی، کاهش صادرات و بلوکه شدن درآمدها، چالش‌های متعددی را در مسیر توسعه اقتصادی ایران ایجاد کرده است.
تحریم‌های اقتصادی غرب لطمه‌ای سنگین به اقتصاد ایران وارد کرده است؛ این تحریم‌ها بسیاری از بخش‌های کلیدی اقتصاد کشور را درگیر خود کرده و باعث اختلال در فعالیت‌های مختلف مالی و تجاری شده‌اند. از کاهش میزان صادرات و محدود شدن نقل و انتقالات مالی گرفته تا بلوکه شدن درآمدهای صادراتی و جذب نشدن سرمایه‌گذاری‌های خارجی، همگی به طور قابل توجهی عملکرد اقتصادی ایران را تحت تأثیر قرار داده‌اند.
از کندی ضربان اقتصاد تا افزایش نابرابری
این شرایط موجب شده است که سرعت رشد اقتصادی ایران به شدت کاهش پیدا کند. تورم‌های بالا و نوسانات مکرر در نرخ ارز به یک امر رایج تبدیل شده است. این عوامل در کنار کاهش قدرت خرید مردم، موجب گسترش فقر در جامعه شده‌اند. اما در کنار این مشکلات، تحریم‌ها بسترهایی را برای سودجویی برخی افراد و گروه‌های خاص فراهم کرده‌اند.
انباشت ثروت به نفع گروه‌های انحصارطلب
در سال‌های اخیر، ساختارهایی نهادی در ایران ایجاد شده‌اند که دست سازمان‌های انحصارطلب و رانت‌خواران را باز گذاشته‌اند. این گروه‌ها برای حداکثر کردن منافع خود، از فرصت‌های اقتصادی موجود سوءاستفاده کرده و منافع عمومی را قربانی کرده‌اند. این جریان، در دوران تحریم، به دلیل محدودیت‌های گوناگون، قوی‌تر ظاهر شده است.
نقش ائتلاف مسلط در حفظ شرایط اقتصادی موجود
براساس نظریه داگلاس نورث، ائتلاف‌های مسلط در ساختارهای بسته به وجود می‌آیند و نیروی خود را صرف حمایت از اعضای درونی و حفظ رانت‌ها می‌کنند. در فضای تحریم‌ها نیز چنین ائتلاف‌هایی تأثیر فراوانی دارند؛ این افراد و گروه‌ها قدرت کافی برای مقاومت در برابر تحول شرایط اقتصادی را دارا می‌باشند و برای بقای شرایط موجود تلاش می‌کنند.
فرصت‌طلبی در دل بحران‌های اقتصادی
به طور کلی، بحران‌های اقتصادی و فجایع مختلف آثار مخربی به اقتصاد وارد می‌کنند اما در همین شرایط، برخی افراد و گروه‌ها فرصتی برای انباشت ثروت پیدا می‌کنند. مایک لانگرن در کتاب «دولت پنهان» به این موضوع اشاره می‌کند که طی بحران‌های جهانی، اقلیت ممتاز توانسته‌اند ثروت خود را افزایش دهند و حتی از این شرایط به نفع خود بهره‌برداری کنند.
تحریم: فرصتی برای اقلیت ممتاز
تحریم‌های اقتصادی در سال‌های گذشته فشار سنگینی بر مردم و اقتصاد ایران وارد کرده است؛ اما گروهی از این شرایط بهره‌برداری کرده‌اند و کام خود را شیرین کرده‌اند. این اقلیت ممتاز با استفاده از شرایط اقتصادی نابسامان، سعی در عمومی کردن هزینه‌ها و خصوصی کردن منافع خود داشته‌اند. به گفته داگلاس نورث، وجود ساختارهای بسته و انحصاری باعث پیدایش چنین موقعیت‌هایی شده است و به رشد اقتصاد رانتی و غیررقابتی منجر شده است.
