زلزله 8 ریشتری در انتظار اقتصاد ایران/ افغان‌ها خط قرمزند
اقتصاد ایرانی: اتاق بازرگانی ایران نسبت به پیامدهای اقتصادی اخراج گسترده مهاجران افغان هشدار داد؛ این اقدام می‌تواند زنجیره تولید را مختل کرده و رکود را تشدید کند، در حالی که مدیریت هوشمند نیروی کار مهاجر فرصتی برای تقویت تولید و کاهش هزینه‌ها فراهم می‌آورد.
اتاق بازرگانی ایران تصمیم به اخراج گسترده مهاجران افغان را به دلیل پیامدهای اقتصادی و اجتماعی، سیاستی نادرست خوانده و تأکید کرده است که این تصمیم به جای حل مشکلات، می‌تواند اقتصاد کشور را با چالش‌های گسترده مواجه کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که چنین اقدامی می‌تواند زمینه‌ساز یک زلزله اقتصادی برای کشور باشد.
اقتصاد ایران و وابستگی قابل توجه به نیروی کار مهاجر
اقتصاد ایران، که به دلیل تحریم‌های گسترده و محدودیت‌های فناورانه با چالش‌های فراوانی روبه‌رو است، به شدت به نیروی انسانی ماهر و سرمایه‌گذاری وابسته است. باوجود مزایای جمعیتی کشور، ظرفیت داخلی برای جذب نیروی کار ماهر کافی وجود ندارد. از سوی دیگر، نیروی کار مهاجر نقش پُررنگی در تامین شکاف‌های بازار کار ایفا کرده است. در این میان، اخراج گسترده مهاجران افغان می‌تواند به ایجاد اختلالات جدی در بخش‌های تولیدی منجر شود.
اخراج مهاجران و تاثیر بر نرخ مشارکت و بیکاری
مطالعات آماری نشان داده است که نرخ مشارکت اقتصادی در ایران کاهش یافته و بیکاری روندی افزایشی داشته است. این امر نشان‌دهنده خروج نیروهای کار داخلی از بازار است. در چنین شرایطی، مهاجران افغان به دلیل تمایل به فعالیت در مشاغل سخت و کم‌درآمد، جایگاه ویژه‌ای در حفظ تعادل بازار کار داشته‌اند. حذف آنان می‌تواند فشار بیشتری به بازار کار کشور وارد کند.
نقش حیاتی مهاجران افغان در صنایع کلیدی
بر اساس گزارش‌های اتاق بازرگانی ایران، نیروهای افغان در بخش‌های اساسی اقتصادی مانند کشاورزی، صنعت ساختمان، چرم و پوشاک حضور دارند. در سال ۱۴۰۲، این نیروی کار در بخش‌های زیر سهم قابل‌توجهی داشته‌اند:
صنعت سهم مهاجران افغان| کشاورزی | ۸ درصد |
| چرم و پوشاک | ۳۰ درصد |
| ساختمان | ۲۳ درصد |
دستمزد پایین‌تر نیروی کار افغان، هزینه‌های تولید را کاهش داده و در بسیاری از صنایع، سودآوری را افزایش داده است. این نیروها، به ویژه در مشاغل تخصصی، نقش مهمی در بهره‌وری اقتصاد ایفا می‌کنند.
پیامدهای اخراج گسترده: رکود در کمین اقتصاد
اخراج گسترده این نیروهای کار می‌تواند منجر به اختلال در زنجیره‌های تولید شود. با توجه به نقش مهم مهاجران افغان در صنایع کلیدی، جایگزینی آنان با نیروی کار داخلی در کوتاه‌مدت تقریباً غیرممکن بوده و در میان‌مدت نیز هزینه‌بر خواهد بود. چنین اختلالی ممکن است موجب افزایش قیمت‌ها، کاهش اشتغال و نهایتاً رکود اقتصادی شود.
ساماندهی هوشمند؛ راه‌حلی جایگزین
اتاق بازرگانی ایران توصیه می‌کند که به جای اخراج گسترده، باید راهکارهای قانونی و مدیریتی برای ساماندهی نیروی کار مهاجر اتخاذ شود. استفاده بهینه از مهارت‌های این مهاجران در بخش‌های تخصصی‌تر و ایجاد سیستم‌های نظارتی مناسب می‌توانند به تقویت تولید داخلی و جلوگیری از آسیب‌های اقتصادی کمک کنند. این سیاست نه‌تنها از شوک‌های اقتصادی جلوگیری خواهد کرد، بلکه امکان ارزش‌آفرینی بیشتری را برای اقتصاد کشور فراهم می‌کند.
سخن پایانی
با توجه به نقش مهم مهاجران افغان در اقتصاد ایران، هرگونه تصمیم در مورد حضور آنان باید با دقت و توجه به شرایط اقتصادی کشور اتخاذ شود. از دیدگاه کارشناسان، مدیریت دقیق و هوشمندانه نیروی کار مهاجر نه‌تنها به سودآوری صنایع و بخش‌های کلیدی کمک می‌کند، بلکه موجب ثبات بیشتر اقتصاد خواهد شد.
