بررسی کامل سناریوهای تازه دولت برای قیمت بنزین!
اقتصاد ایرانی: زمزمه‌های افزایش قیمت بنزین بار دیگر به گوش می‌رسد؛ شکاف بزرگ میان تولید و مصرف سوخت و فشار واردات، دولت را در آستانه تصمیم‌گیری مهم برای مدیریت بحران سوخت قرار داده است.
موضوع افزایش قیمت بنزین در ایران بار دیگر به یکی از مباحث مهم تبدیل شده است. طی روزهای اخیر، اظهارنظرهای مختلف و همچنین عدم تعادل میان تولید و مصرف سوخت، باعث شده تا گمانه‌زنی‌ها پیرامون اصلاح قیمت بنزین شدت بگیرد.
ناترازی در تولید و مصرف بنزین؛ معضلی فراگیر
در حال حاضر مصرف روزانه بنزین از ۱۲۲ میلیون لیتر در سال پیش به بیش از ۱۴۵ میلیون لیتر افزایش یافته است، در حالی که ظرفیت تولید داخلی بنزین فقط ۱۱۰ میلیون لیتر در روز است. این عدم توازن، وابستگی کشور به واردات حدود ۳۵ میلیون لیتر بنزین در روز را به دنبال داشته و فشار مضاعفی بر منابع ارزی وارد کرده است.
دیدگاه مقامات درباره بازنگری در یارانه بنزین
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، یکی از منتقدان جدی مصرف بالای بنزین توسط اقشار پردرآمد است. وی در این باره گفت: «چرا باید ۴ میلیارد دلار برای واردات بنزین هزینه کنیم تا گروه‌های پرمصرف با قیمت لیتری ۱۵۰۰ تومان از آن استفاده کنند؟» او بر ضرورت تجدیدنظر در میزان یارانه بنزین برای ثروتمندان و در مقابل، حمایت از طبقه کم‌درآمد تأکید کرد.
علاوه بر این، محسن حاجی‌میرزایی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور، با اشاره به میزان هزینه واردات بنزین آزاد، افزود: «حدود ۳.۵ میلیارد دلار برای واردات بنزین با نرخ ارز آزاد صرف می‌شود.» این صحبت‌ها احتمال تغییرات قیمتی در آینده را تقویت کرده است.
در همین حال، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، ضمن تکذیب شایعات مربوط به برنامه رسمی افزایش قیمت سوخت اظهار داشت: «افرادی که بنزین را برای مصارف تفریحی مانند آفرود استفاده می‌کنند، نباید از یارانه لیتری ۱۵۰۰ تومانی بهره‌مند شوند.»
گزینه‌های احتمالی دولت برای قیمت بنزین
برای مدیریت ناترازی فعلی در مصرف و تولید بنزین، دولت چندین سناریوی مختلف را مورد بررسی قرار داده است:
ادامه وضعیت کنونی: قیمت بنزین به صورت فعلی حفظ شده و ارز لازم برای واردات تأمین می‌شود.
سه‌نرخی کردن بنزین: عرضه سوخت بر اساس سه نرخ مختلف یارانه‌ای، نیمه‌آزاد و آزاد جهت کنترل مصرف.
افزایش قیمت به صورت تدریجی: اجرای سیاست پلکانی برای بالا بردن قیمت سوخت و کاهش فشار اقتصادی بر اقشار آسیب‌پذیر.
حذف یارانه خودروهای لوکس: ملزم کردن مالکین خودروهای گران‌قیمت به خرید بنزین با نرخ آزاد.
عواقب اقتصادی و اجتماعی تغییرات قیمتی
بالا بردن قیمت بنزین می‌تواند اثرات متعددی بر اقتصاد و جامعه داشته باشد. افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل و رشد قیمت کالاهای اساسی از جمله پیامدهای مستقیم این اقدام هستند که فشار بیشتری بر خانوارهای کم‌درآمد وارد می‌کند. با این وجود، سیاست اصلاح قیمت بنزین می‌تواند منجر به کاهش میزان مصرف سوخت و همچنین مهار قاچاق سوخت شود.
