دلایل افزایش قیمت گوشت مرغ در بازار!
اقتصاد ایرانی: گرانی گوشت مرغ در هفته‌های اخیر باوجود خودکفایی در تولید آن، به چالش جدی تبدیل شده است. تولیدکنندگان علت این افزایش قیمت را ضعف سامانه بازارگاه در توزیع نهاده‌های دامی با ارز ترجیحی و رشد هزینه‌های تولید عنوان می‌کنند.
گوشت مرغ به عنوان یکی از محصولات پروتئینی پرمصرف در سبد خانوار، جایگاه ویژه‌ای در میان اقشار مختلف به خصوص کم درآمدها دارد. طبق آمارها، سالانه ۲.۷ میلیون تن گوشت مرغ در کشور تولید می‌شود.
در میدان بهمن، هر کیلوگرم گوشت مرغ از ۹۸ تا ۱۱۰ هزار تومان به فروش می‌رسد، ولی در خرده فروشیها این قیمت به بالای ۱۳۰ هزار تومان می‌رسد. این در حالی است که سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان نرخ مصوب ۱۰۵ هزار تومان را برای مصرف‌کنندگان اعلام کرده است.
اختلاف قیمت بین تولید و مصرف نشان‌دهنده مشکلات جدی در زنجیره توزیع و قیمت‌گذاری مرغ است. این امر بیانگر شکست سیاست ارز ترجیحی در کاهش قیمت نهایی برای مصرف‌کننده محسوب می‌شود.
وزیر جهاد کشاورزی نیز اخیراً تأکید کرده است که کالاهایی مانند مرغ که از ارز ترجیحی بهره می‌برند، باید با نرخ مصوب به بازار عرضه شوند.
اما تولیدکنندگان دلیل این بحران را به وجود مشکلات سامانه بازارگاه مرتبط دانسته‌اند. این سامانه به عنوان مرجع اصلی توزیع نهاده‌ها، موفق به رساندن نهاده‌ها با نرخ ترجیحی به تولیدکنندگان نشده و حتی فروش دو فاکتوری نهاده‌ها مشکلات را بیشتر کرده است.
عرضه نهاده‌های طیور در سامانه بازارگاه با نرخ‌های بالاتر
حبیب اسدالله‌نژاد، مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی، در رابطه با مشکل عرضه نهاده‌های دامی گفت: نهاده‌ها، به ویژه ذرت، در سامانه بازارگاه به صورت قطره‌چکانی عرضه می‌شوند و تنها ۲۰ تا ۳۰ درصد نیاز مرغداران را تأمین می‌کنند.
وی اعلام کرد که اکثر نهاده‌ها با قیمتی بیش از نرخ مصوب، یعنی کیلویی ۱۸ تا ۲۲ هزار تومان، از بازار آزاد تهیه می‌شود. این در حالی است که نرخ مصوب برای نهاده‌ها ۱۱ هزار و ۳۰۰ تومان است.
اسدالله‌نژاد به مشکلات در طراحی فرایندهای جدید سامانه بازارگاه و حضور عاملان توزیع غیرقانونی اشاره کرد و بیان داشت که این سامانه به بستری برای سودجویی و دلالی تبدیل شده و هزینه‌های تولید مرغداران به شدت افزایش یافته است.
وی همچنین به اخلال ایجاد شده توسط عاملین توزیع در سامانه اشاره کرد و تاکید کرد که حل مشکلات تأمین نهاده‌ها نیازمند همکاری بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه در تأمین ارز مورد نیاز نهاده‌هاست.
بررسی تأثیر سیاست‌گذاری دستوری بر بازار مرغ
مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی با تشریح وضعیت بازار اعلام کرد که قیمت مرغ زنده در واحدهای تولیدی بین ۸۴ تا ۹۲ هزار تومان است، اما در بازار، گوشت مرغ به قیمت‌های ۱۳۰ تا ۱۵۵ هزار تومان فروخته می‌شود.
وی مشکل اصلی را به شبکه توزیع نسبت داد و خواستار اقدام جدی دولت برای حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان شد.
همچنین وی اشاره کرد که فروش دو فاکتوری مرغ در میدان بهمن ناشی از سیاست‌های قیمت‌گذاری دستوری است. این سیاست‌ها نه تنها راه‌حلی برای مشکلات موجود فراهم نکرده، بلکه باعث التهاب بازار شده است.
اسدالله‌نژاد همچنین بیان کرد که قیمت‌گذاری بر اساس هزینه‌های سال گذشته که نرخ مرغ زنده ۶۸ هزار تومان بود، با توجه به تورم و افزایش هزینه‌های تولید، اکنون دیگر پاسخگوی شرایط فعلی نیست.
برای رفع بحران‌های موجود، اصلاح ساختار عرضه نهاده‌ها، حذف واسطه‌های سودجو و ایجاد شفافیت در زنجیره توزیع باید در دستور کار قرار گیرد. تنها با اقدامات مناسب می‌توان بازار گوشت مرغ را از وضعیت فعلی خارج کرد و به سطح قیمت منطقی رساند.
