جنجال بر سر اشتغال زنان دارای گواهینامه پایه یک در شهر تهران
اقتصاد ایرانی: حبیب کاشانی، عضو شورای شهر تهران، خواستار استفاده از توان بانوان دارای گواهینامه پایه یک برای اشتغال در ناوگان حمل و نقل شهری شد و بر اهمیت بهره‌گیری از تخصص این افراد تأکید کرد.
«از توان بانوان استفاده کنید» جمله‌ای قابل توجه از حبیب کاشانی، عضو شورای شهر تهران، بود که طی اردیبهشت‌ماه سال جاری مطرح شد. وی با تأکید بر امکان استفاده از بانوان دارای گواهینامه رانندگی پایه یک اظهار داشت: «بانوانی داریم که گواهینامه پایه یک و تخصص دارند. بنابراین تقاضا داریم از توان آنان برای اشتغال به عنوان راننده اتوبوس‌ها بهره گرفته شود.»
حمایت پلیس راهور از رانندگی بانوان
پس از این درخواست، سردار سید تیمور حسینی حمایت رسمی خود را از حضور بانوان در حوزه رانندگی وسایل نقلیه سنگین اعلام کرد. وی ضمن اشاره به دقت بیشتر زنان در رانندگی گفت: «طبق اطلاعات موجود، در تهران بین ۳۴۰ تا ۳۵۰ خانم دارای گواهینامه پایه یک هستند که این آمار تنها مربوط به پایتخت است. بسیاری از بانوان در جاده‌های کشور با کامیون‌ها، کامیونت‌ها و اتوبوس‌های مسافربری فعالیت می‌کنند و سابقه موفق و بدون حادثه‌ای نیز دارند. این امر نشان‌دهنده توانمندی بالای زنان در این حوزه است که نباید نادیده گرفته شود. اگر مدیریت شهری و سازمان‌های مسئول تصمیم به جذب بانوان در خطوط بی‌آرتی بگیرند، پلیس راهور نه‌تنها مخالفتی ندارد بلکه با تمام توان حمایت خواهد کرد.»
واکنش شهردار تهران به اشتغال بانوان در اتوبوسرانی
پس از اعلام آمادگی پلیس راهور، علیرضا زاکانی، شهردار تهران، نیز در حاشیه جلسه هیئت دولت گفت: «از نظر بنده مشکلی وجود ندارد و اتفاقاً برنامه‌ای برای جذب زنان دارنده گواهینامه پایه یک در دستور کار قرار گرفته است.»
ابهام در قانون منع اشتغال زنان در مشاغل سخت
با این حال چهار ماه بعد، زاکانی اعلام کرد که استفاده از زنان در حوزه اتوبوسرانی به دلیل قوانین جاری امکان‌پذیر نیست.
شهردار تهران استناد کرده که بر اساس ماده ۷۵ قانون کار، مشاغل سخت و زیان‌آور برای بانوان ممنوع است. این ماده قانونی تصریح می‌کند: «انجام کارهای خطرناک، سخت و زیان‌آور و حمل بار بیشتر از حد مجاز بدون تجهیزات مکانیکی برای کارگران زن ممنوع است.»
ممنوعیت بر اساس جنسیت؛ تصمیمی نقض قانون
مطابق قانون، سخت و زیان‌آور بودن یک شغل نباید موجب محدودیت جنسیتی گردد. بسیاری از مشاغل سخت حقوق بازنشستگی و مزایای خاصی دارند؛ از جمله بازنشستگی زودتر. با این حال، بر اساس گفته مسئولان، زنان راننده در کشور برون‌شهری مشغول به کار هستند و مشکلی در این زمینه وجود ندارد.
پرچالش‌ترین دیدگاه‌ها برای زنان در مشاغل سخت
در حالی که رانندگی در لیست مشاغل سخت و زیان‌آور قرار ندارد، اما برخی مسئولان با استناد به قوانین مختلف مانع فعالیت زنان متخصص در این حوزه می‌شوند. حتی در بخش‌های مشابه مانند آتش‌نشانی، زنان فعال هستند و محدودیتی برای آنان منظور نشده است.
گلپور: منع قانونی برای رانندگی زنان وجود ندارد
سمیه گلپور، رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران، اعلام کرد که رانندگی جز مشاغل سخت و زیان‌آور نیست و افزود: «حتی اگر شغلی سخت و زیان‌آور باشد، زنان را نمی‌توان از اشتغال در آن منع کرد. زیان‌آور بودن به معنای مزایای بازنشستگی است، نه محدودیت شغلی.»
نقض غرض در منع فعالیت زنان
گلپور به تناقض موجود اشاره کرد: «در جاده‌های برون‌شهری، زنان در شرایط دشوارتر رانندگی می‌کنند و منع قانونی وجود ندارد، اما در اتوبوسرانی شهری مانع از فعالیت آنان می‌شوند. این یک نقض آشکار است.»
محرومیت زنان؛ نتیجه محدودیت‌های غیرقانونی
در پایان، رئیس کانون صنفی کارگران تأکید کرد که محروم کردن زنان از اشتغال به دلیل جنسیت برخلاف قوانین و عدالت است. اگر مسئولان نگران شغل زنان هستند، باید نگاهی به وضعیت زنان پرستار و سایر کارگران در مشاغل سخت بیندازند.
رانندگی بانوان موضوع جدیدی نیست
استفاده از زنان در رانندگی اتوبوس‌ها موضوع جدیدی نیست؛ طی دهه‌های گذشته نیز زنان راننده موفقی وجود داشته‌اند. با این حال، برخی مسئولان به‌جای فراهم کردن شرایط برابری شغلی، با استناد به دلایل غیرموجه مانع از فعالیت آنان در این حوزه می‌شوند.
