جزئیات فرمول تازه دهک‌بندی یارانه و تغییرات مهم
اقتصاد ایرانی: مرز ورود به دهک‌های ۸ تا ۱۰ در یارانه‌بندی با درآمد ماهانه بیش از ۵۵ میلیون تومان برای خانواده‌های چهار نفره تعیین شد؛ اعلام شده است هزینه مسکن از این محاسبات کنار گذاشته می‌شود
درآمد ماهانه بیش از ۵۵ میلیون تومان برای خانواده چهار نفره، مرز ورود به دهک ۸ تا ۱۰ اعلام شد. این موضوع با استفاده از فرمول جدید دهک‌بندی یارانه‌ها مورد بحث قرار گرفته است.
جزئیات فرمول جدید دهک‌بندی یارانه
احمد بیگدلی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، درباره روند جدید تعیین دهک‌بندی برای دریافت یارانه اظهار داشت: بر اساس اطلاعاتی که در اختیار داریم، هزینه مسکن از فرمول محاسبه کنار گذاشته و بر اساس سرانه درآمد خانوار (معادل ۱۰ میلیون تومان به ازای هر نفر) محاسبه صورت می‌گیرد. برای نمونه، یک خانواده پنج نفره باید درآمد ماهانه‌ای معادل ۵۰ میلیون تومان داشته باشد تا در گروه دهک‌های بالاتر طبقه‌بندی شود.
بررسی وضعیت درآمدی خانوار
ایشان در توضیحات بیشتر افزودند: در صورتی که تمام اعضای یک خانواده دارای شغل نباشند و درآمد کافی کسب نکنند، نمی‌توانند در دهک‌های بالا قرار بگیرند و جزء دهک‌های پایین‌تر خواهند بود. اما به عنوان نمونه، اگر یک خانواده چهار نفره درآمدی بالغ بر ۴۰ میلیون تومان در ماه (بدون احتساب هزینه مسکن) داشته باشد، در دهک‌های بالاتر قرار می‌گیرد.
نحوه محاسبه درآمد خانوار بر اساس هزینه مسکن
برای مثال، میانگین هزینه مسکن در تهران حدود ۱۵ میلیون تومان در ماه محاسبه شده است. طبق این فرمول، برای یک خانواده چهار نفره، درآمد آنها باید حداقل ۵۵ میلیون تومان باشد (۴۳ میلیون تومان + ۱۵ میلیون تومان هزینه مسکن) تا به دهک‌های ۸ تا ۱۰ منتقل شوند. در صورت آنکه این مبلغ کمتر باشد، این خانواده در گروه دهک‌های پایین‌تر قرار می‌گیرند.
بررسی شاخص‌های دهک‌های پایین‌تر
بیگدلی تاکید کرد که برای تعیین دهک‌بندی در رده‌های پایین‌تر (۱ تا ۷) نیز نیازمند محاسبات و شاخص‌های دقیقی هستیم. برای مثال باید بررسی شود که آیا افراد دارای خودرو، خانه یا سایر املاک هستند؟ آیا میزان درآمدشان پایین است؟ و آیا از حمایت مالی نهادهای دولتی بهره‌مند هستند یا خیر. این موضوع نیازمند رویکرد دقیق‌تر و جامع‌تری است.
مشکلات بیماران خاص و نیازهای ویژه
این نماینده درباره خانواده‌هایی که دارای بیماران خاص یا افراد دارای معلولیت هستند نیز اظهار داشت که عدم در نظر گرفتن شرایط خاص اینگونه خانواده‌ها می‌تواند به عنوان یکی از چالش‌های اصلی این برنامه تلقی شود. این موضوع نیازمند جایگزین شدن روش‌های جامع‌تر و دقیق‌تر است.
عدم وجود شفافیت در سیستم
بیگدلی انتقادی صریح به نبود شفافیت در اطلاعات مرتبط با املاک، اموال و درآمدها کرد و افزود: نبود سامانه‌ای شفاف و دقیق برای ثبت اطلاعات مالی، امکان اجرای دقیق قانون را از بین می‌برد. وی پیشنهاد داد که پیش از هرگونه اجرای طرحی برای اصلاح یارانه‌ها، وزارت تعاون باید سامانه‌ای جامع و دقیق برای شناسایی دارایی‌ها، درآمدها و املاک افراد و نهادهای حقیقی و حقوقی ایجاد کند.
دهک درآمد ماهانه خانوار (تومان)| ۱ تا ۷ | کمتر از ۵۵ میلیون (برای خانواده چهار نفره) |
| ۸ تا ۱۰ | بیش از ۵۵ میلیون (برای خانواده چهار نفره) |
ضعف در مدیریت منابع و مالیات
این عضو کمیسیون اجتماعی در ادامه اظهار داشت: کشور با چالش‌های متعددی از جمله مدیریت ضعیف منابع و نبود قوانین جامع مالیاتی مواجه است. به همین دلیل، تنها به ارائه راه‌حل‌های کوتاه‌مدت و موقتی مانند حذف سه دهک بالای درآمدی اکتفا می‌شود که از نگاه عدالت‌محورانه نمی‌تواند منصفانه باشد.
در نهایت، باید توجه داشت که برای تحقق عدالت در توزیع یارانه‌ها نیاز به شفافیت در اطلاعات مالی افراد و ایجاد سامانه‌های دقیق شناسایی درآمد و دارایی‌ها داریم. در غیر این صورت، اجرای چنین قوانینی می‌تواند به چالش‌های جدی در سطح اجتماعی منجر شود و تاثیرات متفاوتی در دهک‌های مختلف داشته باشد.
