مشاغل سخت در خطر حذف از فهرست زیان‌آور؟
اقتصاد ایرانی: مدیر طرح ساماندهی مشاغل سخت و زیان‌آور، تأکید کرد که مشاغل گروه (ب) به دلیل ماهیت سخت و شرایط ویژه، حتی با اجرای تدابیر ایمنی و بهداشتی حذف شدنی نیستند و احصای دقیق این مشاغل به بهبود شرایط کاری و برنامه‌ریزی مزایای شغلی کمک می‌کند.
افزایش بازنشستگی پیش از موعد؛ زنگ خطر برای تأمین اجتماعی
بازنشستگی پیش از موعد یکی از پیامدهای محیط‌های کاری سخت و زیان‌آور است که به گفته مدیرکل مستمری‌های سازمان تأمین اجتماعی، روند صعودی داشته است. از سال ۱۳۹۹، تعداد بازنشستگان پیش از موعد از بازنشستگان عادی پیشی گرفته و این امر باعث نگرانی جدی برای سازمان تأمین اجتماعی شده است. مشاغل سخت و زیان‌آور سهمی ۲۲ درصدی از مجموع بازنشستگان دارند.
اهداف طرح ساماندهی مشاغل سخت و زیان‌آور
محمودیان اظهار داشت که طرح ساماندهی مشاغل سخت و زیان‌آور به هدف‌های کلیدی زیر متمرکز است:
احقاق حقوق تمام ذینفعان
صیانت از نیروی کار و منابع سازمانی
سالم‌سازی پایدار محیط‌های کاری
یکسان‌سازی قواعد و مقررات
پایبندی به حقوق بین‌نسلی
طرح مذکور در چارچوب ۲۰ طرح تحولی سازمان تدوین شده و پروژه‌هایی مانند اصلاح آیین‌نامه اجرایی، رفع صفت سخت و زیان‌آوری کارگاه‌ها و مکانیزه‌سازی فرآیند بررسی مشاغل سخت و زیان‌آور از جمله دستورکارهای اصلی آن است.
فرآیند تشخیص مشاغل سخت و زیان‌آور
تشخیص این مشاغل در حال حاضر به صورت کیفی در کمیته‌های استانی انجام می‌شود. این کمیته‌ها شامل نمایندگان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت بهداشت، سازمان تأمین اجتماعی و تشکل‌های کارگری و کارفرمایی هستند. محمودیان اظهار کرد که هدف نهایی تبدیل این فرآیند به تشخیص کمی و قابل اندازه‌گیری است تا فرآیندها بیشتر به سمت شفافیت و یکسانی حرکت کنند.
جدول مقایسه اهداف و نتایج طرح ساماندهی مشاغل سخت و زیان‌آور
اهداف طرح نتایج مورد انتظار| احقاق حقوق ذینفعان | تخصیص هدفمند مزایا |
| صیانت از نیروی انسانی | کاهش بازنشستگی پیش از موعد |
| سالم‌سازی محیط کاری | رفع صفت سخت و زیان‌آوری |
| یکسان‌سازی قواعد و مقررات | ایجاد شفافیت در فرآیندها |
| پایبندی به حقوق بین‌نسلی | تثبیت مالی سازمان |
مزایا و موانع اجرای طرح
محمودیان تاکید دارد که این طرح یک برنامه برد-برد برای کارگران، کارفرمایان و سازمان تأمین اجتماعی است. با این حال، مقاومت اولیه برخی ذینفعان در برابر تغییرات حاکی از جذابیت مزایای بازنشستگی پیش از موعد در مشاغل سخت و زیان‌آور است. سازمان تأمین اجتماعی با برگزاری جلسات توجیهی به شفاف‌سازی اهداف بلندمدت پرداخته و سعی در هم‌راستایی ذینفعان دارد.
نتایج طرح ساماندهی مشاغل سخت و زیان‌آور
اجرای موفق این طرح می‌تواند به احصای دقیق مشاغل گروه «ب»، سالم‌سازی محیط‌های کاری، کاهش روند بازنشستگی پیش از موعد و تثبیت مالی سازمان منجر شود. این امر به حفظ سرمایه انسانی در کنار عدالت اجتماعی و پایدارسازی منابع سازمان کمک خواهد کرد.
