شوک بزرگ به بازار: گوشت و لبنیات کمیاب شدند!
اقتصادایرانی: شیوع ویروس تب برفکی از مرزهای غربی کشور و گسترش آن به استان‌های مرکزی، دامداری‌ها را در وضعیت بحرانی قرار داده و احتمال کمبود گوشت و محصولات لبنی در آینده نزدیک را افزایش داده است.
گسترش ویروس تب‌برفکی این روزها دامداران کشور را در شرایطی سخت و پیچیده قرار داده است. این ویروس که کارشناسان منبع آن را گوشت‌های آلوده وارداتی می‌دانند، به دلیل کیفیت پایین از ورود به عراق بازگردانده شد و پس از آن‌که مجدداً به کشور بازگشت، آلودگی از استان تهران شروع گردید. اکنون این آلودگی به دامداری‌های استان‌های البرز، قزوین، قم، سمنان و مرکزی نیز سرایت کرده است.
هشدارهای بین‌المللی و ضعف نظارت داخلی
سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو )مدت‌ها پیش هشدار داده بود که ویروس تب‌برفکی در خاورمیانه به‌سرعت در حال تبدیل شدن به یک منبع آلودگی منطقه‌ای است و احتمال گسترش آن به کشورهایی همچون ایران بسیار بالا است.
با این حال، طبق اظهارات کارشناسان و اتحادیه‌های دامداری، اقدامات لازم برای قرنطینه و نظارت بر مرزها به درستی انجام نشد. ورود دام‌های آلوده و گوشت‌های غیر استاندارد به کشور، شرایط را بحرانی‌تر کرد. نتیجه این بی‌نظمی، شیوع ویروسی است که امروز سلامت گله‌های کشور را تهدید می‌کند.
چالش واکسن و تردید نسبت به عملکرد آن
با وجود هشدارهای بین‌المللی، تأمین واکسن تب‌برفکی به‌موقع انجام نشد. تولید داخلی واکسن با تأخیر فراوان و توزیع ناقص روبه‌رو بود. برخی دامداران واکسن را دریافت نکردند و برخی دیگر دام‌های خود را واکسینه کردند اما همچنان شاهد آلودگی دام‌هایشان بودند. این مسئله باعث ایجاد شک و شبهه درباره کیفیت واکسن های توزیعی شده است.
کارشناسان معتقدند که ضعف در انجام نمونه‌برداری و تعیین نوع دقیق سویه ویروس، فرایند کنترل علمی این اپیدمی را با دشواری‌هایی جدی روبرو کرده است.
تلفات گسترده و تهدید ذخایر ارزشمند کشور
گزارش‌ها حاکی از آن است که تاکنون بیش از ۲۰ هزار رأس دام آلوده یا تلف شده‌اند. بسیاری از این دام‌ها شامل گاوهای مولد و اصلاح‌نژاد شده‌ای بودند که طی ده‌ها سال با هدف افزایش بهره‌وری پرورش داده شده بودند. از دست دادن این دام‌ها، چیزی فراتر از خسارت مالی است و به معنای از بین رفتن ذخایر ژنتیکی حیاتی کشور در حوزه دامداری محسوب می‌شود.
این وضعیت سبب کاهش تولید شیر خام ، از بین رفتن گوساله‌های گوشتی آینده و توقف چرخه تولید شده که در نهایت به افزایش قیمت لبنیات و گوشت منجر خواهد شد.
پیامدها بر زندگی مردم و امنیت غذایی
در پی کاهش تولید شیر و گوشت، کارشناسان اقتصادی افزایش قیمت لبنیات و گوشت قرمز را در ماه‌های آتی پیش‌بینی می‌کنند. این موضوع بار دیگر فشار بیشتری بر خانوارهای ایرانی وارد خواهد کرد و سفره مردم را کوچک‌تر می‌کند.
به گفته تحلیل‌گران، امروز تب‌برفکی به یک بحران جدی امنیت غذایی و سلامت ملی تبدیل شده است که حل آن نیازمند اقدامات فوری است.
اقدامات ضروری برای مدیریت بحران
کارشناسان حوزه دام و امنیت غذایی بر ضرورت اقدامات زیر تأکید دارند:
- اجرای مقررات دقیق قرنطینه و نظارت جدی بر مبادی ورود کالا به کشور برای جلوگیری از ورود محصولات آلوده .
- انجام پایش‌های ژنتیکی به‌منظور شناسایی سویه‌های فعال در کشور.
- پرداخت خسارت به دامداران و حمایت‌های مالی برای جلوگیری از آسیب بیشتر به صنعت دامداری کشور.
شیوع ویروس تب‌برفکی نتیجه کم‌توجهی به هشدارها و ضعف در پیشگیری است. این بحران اکنون فراتر از دامداران حرکت کرده و جامعه‌ای بزرگ‌تر را تحت تأثیر قرار داده است. کاهش تولید داخلی گوشت و شیر به‌طور مستقیم بر قدرت خرید مردم و رفاه خانوار ایرانی تأثیر می‌گذارد و نیازمند اقداماتی فوری و پایدار است.
