برای پرداخت مهریه باید کدام سکه را در نظر گرفت؟

اقتصادایرانی:

تعیین سکه طلا به عنوان مهریه یکی از سنت‌های رایج در ایران است. با توجه به وجود انواع مختلفی از سکه‌های طلا در بازار، گاه مسائلی درباره نوع سکه‌ای که باید به عنوان مهریه از سوی زوج به زوجه پرداخت شود، مطرح می‌شود و این موضوع نیازمند توضیحاتی روشن است.

مفهوم حقوقی مهریه و قوانین مربوط

مطابق قانون مدنی ایران، مهریه یا در اصطلاح دیگر «مَهر» و «صداق»، مالی است که زوجه با عقد ازدواج مالک آن می‌شود و زوج ملزم به پرداخت آن خواهد بود. طبق ماده ۱۰۷۸ قانون مدنی، هر چیزی که دارای «مالیت» باشد و قابلیت تَملُّک نیز داشته باشد، قابل تعیین به عنوان مهریه است. همچنین، طبق ماده ۱۰۸۲، زن به محض جاری شدن عقد، مالک مَهر شناخته می‌شود و حق هرگونه تصرف در آن را خواهد داشت.

ابهام در تعیین نوع سکه برای پرداخت مهریه

در ایران، تعیین سکه طلا به‌عنوان مهریه رایج است، اما با توجه به وجود انواع مختلفی از سکه‌های طلا مانند سکه امامی، بهار آزادی و سکه‌های عادی، در برخی موارد اختلافاتی درباره نوع دقیق سکه ممکن است بروز کند. این موضوع به ویژه زمانی مطرح می‌شود که در اسناد نکاحیه صرفاً عبارت «سکه بهار آزادی» به عنوان مهریه ذکر شود و جزئیات بیشتری در مورد آن مشخص نباشد.

پرسش در خصوص نوع سکه در مهریه

پرسشی که به اداره کل حقوقی قوه قضاییه ارائه شده است، شامل موارد زیر است:

منظور از سکه بهار آزادی کدام نوع سکه موجود در بازار است؟

آیا سکه‌های عادی نیز به عنوان سکه بهار آزادی محسوب می‌شوند؟

اگر سکه مورد نظر در بازار موجود نباشد، چگونه حکم باید اجرا شود؟

پاسخ و نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

اداره کل حقوقی قوه قضاییه در پاسخ به این پرسش‌ها اعلام کرده است:

1. تفسیر قرارداد ازدواج و احراز قصد مشترک طرفین از عبارت «سکه بهار آزادی» امری قضایی است و وظیفه دادگاه یا مرجع رسیدگی‌کننده است.
2. بر اساس مواد ۲۲۴ و ۲۲۵ قانون مدنی، اصولاً وقتی عبارت «سکه بهار آزادی» در اسناد نکاحیه ذکر می‌شود، مراد «سکه بهار آزادی بانکی» است و زوج با تحویل این نوع سکه، تعهد خود را انجام داده و ذمه‌اش بریء می‌شود، مگر خلاف آن اثبات شود.
3. در صورت وجود هرگونه ابهام یا اختلاف درباره نوع سکه، مرجع قضایی تصمیم‌گیری نهایی را بر عهده دارد.

ذمه زوج بریء می‌شود

در اصطلاح حقوقی، عبارت «ذمه زوج بریء می‌شود» به این معناست که پس از پرداخت نوع مشخصی از سکه، شوهر وظیفه‌اش را در قبال مهریه انجام داده و دیگر تعهد دیگری بر عهده او نخواهد بود. بنابراین، پرداخت سکه‌ای خارج از نوع مورد توافق، تنها در صورتی پذیرفته می‌شود که زوجه آن را قبول کند یا مرجع قضایی چنین حکمی بدهد.

بر اساس مبانی حقوقی و نظریه اداره کل حقوقی قوه قضاییه، مقصود از «سکه بهار آزادی» در اسناد نکاحیه، «سکه بهار آزادی بانکی» است، مگر آنکه خلاف آن با قرائن دیگری به اثبات برسد. رعایت دقیق این موضوع در زمان عقد و درج جزئیات مربوط به مهریه می‌تواند از بسیاری از مشکلات در آینده جلوگیری کند.