باورنکردنی: استقبال کارگران از بازار شب عید با جیب خالی!
اقتصادایرانی: عیدی کارگران در سال ۱۴۰۵ بین ۲۰ تا ۳۱ میلیون تومان تعیین شد؛ رقمی که با توجه به تورم و گرانی شب عید، تنها بخشی از هزینه‌های معیشتی خانواده‌های کارگری را پوشش می‌دهد.
اعلام رقم مربوط به عیدی سال ۱۴۰۵ برای کارگران، بار دیگر اختلاف عمیق میان درآمدهای رسمی و هزینه‌های واقعی زندگی را آشکار کرد. طبق مقررات کار، عیدی به میزان ۶۰ تا ۹۰ روز حقوق پایه محاسبه می‌گردد، اما وقتی حداقل مبلغ عیدی حدود ۲۰ میلیون تومان و حداکثر آن ۳۱ میلیون تومان تعیین می‌شود، این رقم تنها بخش کوچکی از هزینه‌های ماهانه خانواده‌های کارگری را پوشش می‌دهد، چه برسد به مخارج سنگین تعطیلات نوروز.
پیش از شروع اسفند، اکثر درآمد کارگران صرف مخارج اصلی زندگی مانند پرداخت اجاره‌خانه، قبوض خدماتی، اقساط و هزینه‌های درمانی و آموزشی می‌شود. با نزدیک شدن به ایام عید، فشار مالی افزایش یافته و هزینه‌هایی نظیر خرید آجیل، میوه، لباس‌های نو، وسایل هفت‌سین، مواد شوینده و خانه‌تکانی چندین میلیون تومان بر دوش خانواده‌ها اضافه می‌کند. حتی بیشترین میزان عیدی تعیین‌شده نیز پاسخگوی این هزینه‌ها نیست.
عیدی؛ رقمی بدون تأثیر برای معیشتدر حال حاضر، عیدی کارکرد ابتدایی خود را از دست داده و به رقمی صرفاً نمادین تبدیل شده است. عددی که تنها در حساب‌های اقتصادی دولت به چشم می‌آید و عملاً در سفره کارگران حضور چندانی ندارد. کارشناسان و نمایندگان مجلس بارها تأکید کرده‌اند که شرایطی نظیر حذف ارز ترجیحی، افزایش مداوم قیمت‌ها، رکود اقتصادی و کاهش قدرت خرید خانوارها کاری کرده که این عیدی حتی قادر به تأمین یک‌دهم هزینه‌های واقعی زندگی نباشد.
تبعات اجتماعی؛ تقویت حس بی‌عدالتیمشکل کمبود عیدی تنها به حوزه اقتصادی محدود نمی‌شود، بلکه اثرات اجتماعی مهمی نیز به جا می‌گذارد. وقتی کارگری، پس از یک سال کار سخت و طاقت‌فرسا، مبلغی دریافت می‌کند که توانایی خرید حتی لباس نو برای فرزندش را ندارد، این وضعیت به افزایش حس بی‌عدالتی و ناامیدی وی دامن می‌زند. در شرایطی که از شعار حمایت از معیشت صحبت می‌شود، ناتوانی در تأمین نیازهای واقعی زندگی، اعتماد عمومی به سیاست‌ها را دچار بحران می‌کند. کارگران و خانواده‌هایشان اغلب ناچار می‌شوند میان «برگزاری مراسم محافظه‌کارانه جشن» و «پرداخت بدهی‌ها» یکی را انتخاب کنند.
شکاف ساختاری میان دستمزد و تورمتحلیلگران اقتصادی بر این باورند که مشکل اصلی ناشی از سیاست‌گذاری‌های نامناسب در زمینه دستمزدها است. محاسبه عیدی بر مبنای حقوقی که با نرخ تورم تطابق ندارد، نتیجه‌ای جز گسترش فقر نخواهد داشت. حداکثر مبلغ عیدی ۳۱ میلیون تومان، حتی کفاف متوسط هزینه‌های یک ماه زندگی در شهرهای بزرگ را نمی‌دهد. این واقعیت نشان می‌دهد که عیدی سالانه، تنها بخش کوچکی از مشکلات اقتصادی کارگران را جبران می‌کند.
برای خانواده‌های کارگری، نوروز دیگر زمان شادمانی نیست، بلکه تبدیل به دوره بررسی مخارج و حتی استقراض شده است. این چرخه‌ای که همچنان فقر و نارضایتی را بازتولید می‌کند، اگر با سیاست‌های واقعی کنترل تورم و اصلاح دستمزدها همراه نشود، می‌تواند به بحران‌های اجتماعی عمیق‌تری منجر شود. به نظر می‌رسد که عیدی ۱۴۰۵، بیشتر به‌جای نمایانگر قدردانی، به نمادی از شکاف‌های طبقاتی ایران امروز بدل شده است.
