جزئیات جدید از تغییر شیوه پرداخت کالابرگ آبان 1404/ یارانه‌بگیران چه باید بدانند؟
اقتصاد ایرانی: تغییرات در نحوه پرداخت کالابرگ الکترونیک از آبان ۱۴۰۴، نگرانی‌های جدیدی را برای یارانه‌بگیران به همراه داشته و احتمال حذف برخی خانوارها به یکی از جدی‌ترین سوالات این طرح تبدیل شده است.
با توجه به استقبال نسبی جامعه از اجرای طرح کالابرگ الکترونیک در چهار مرحله ابتدایی، اما افزایش فشارهای اقتصادی ناشی از تورم، دولت تصمیم به بازنگری در شیوه پرداخت این یارانه معیشتی برای آبان ۱۴۰۴ گرفته است. هدف اصلی این بازنگری، تثبیت قیمت کالاهای اساسی برای گروه‌های آسیب‌پذیر است.
آغاز طرح کالابرگ الکترونیک و چارچوب اولیه آن
طرح کالابرگ الکترونیک از ۱۱ اسفند ۱۴۰۳ و با هدف حمایت از سبد معیشتی خانوارها آغاز شد. این طرح به‌عنوان جایگزین یا مکمل یارانه‌های نقدی برای دهک‌های پایین جامعه طراحی شده است. هدف اصلی این طرح، استفاده از یارانه‌ها برای خرید کالاهای اساسی و جلوگیری از مصرف آنها در هزینه‌های دیگر بوده است.
اعتبار کالابرگ به تفکیک دهک درآمدی
در چارچوب اولیه این طرح، اعتبار کالابرگ بر اساس سطح درآمدی خانوارها به شکل زیر تعریف شده بود:
| دهک | مبلغ اعتبار (تومان) |
| دهک‌های ۱ تا ۳ | ۵۰۰,۰۰۰ |
| سایر دهک‌های مشمول | ۳۵۰,۰۰۰ |
این مبالغ به حساب سرپرستان خانوار واریز شده و فقط برای خرید کالاهای اساسی از فروشگاه‌های مجاز قابل استفاده بود.
کالاهای مشمول طرح
در فاز اولیه، سبد کالایی شامل ۱۱ قلم کالای اساسی تعیین شد که عبارت‌اند از:
لبنیات: شیر، ماست، پنیر
پروتئین: مرغ و تخم‌مرغ
خواربار: برنج، روغن مایع، قند و شکر، حبوبات (عدس، لوبیا، نخود) و گوشت منجمد
چالش‌های اقتصادی و تغییرات مورد نیاز
با افزایش نرخ تورم که طبق گزارش‌های رسمی از ۳۰ درصد فراتر رفته است، این طرح با چالش‌هایی روبه‌رو شد:
کاهش قدرت خرید: مبلغ ثابت ۵۰۰ هزار تومان برای دهک‌های کم‌درآمد، دیگر پاسخگوی تأمین کامل سبد کالاهای اساسی نبود.
لزوم بازنگری: ضرورت اصلاح شیوه پرداخت کالابرگ یا افزایش اعتبار مطابق تورم مطرح شد.
موضع دولت و مجلس در قبال تثبیت قیمت‌ها
دولت و مجلس با هدف کاهش تأثیر تورم بر قدرت خرید، راهکارهایی برای اجرای مرحله پنجم کالابرگ الکترونیک در آبان ۱۴۰۴ ارائه کرده‌اند.
پیشنهاد وزارت رفاه: تثبیت قیمت کالاها
به گفته وزیر رفاه، مدل جدید پیشنهادشده بر کنترل قیمت کالاها متمرکز است. این مدل شامل روش‌هایی مانند خرید کالاها با قیمت ثابت از قبل و ذخیره‌سازی برای کاهش نوسانات قیمتی در زمان توزیع است.
موضع سخنگوی دولت
خانم فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، تأکید کرد که ساختار دولت به سمت تثبیت قیمت‌ها و جلوگیری از تزریق نقدینگی اضافی بیشتر حرکت کرده است. وی به شباهت این مدل با مدل‌های موفق گذشته، همچون تثبیت قیمت کالاهای دهه ۶۰، اشاره کرد.
تأکید مجلس بر ارز ترجیحی ۲۸۵۰۰ تومانی
نمایندگان مجلس در جلسات مشترک با دولت تأکید کردند که کالاهای مشمول کالابرگ باید با نرخ ارز ترجیحی ۲۸۵۰۰ تومانی عرضه شوند تا مانع از افزایش قیمت‌ها شوند. این طرح دولت را متعهد به جبران اختلاف هزینه تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان می‌کند.
روش پرداخت کالابرگ الکترونیک در آبان ۱۴۰۴
با وجود بررسی‌های متعدد، چارچوب نهایی اجرای مرحله جدید این طرح مشخص شده است:
تداوم پرداخت: منابع مالی مرحله پنجم تأمین شده و پرداخت به هفت دهک درآمدی ادامه خواهد داشت.
تمرکز بر کنترل قیمت: به جای افزایش مبلغ یارانه، تثبیت قیمت کالاها از طریق تأمین با نرخ ارز ترجیحی دنبال می‌شود.
ابهام در جزئیات اجرایی: مکانیسم نهایی برای ضمانت اجرای قیمت ثابت همچنان در حال بررسی است.
در نهایت، یارانه‌بگیران می‌توانند انتظار داشته باشند که این یارانه معیشتی ادامه داشته باشد و ارزش واقعی آن از طریق تثبیت قیمت اقلام اساسی حفظ شود.
