زلزله فشم تهران را تهدید می‌کند؟

زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۳.۴ ریشتر در منطقه فشم رخ داد، که هرچند خسارت خاصی به بار نیاورد، اما اهمیت گسل‌های فعال در شمال تهران را بار دیگر یادآور شد. دکتر علی بیت‌اللهی با اشاره به موقعیت گسل‌ها در این منطقه، نگرانی‌ها را دوباره مطرح کرد.

زمان و محل رخداد زمین‌لرزه

این زمین‌لرزه در ساعت ۰۰:۰۰:۵۰ بامداد سه‌شنبه ۳۱ مرداد ۱۴۰۴، در عمق ۵ کیلومتری زمین، نزدیک روستای لالان از توابع فشم تهران اتفاق افتاد. این حادثه در فاصله ۸ کیلومتری شمشک، ۹ کیلومتری فشم، ۲۱ کیلومتری لواسان و حدود ۳۵ کیلومتری مرکز تهران ثبت شد.

موقعیت گسل‌ها و ارتباط زلزله با آن‌ها

براساس نقشه‌های گسل‌های تهران، محل رومرکز این زمین‌لرزه تا ۱.۵ کیلومتری جنوب گسل طالقان و ۷ کیلومتری شمال گسل مشاء قرار دارد. احتمالا گسل طالقان می‌تواند عامل این زلزله باشد. همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد این محدوده نرخ لرزه‌خیزی پایینی داشته، اما زلزله اخیر بیانگر فعال بودن گسل‌های شمال تهران است.

رخدادهای مشابه منطقه

از سال ۲۰۰۶ تاکنون، تعداد ۷۸۱ زلزله با بزرگی بیش از ۲.۵ ریشتر در شعاع ۱۰۰ کیلومتری اطراف زلزله فشم ثبت شده است. این آمار شامل ۲ زلزله با بزرگی بالاتر از ۵ ریشتر است که نشانگر لرزه‌خیزی منطقه می‌باشد.

شهرهای اطراف رومرکز زلزله

تعداد ۱۸ شهر در شعاع ۵۵ کیلومتری اطراف محل رخداد زلزله قرار دارند. نزدیک‌ترین شهرها عبارت‌اند از:

شمشک با جمعیت ۳۴۲۳ نفر و فاصله ۸ کیلومتری از رومرکز.

فشم با جمعیت ۶۹۴۵ نفر و فاصله ۹ کیلومتری از رومرکز.

لواسان با جمعیت ۱۸۱۴۶ نفر و فاصله ۲۱ کیلومتری از رومرکز.

جمعیت کل این مراکز شهری به حدود ۹ میلیون نفر می‌رسد، که این نشان‌دهنده خطر بالقوه زلزله در صورت رخدادهای شدیدتر است.

روستاهای اطراف رومرکز زلزله

تعداد ۴۰۰ آبادی در شعاع ۵۵ کیلومتری محل زلزله قرار گرفته‌اند. نزدیک‌ترین آبادی‌ها عبارت‌اند از:

لالان با جمعیت ۱۱۳۵ نفر و فاصله ۱ کیلومتری از رومرکز.

زایگان با جمعیت ۵۰۵ نفر و فاصله ۳ کیلومتری از رومرکز.

روته با جمعیت ۴۵۸ نفر و فاصله ۵ کیلومتری از رومرکز.

جمعیت کل روستاهای این منطقه به حدود ۳۵۰ هزار نفر می‌رسد و سطح ایمنی ساختمان‌های این مناطق پایین است.

اقدامات لازم برای کاهش خطر

با وجود خطر بالقوه لرزه‌ای در منطقه، رعایت استانداردهای ساخت و ساز و مقاوم‌سازی ساختمان‌ها ضروری است. همچنین باید از ساخت و ساز در نزدیکی گسل‌ها اجتناب کرد. توقف رشد جمعیتی در شهر تهران و مهاجرت معکوس نیز به‌عنوان یک راهبرد کلان باید جدی گرفته شود.

پایش گسل‌ها و تجهیزات لرزه‌نگاری

نصب تجهیزات و توسعه ایستگاه‌های لرزه‌نگاری برای نظارت بر جنبش‌های گسل‌های فعال تهران از اهمیت بالایی برخوردار است. این اقدامات می‌تواند میزان آمادگی در برابر زلزله را افزایش دهد.