آیا موتورسواری برای بانوان مجاز است؟/ بررسی شرط‌ها و شروط‌ها
اقتصاد ایرانی: موتورسواری بانوان و موانع قانونی برای دریافت گواهینامه، یکی از چالش‌های پرمناقشه سال‌های اخیر است که به دلیل ابهام در قوانین و تفاسیر مختلف همچنان حل‌نشده باقی مانده است.
موضع دولت، مجلس و مراجع تقلید درباره موتورسواری بانوان
به گزارش خبرنگار مهر، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، در نشست خبری اخیر ضمن تأکید بر توانمندی بالای زنان ایرانی در امور مختلف از جمله رانندگی وسایل نقلیه سنگین و هواپیما، اعلام کرد که صدور گواهینامه موتورسواری بانوان از نظر قانونی منعی ندارد. او خاطرنشان کرد که تاکنون هیچ لایحه‌ای در خصوص موتورسواری بانوان در دولت مطرح نشده است. در همین رابطه نیز طرحی در مجلس ارائه شده بود که به نتیجه نرسید. با این حال دولت از حل این موضوع استقبال می‌کند.
ابهام قانونی در زمینه موتورسواری زنان
بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، برابری حقوقی میان زنان و مردان تضمین شده است. اما در آیین‌نامه‌های راهنمایی و رانندگی خلأ قانونی در خصوص صدور گواهینامه موتورسواری برای زنان وجود دارد. ماده ۲۶ آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی به صراحت دریافت گواهینامه موتورسیکلت برای عموم افراد را الزامی می‌داند، اما تبصره ماده ۲۰ قانون تخلفات رانندگی که در سال ۱۳۸۹ تصویب شده، صدور گواهینامه موتورسواری را تنها برای مردان مجاز شمرده است. این موضوع باعث شده نیروی انتظامی از صدور گواهینامه موتور برای زنان خودداری کند.
ماده قانونی شرایط صدور گواهینامه تأثیر بر زنان| ماده ۲۶ آیین‌نامه راهنمایی | دریافت گواهینامه برای عموم افراد اجباری | شامل زنان و مردان |
| تبصره ماده ۲۰ قانون تخلفات | صدور گواهینامه فقط برای مردان | محرومیت زنان از دریافت گواهینامه |
دلایل موانع شرعی و فقهی
یکی از مهم‌ترین دلایل عدم صدور گواهینامه برای زنان، نگرانی‌های شرعی مطرح شده توسط برخی مراجع تقلید در گذشته بوده است. دغدغه‌های آنان بیشتر به پیامدهای اجتماعی ناخواسته نظیر جلب توجه و تضعیف عفت عمومی مربوط می‌شود. با این حال دیدگاه‌های جدید فقهی، جواز شرعی موتورسواری بانوان را با رعایت حجاب و موازین اسلامی تأیید می‌کنند.
استناد به تاریخ اسلام و عرف اجتماعی
تاریخ اسلام نشان می‌دهد زنان در دوران صدر اسلام از وسایل نقلیه نظیر اسب و شتر استفاده می‌کردند. این موضوع بیانگر عدم ممنوعیت موتورسواری یا استفاده از وسایل نقلیه مشابه در صورت رعایت حجاب است. افزون بر آن، عرف اجتماعی نیز یکی از عوامل کلیدی در قانون‌گذاری محسوب می‌شود. با تغییر تحولات زمانه، موتورسواری بانوان به شرط رعایت موازین اخلاقی و اجتماعی می‌تواند مورد قبول جامعه قرار گیرد.
فواید قانونمند کردن موتورسواری بانوان
اعطای گواهینامه به زنان علاوه بر رفع محدودیت‌های قانونی، فواید اجتماعی و اقتصادی قابل توجهی نیز دارد. موتورسیکلت به عنوان وسیله‌ای اقتصادی و کارآمد، فرصت استقلال بیشتری به زنان برای انجام امور مختلف فراهم می‌آورد. در ادامه به برخی فواید این اقدام اشاره می‌کنیم:
کاهش وابستگی به حمل‌ونقل عمومی و خودروهای شخصی
کمک به کاهش ترافیک شهری و آلودگی محیط زیست
تسهیل جابجایی در موارد اضطراری
ارتقاء امنیت جانی از طریق آموزش صحیح و رعایت ایمنی
تقویت حس عدالت و برابری اجتماعی
با در نظر گرفتن پیامدهای مثبت اجتماعی و اقتصادی موتورسواری بانوان، همچنین عدم وجود منع قانونی صریح، قانونمندسازی موتورسواری زنان با رعایت اصول حجاب و ایمنی، نه تنها از نظر شرعی مجاز است بلکه می‌تواند گامی مؤثر در جهت توسعه اجتماعی ایران باشد.
