بازار خودرو در آستانه زلزله قیمتی؛ خیانت در روز روشن؟

اظهارات اخیر رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار درباره ورود محصولات ایران خودرو و برخی خودرو‌های وارداتی در بازار سرمایه علاوه برآنکه صدای شورای رقابت را درآورد می‌تواند مشکلات جدی مانند افزایش قیمت و دلال بازی را در بازار خودرو تشدید کند. 

شنیده‌ها حاکی است که از میان خودرو‌های داخلی ری‌را، سورن و رانا به نمایندگی از ایران‌خودرو و از شرکت‌های واردکننده بهمن موتور، آرین موتور و ماموت خودرو با محصولاتی، چون هونگچی H۵، مزدا ۳، میتسوبیشی اکلیپس کراس، لاماری ایما هیبرید و فولکس واگن ID UNYX برای ورود به بورس کالای ایران موافقت‌های لازم را دریافت کرده‌اند؛ این درحالی است که این روش، نتیجه‌ای جز رانت جدید برای دلالان و گران شدن خودرو برای مصرف‌کننده نهایی چیزی ندارد. 

چراغ سبز سازمان بورس به انحصارگری

ورود خودرو به بورس کالا با چراغ سبزی که حجت الله صیدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار کشور، در شرایطی درحال رقم خوردن است که بر اساس روال مرسوم در بازار سرمایه در همه جای دنیا لازم است تا قیمت پایه توسط شرکت عرضه‌کننده تعیین شود و رقبای جدی دیگر هم حضور داشته باشند تا به کشف قیمت رقابتی منجر شود.

ایران خودرو در بازاری کاملا انحصاری که صرفا مختص به این شرکت و بخشی نیز سایپا است، یکه تازی می‌کند؛ بنابراین عملاً قیمت نهایی از کنترل ایران خودرو خارج نشده و در نهایت منجر به افزایش قیمت‌ها می‌شود که مجددا دست خریداران برای دسترسی به کالای مورد نیاز خود را کوتاه‌تر از قبل می کند.

بهشت دلالان در بورس کالا

درچنین شرایطی، دلالان به راحتی می‌توانند با خرید حجم قابل توجهی از خودرو در بورس کالا و سپس عرضه آن در بازار آزاد با قیمت بالاتر، سود‌های کلانی کسب کنند؛ بنابراین تلاش صیدی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به جای حذف واسطه‌ها، به تغییر شکل واسطه‌گری و انتقال سود به جیب دلالان خاص بسیار مشهود است که لازم است از چشم نهاد‌های نظارتی دورنماند. 

ازسویی دیگر، بخش زیادی از مردم به دلیل نداشتن دانش یا امکانات لازم برای حضور در بورس، از این فرآیند حذف می‌شوند و در نهایت مجبور به خرید خودرو از بازار آزاد با قیمت بالاتر می‌شوند. 

شورای رقابت مخالفت کرد

البته سخنگوی شورای رقابت با تاکید بر دستورالعمل مصوبه ۵۴۳ گفت: با توجه به اختیار مصرح در فصل نهم قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ با هر گونه رفتار در بازار خودرو که ناقض این دستورالعمل باشد مخالف است و اظهارات و افعالی که ناقض قانون و منتج به گمراهی سهامداران است، بدون شک پذیرفتنی نیست و منجر به اخلال در این بازار می‌شود. 

وزارت صمت هم به میدان آمد

گذشته از شورای رقابت، مهرداد خسروی مدیرکل دفتر خودرو وزارت صمت، به انتقاد از عرضه خودرو در بورس کالا پرداخت و گفت: این روش نه تنها به شفافیت و تعادل بازار کمک نکرده، بلکه مشکلات تازه‌ای را هم در پی دارد و با توجه به دستورالعمل شورای رقابت و استعلام انجام شده، عرضه خودرو در بورس کالا مورد تأیید این شورا نیست و  بهتر بود سازمان بورس پیش از پذیرش خودرو در بورس کالا، ضمن بررسی دقیق دستورالعمل و الزامات قانونی، سازوکار‌های مندرج در آن را لحاظ می‌کرد. 

به دلیل ساختار انحصاری بازار خودرو در ایران و نبود رقابت واقعی ورود خودرو به بورس به جای اینکه قیمت‌ها را رقابتی کند و به نفع مردم باشد بیشتر درجهت افزایش قیمت‌ها و سود دلالان است که به نظرمی رسد سازمان بورس را هم دراین سود شریک می‌کند.