شوک اقتصادی بزرگ/ ارزهای قدرتمند جهانی جایگزین دلار می‌شوند!
اقتصاد ایرانی: با کاهش اعتماد جهانی به دلار آمریکا و افت شاخص آن در نیم‌سال نخست، گمانه‌زنی‌ها درباره ورود جهان به عصر چندارزی قوت گرفته است؛ رقابت یورو، یوآن و طلا می‌تواند معادلات اقتصادی جهانی را دگرگون کند.
از زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ و اعمال سیاست‌های اقتصادی جنجالی از جمله جنگ تعرفه‌ای، تصویب لوایح بودجه انبساطی و انتقادهای مکرر از فدرال رزرو، اعتماد جهانی به دلار آمریکا دچار تزلزل شده است.
افت بی‌سابقه شاخص دلار در نیم‌سال نخست
بر اساس آمارهای اقتصادی، شاخص دلار در شش ماهه اول سال جاری بیش از ۱۰ درصد کاهش یافته است. این سقوط ارزشی، بدترین عملکرد نیم‌سال از سال ۱۹۷۳ تاکنون محسوب می‌شود. این مسئله نگرانی‌های زیادی در مورد ثبات اقتصادی آمریکا به وجود آورده است.
اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا، تلاش کرده است تا اعتماد سرمایه‌گذاران به دلار را حفظ کند و سیاست تقویت این ارز را تأیید کند. با این حال، نبود رقیب جدی یکی از مهم‌ترین مزایای دلار آمریکا تلقی می‌شود.
رقبای بالقوه دلار؛ از یورو تا یوآن و طلا
اگرچه دلار همچنان ارز غالب جهانی است، ظهور رقبای جدید نشان‌دهنده احتمال تغییرات در بازار ارزی جهانی است:
یورو: هرچند تصور "لحظه جهانی یورو" مطرح شده، اما چندپارگی مالی و مشکلات سیاسی اتحادیه اروپا، مانع اصلی رشد این ارز به عنوان جایگزین جدی محسوب می‌شود.
یوآن چین: بانک مرکزی چین یوآن را به عنوان گزینه‌ای برای فاصله گرفتن از دلار معرفی کرده است، اما کنترل شدید سرمایه در چین، پذیرش گسترده جهانی یوآن را با چالش مواجه کرده است.
طلا: طلا همیشه به عنوان پناهگاه امن شناخته شده است، اما دشواری‌های نگهداری و بازدهی پایین، کاربرد آن را محدود می‌کند.
رمزارزها: بیت‌کوین و استیبل‌کوین‌ها به عنوان گزینه‌های جدید مطرح هستند، اما پذیرش جهانی آنها محدود است و اکثر آنها به دلار متصل شده‌اند.
سناریوی محتمل؛ جهان چندارزی
بر اساس تحلیل‌های اقتصادی، جایگزینی کامل دلار آمریکا در کوتاه‌مدت بعید به نظر می‌رسد. محتمل‌ترین سناریو، ظهور یک جهان چندارزی است که در آن دلار کماکان نقش غالب خود را حفظ خواهد کرد اما سایر ارزها نیز سهم بیشتری از بازار جهانی به دست خواهند آورد. این رقابت ارزی می‌تواند تأثیرات مستقیمی بر قدرت اقتصادی و سیاسی آمریکا داشته باشد.
تأثیر تعرفه‌های ترامپ بر تورم آمریکا
یکی از عوامل کلیدی در شوک اقتصادی اخیر، سیاست‌های اقتصادی دوران ترامپ است. تعرفه‌های اعمال شده بر واردات، قیمت برخی کالاهای وارداتی را افزایش داده و موجب رشد ۰.۳ درصدی شاخص قیمت مصرف‌کننده در ماه جولای شده‌اند که بیشترین افزایش از ابتدای سال جاری است.
هرچند کاهش قیمت سوخت توانسته از رشد بیش از ۰.۲ درصدی شاخص کلی جلوگیری کند، تأثیر منفی تعرفه‌ها بر اقتصاد آمریکا همچنان پابرجاست.
اقتصاددانان بارکلیز اعلام کرده‌اند که اثرات منفی تعرفه‌ها تاکنون محدود بوده‌اند، چرا که تا نیمه سال بیش از نیمی از واردات آمریکا از تعرفه‌های جدید معاف بوده‌اند. با این حال، پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که تعرفه‌ها می‌توانند تا یک درصد از تولید ناخالص داخلی آمریکا را کاهش دهند.
مقایسه ارزهای جهانی
ارز مزایا معایب| دلار آمریکا | ارز غالب جهانی، سیستم مالی قدرتمند | کسری بودجه، انتقادهای خارجی |
| یورو | پذیرش گسترده در اروپا | چندپارگی مالی و سیاسی |
| یوآن چین | پشتیبانی دولت چین، رشد اقتصادی سریع | کنترل سرمایه و محدودیت در پذیرش جهانی |
| طلا | پناهگاه امن در بحران‌های اقتصادی | نگهداری دشوار، بازدهی پایین |
