فاجعه دلار؛ واقعیتی تلخ که هیچکس جرأت گفتنش را نداشت!
اقتصادایرانی: انتقادها از طرح کالابرگ الکترونیکی شدت گرفت؛ اختلاف آمار رضایت مردم بین دولت و مرکز پژوهشهای مجلس، دهکبندیهای ناکارآمد و تأثیر سیاستهای فعلی بر افزایش فقر، مورد توجه کارشناسان قرار گرفت.
اظهارات اخیر احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی پیرامون طرح کالابرگ الکترونیکی، باعث ایجاد بازتابهای زیادی در میان مردم و رسانهها شد.
میدری اعلام کرد که طرح کالابرگ الکترونیکی از رضایت ۸۵ درصدی مردم برخوردار بوده و یک خانوادهی سهنفره با درآمد ۳۰ میلیون تومان در دهک هشتم قرار میگیرد.
با این حال، مرکز پژوهشهای مجلس پیشتر در گزارشی میزان رضایت از این طرح را تنها ۵۰ درصد گزارش کرده بود؛ اختلاف آشکاری که انتقاد کارشناسان و افکار عمومی را برانگیخت.
عبدالمجید شیخی، استاد اقتصاد، در واکنش به این آمارها گفت: «هر دو آمار ارائهشده اشتباه است! نظرسنجی واقعی باید این باشد که از مردم بپرسند بین کنترل تورم یا دریافت یارانه، چه ترجیح میدهند. قطعاً اکثریت مردم خواستار مهار تورم و حفظ ارزش پول ملی هستند.»
برداشت اشتباه دولت از دهکبندی درآمدی
شیخی انتقاد شدیدی از معیارهای مورد استفاده دولت برای دهکبندی داشت و اظهار کرد: «شیوههای فعلی دولت بسیار قدیمی و ناکارآمد هستند. معیار باید بر پایهی نسبت درآمد به هزینههای واقعی زندگی باشد، نه صرفاً میزان درآمد ماهانه.»
او در ادامه افزود: «دولتها از بررسی هزینههای واقعی زندگی شانه خالی میکنند. این همان کلاه گشاد اقتصادی است که طرفداران الگوی سرمایهداری بر سر مردم گذاشتهاند.»
به گفته این کارشناس، خانوادهای که ۴۰ میلیون تومان درآمد دارد، ممکن است به دلیل هزینههای جانبی نظیر درمان یا نگهداری سالمندان، نیازمند دریافت یارانه باشد اما نظام فعلی این تفاوتها را نادیده میگیرد.
<
چالش حسابهای بانکی و جلوگیری از فرارهای مالیاتی
این اقتصاددان با تأکید بر اهمیت ایجاد سامانهای برای شفافیت بیشتر در تراکنشها اظهار کرد: «چرا دولت به حسابهای بانکی برای بررسی استحقاق یارانه دسترسی ندارد؟ هیچ نظام اقتصادی بدون این دادهها نمیتواند عدالت مالیاتی را اجرا کند.»
او با اشاره به وجود موانع مقاومت در برابر این شفافسازی گفت: «این مقاومت نه به دلیل حفظ حریم خصوصی شهروندان، بلکه به خاطر پنهان کردن منافع اقشاری خاص نظیر اقلیت مرفه و افرادی که مالیات نمیپردازند است.»
شیخی تأکید کرد: «شفافسازی حسابهای نجومی برخی مدیران و افراد خاص میتواند شرایط عادلانهای برای یارانهها و مالیاتها فراهم کند.»
تأثیر تورم روی زندگی مردم
این استاد دانشگاه با اشاره به کاهش قدرت خرید مردم طی سالهای اخیر بیان کرد: «در دو سال گذشته، قدرت خرید حقوقبگیران به یکسوم کاهش یافته است. در حالی که صاحبان کسب و کارهای آزاد قیمتهای خود را متناسب با تورم افزایش دادهاند، از حقوق ثابت کارگران و کارمندان مالیات کسر میشود و حالا بهنظر میرسد که یارانه آنها هم حذف خواهد شد.»
او اضافه کرد: «پرداخت یارانه و توزیع کالابرگ، نشانی از شکست دولت در کنترل تورم است. اگر تنها یکسوم جمعیت جامعه در رفاه نسبی باشد و دوسوم دیگر زیر خط فقر، این نمونهای از ضعف مدیریت و نه موفقیت اقتصادی است.»
شیخی هشدار داد: «با افزایش تورم، کاهش ارزش پول ملی و کسری بودجه، دولت ممکن است حتی توان تأمین یارانههای فعلی را هم از دست بدهد. در این میان، قیمتهای کنترلی مانند بنزین، برق و نان در معرض افزایش شدید قرار دارند.»
<
راهحلی برای برونرفت از بحران
در پایان، شیخی به ارائه نسخهای برای رفع مشکلات اقتصادی کشور پرداخت و گفت: «اگر نرخ واقعی دلار به رقم حدود ۱۰ هزار تومان بازگردد، نیازی به یارانهها و کالابرگ نخواهد بود. کاهش نرخ ارز و تقویت پول ملی به نفع تولیدکنندگان و مصرفکنندگان خواهد بود و تنها دلالان از آن آسیب خواهند دید.»