خبری حیاتی که مستاجران را شوکه کرد/ گرمای تابستان صدچندان شد!
اقتصادایرانی: افزایش شدید اجاره‌بها در تابستان ۱۴۰۴، خانوارهای کم‌درآمد و مستأجران را به چالش جدی رسانده و با کاهش قدرت خرید، بحران دسترسی به مسکن در سراسر کشور اوج گرفته است.
فصل تابستان سال ۱۴۰۴ به نقطه اوج خود نزدیک می‌شود و همزمان با گرمای تابستان، بازار اجاره‌بها نیز به شدت داغ شده است. قیمت‌های سرسام‌آور و فشار اقتصادی سنگین مستأجران را بیش از پیش در شرایطی بحرانی قرار داده است.
روند افزایشی اجاره‌بها در سطح کشور
گزارش‌ها و تحقیقات میدانی نشان می‌دهند که قیمت اجاره در مناطق متوسط تهران به حدود ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان در ماه رسیده است. این رقم نشان‌دهنده فشار شدید به خانوارهایی با درآمد کمتر، به ویژه اقشار کارگری و کم‌درآمد است. علاوه بر کلان‌شهری مانند تهران، وضعیت در سایر شهرهای بزرگ نیز چالش‌های مشابهی را برای مستأجران ایجاد کرده است. افزایش هزینه اجاره و کاهش قدرت خرید خانوارها، مشکلات مرتبط با نابرابری در دسترسی به مسکن را تشدید کرده است.
رکود بازار خرید و فروش مسکن
علاوه بر افزایش قیمت اجاره‌ها، بازار خرید و فروش مسکن نیز در رکودی عمیق به سر می‌برد. این رکود نه‌تنها در سمت تقاضا، بلکه در بخش تولید و عرضه نیز قابل مشاهده است. کاهش پروژه‌های ساخت‌وساز، فقدان سرمایه‌گذاری کافی و کاهش تولید مسکن از عوامل اصلی این وضعیت هستند. کارشناسان معتقدند که سیاست‌های دولت همچون مالیات بر خانه‌های خالی، اجاره‌داری حرفه‌ای، و پرداخت وام ودیعه مسکن تأثیر قابل توجهی بر کاهش این فشار نداشته‌اند.
بحران اقتصادی و تأثیر آن بر بازار اجاره
به گفته کارشناسان، تورم عمومی و نرخ بالای بهره بانکی از عوامل اصلی افزایش قیمت اجاره‌بها هستند. کاهش پس‌انداز خانوارها و خروج نیروی کار مهاجر از چرخه ساخت‌وساز از دیگر دلایل مؤثر بر این شرایط دشوار بوده‌اند. متأسفانه، نبود داده‌های به‌روز آماری از سوی نهادهایی مانند بانک مرکزی و مرکز آمار ایران نیز تحلیل وضعیت بازار را پیچیده کرده است.
تحلیل کارشناسی از وضعیت بازار
مهدی سلطان‌محمدی، کارشناس بازار مسکن، درباره رکود بازار مسکن در تابستان ۱۴۰۴ بیان کرد که رکود فعلی نه‌تنها در بخش تولید و عرضه، بلکه در بخش تقاضا نیز قابل مشاهده است. او اشاره کرد که شاخص‌های اقتصادی نظیر عدم رشد درآمد ملی و ضعف در سیستم بانکی موجب کاهش توان خانوارها برای خرید مسکن شده است.
اجاره‌بها: تابع تورم عمومی و عرضه و تقاضا
سلطان‌محمدی با تفکیک موضوع فروش و اجاره تصریح کرد که نوسانات قیمت اجاره از تورم عمومی پیروی می‌کند، در حالی‌که بازار فروش مسکن با عوامل پیچیده‌تری روبه‌رو است. وی گفت: «اجاره تابعی از تورم عمومی و عرضه و تقاضا است؛ بنابراین نمی‌توان با ابزارهای قانونی به شکل کامل آن را کنترل کرد.»
پیش‌بینی آینده بازار اجاره و مسکن
بر اساس نظرات سلطان‌محمدی، بازار اجاره و فروش در ماه‌های آینده یا به وضعیت ثابت خواهد رسید یا ممکن است قیمت‌ها اندکی تعدیل شوند. او همچنین تأکید کرد که افزایش هزینه‌های ساخت‌وساز، ناشی از خروج نیروی کار مهاجر از کشور، وضعیت موجود را وخیم‌تر کرده است.
جدول مقایسه وضعیت اجاره در مناطق مختلف
منطقه میانگین اجاره‌بها (تومان/ماه) وضعیت اجاره| مناطق متوسط تهران | ۱۰ تا ۱۵ میلیون | افزایش قابل توجه |
| شهرهای بزرگ | ۷ تا ۱۲ میلیون | فشار اقتصادی سنگین |
| حاشیه شهرها | ۵ تا ۸ میلیون | تقاضای بالا |
نگرانی‌ها برای آینده مستأجران
با توجه به رشد مداوم اجاره‌بها و کاهش دسترسی خانوارها به مسکن مناسب، کارشناسان معتقدند که سیاست‌های دولتی همچون اجاره‌داری حرفه‌ای یا مالیات بر خانه‌های خالی به‌تنهایی نمی‌توانند مشکلات موجود را حل کنند. تنها راه‌حل پایدار برای تنظیم بازار، افزایش قابل توجه تولید و عرضه مسکن است.
گام‌های پیشنهادی برای عبور از بحران
افزایش سرمایه‌گذاری در تولید مسکن
ارائه تسهیلات بانکی به مستأجران و خانه‌اولی‌ها
کنترل تورم عمومی از سوی دولت
افزایش نظارت بر قراردادهای اجاره
اجاره‌نشینان کشور در شرایطی سخت به سر می‌برند و تنها با اصلاح سیاست‌های کلان در حوزه مسکن و اقتصاد می‌توان به کاهش فشار بر مستأجران امیدوار بود. چنانچه سیاست‌های اقتصادی و نظارت بر بازار مسکن به وضعیت کنونی پاسخ مناسب ندهند، بحران اجاره‌بها بیش از پیش عمیق خواهد شد.
