متهم اصلی گرانی مسکن معرفی شد!
اقتصاد ایرانی: تأثیر شدید تنش‌های سیاسی و تحریم‌های بین‌المللی بر بازار مسکن؛ رکود بی‌سابقه در معاملات و کاهش سرمایه‌گذاری در ساخت‌وساز، آینده‌ای مبهم برای بازار ملک رقم زده است.
بازار مسکن پس از جنگ اسرائیل علیه ایران وارد مرحله‌ای جدید از رکود شده است که این بار شدت آن بسیار ملموس‌تر از گذشته به نظر می‌رسد. حجم معاملات کاهش یافته و بسیاری از خریداران و فروشندگان در مواجهه با بی‌ثباتی‌های کنونی، از انجام معاملات صرف‌نظر کرده‌اند. کارشناسان نیز با توجه به نااطمینانی‌های سیاسی و اقتصادی، چشم‌اندازی امیدوارکننده برای آینده این بازار ترسیم نمی‌کنند.
تأثیر تنش‌ها بر سرمایه‌گذاری در ساخت‌وساز
به باور تحلیلگران، ادامه یافتن این تنش‌ها می‌تواند روند سرمایه‌گذاری در بخش ساخت‌وساز را با کندی مواجه کند. این امر در بلندمدت اثرات منفی بر میزان عرضه مسکن خواهد داشت. از سوی دیگر، خانوارها با مشکلات مالی مواجه شده و اکنون بیش از هر زمان دیگری در ورود به بازار خرید یا اجاره محتاط هستند. چشم‌انداز بهبود کوتاه‌مدت بسیار ضعیف به نظر می‌رسد و عبور از این شرایط نیازمند ثبات سیاسی و اقتصادی گسترده‌تری است.
نقش دهه شصتی‌ها در افزایش قیمت مسکن
محمود اولاد، کارشناس بازار مسکن، در تحلیل خود اشاره می‌کند که تا سال ۸۴ و ۸۵، میانگین ساخت سالانه مسکن حدود ۳۰۰ هزار تا ۴۰۰ هزار واحد بود. اما پس از سال ۸۵، به دلیل رسیدن متولدین دهه ۶۰ به سن ازدواج، تعداد ازدواج‌ها به ۶۰۰ هزار تا ۹۰۰ هزار مورد افزایش یافت که این امر جریان شیفتی به سمت بالا در خط روند تقاضا ایجاد کرد. هر خانوار نیازمند یک واحد مسکونی ملکی یا اجاره‌ای بود و همین امر موجب رشد قیمت‌ها و جذابیت بیشتر بخش مسکن شد.
با کاهش تعداد ازدواج‌ها از سال ۹۹ به بعد، شاهد افت تقاضای مسکن بوده‌ایم. این تغییرات جمعیتی نشان‌دهنده شیفت به پایین خط روند است و نمی‌توان آن را به‌عنوان رکود دسته‌بندی کرد.
آیا رکود واقعی به بازار مسکن حاکم شده است؟
به گفته کارشناسان، افت شدید تعداد ازدواج‌ها و کاهش نیاز به واحدهای مسکونی جدید، نشان‌دهنده تغییر بنیادی در خط روند بازار است که به اشتباه با عنوان رکود تلقی می‌شود. این وضعیت بی‌سابقه ناشی از تغییرات در هرم سنی جمعیت است و باید آن را با شرایط پیش از سال ۸۵ مقایسه کرد.
ارتباط جذابیت سایر بازارها با تلاطم بازار مسکن
محمود اولاد معتقد است که بلاتکلیفی اقتصادی بر بازار مسکن تأثیرگذار است، اما نمی‌توان تمامی مشکلات این بازار را ناشی از جذابیت سایر بازارها دانست. تحلیل بازار تنها با در نظر گرفتن عوامل مهمی مانند جنگ و مکانیسم ماشه ممکن است و انتظار بازگشت به دوران رونق اشتباه است.
سناریوهای احتمالی برای بازار مسکن
در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه، قدرت خرید مردم کاهش می‌یابد و کیفیت سکونت خانوارها افت خواهد کرد. این افت می‌تواند به انتخاب مسکن استیجاری به‌جای ملکی یا سکونت در واحدهای کوچکتر منجر شود. در صورت رفع تحریم‌ها نیز ممکن است با افزایش سرمایه‌گذاری خارجی، رونق نسبی در بازار ایجاد شود.
نقش ارزبری صنایع مرتبط با مسکن
بخش‌هایی مانند کاشی، فولاد و سایر مصالح ساختمانی هرچند به‌طور مستقیم ارزبری زیادی ندارند، اما وابستگی به مواد اولیه و تکنولوژی وارداتی می‌تواند هزینه تولید را افزایش دهد. این موضوع بر قیمت تمام‌شده مسکن اثرگذار است.
تأثیر خروج مهاجران افغان بر بازار مسکن
به گفته کارشناسان، خروج مهاجران افغان تنها در بخش‌هایی که تمرکز جمعیتی آن‌ها بالاست، تأثیر محسوس داشته و اثر چندان بزرگی بر قیمت یا اجاره‌بها در سطح کلان نداشته است. عوامل دیگری نظیر جنگ و مکانیسم ماشه بر این بازار تأثیر بیشتری دارند.
