پیش بینی حساس از آینده اجاره خانه در پاییز ۱۴۰۴
اقتصاد ایرانی: با آغاز فصل پاییز و افزایش تقاضای دانشجویان و خانوارها برای اجاره مسکن، بازار اجاره‌بها به‌ویژه در مناطق نزدیک به مراکز آموزشی رونق گرفته و احتمال افزایش قیمت‌ها وجود دارد؛ موضوعی که فشار مالی بیشتری بر مستأجران وارد می‌کند.
افزایش تقاضا در چنین شرایطی اغلب بدون تناسب با عرضه واحدهای مسکونی رخ می‌دهد. در بسیاری از شهرها، ظرفیت موجود برای پاسخگویی به نیاز دانشجویان و خانواده‌ها محدود است و این مسئله زمینه‌ساز بالا رفتن اجاره‌بها می‌شود. از سوی دیگر، برخی مالکان نیز با آگاهی از این شرایط، اقدام به بالا بردن غیرمنطقی نرخ اجاره می‌کنند که در نتیجه فشار مضاعفی بر مستأجران وارد می‌سازد.
تأثیر افزایش اجاره‌بها بر خانواده‌ها و دانشجویان
یکی از پیامدهای این وضعیت، افزایش نارضایتی در میان خانوارها و دانشجویان کم‌درآمد است. بسیاری از آنان با محدودیت بودجه مواجه هستند و رشد ناگهانی اجاره‌بها می‌تواند موجب جابه‌جایی‌های ناخواسته به مناطق کم‌برخوردارتر شود. این موضوع نه تنها مشکلات اجتماعی و اقتصادی به همراه دارد، بلکه کیفیت زندگی افراد را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
چرخه اقتصادی و تأثیر افزایش اجاره‌بها
از منظر اقتصادی، افزایش اجاره‌بها در مقاطع خاص سال به چرخه‌ای تکرارشونده تبدیل شده است که ثبات بازار مسکن را برهم می‌زند. این مسئله همچنین می‌تواند به تشدید تورم عمومی منجر شود، چرا که هزینه‌های اجاره سهم بزرگی از مخارج خانوارها را تشکیل می‌دهد. در نتیجه، کنترل و نظارت بیشتر بر رفتار بازار و جلوگیری از سوداگری در این بازه زمانی اهمیت مضاعفی پیدا می‌کند.
راهکارهای پیشنهادی برای کنترل وضعیت بازار اجاره
برای مقابله با این روند، سیاست‌گذاری‌های کارآمد و افزایش عرضه واحدهای استیجاری در قالب طرح‌های حمایتی می‌تواند راهگشا باشد. علاوه بر این، تسهیل در ساخت و تجهیز خوابگاه‌های دانشجویی و حمایت از مسکن اجتماعی، به کاهش فشار بر بازار اجاره کمک خواهد کرد. تنها با چنین رویکردهایی است که می‌توان تعادلی نسبی میان عرضه و تقاضا ایجاد کرد و از فشار بی‌رویه بر مستأجران در پایان تابستان و آغاز سال تحصیلی جلوگیری نمود.
گسترش نیوز در این راستا، گفتگویی با کارشناس حوزه مسکن و شهرسازی انجام داده است که در ادامه می خوانید.
احتمال جهش اجاره‌بها در پاییز پایین است
امیر پیلتن در خصوص آخرین وضعیت بازار اجاره و نگرانی‌های اخیر بابت رشد احتمالی اجاره‌بها در فصل پاییز گفت: بازار اجاره مسکن در شرایط کنونی به دلیل رکود حاکم، جذابیت پیشین خود را از دست داده است. حتی در مناطقی که معمولاً تقاضای بالایی دارند، واحدهایی که در ماه‌های مرداد و شهریور کمتر از ده روز به اجاره می‌رفتند، این روزها بدون مشتری باقی مانده‌اند و وضعیتی متفاوت برای مالکان رقم خورده است.
او ادامه داد: به باور من، عامل اصلی تحولات اخیر در این بازار، رکودی است که در سه ماه گذشته اثرگذاری قابل توجهی بر معاملات داشته و نقش پررنگ‌تری نسبت به تورم ایفا کرده است. این موضوع تا حدی ناشی از خروج بخشی از اتباع خارجی نیز بوده و همین امر فضای نسبتاً آرام‌تری را در مقایسه با سال گذشته از نظر رشد اجاره‌بها به وجود آورده است.
پیلتن خاطرنشان کرد: در روزهای اخیر، گمانه‌زنی‌هایی درباره احتمال جهش دوباره قیمت‌ها با بازگشت دانشجویان و خانواده‌ها مطرح شده است. با این حال، نگاه من به آینده بازار متفاوت است و برخلاف این دیدگاه‌ها، شانس افزایش چشمگیر اجاره‌بها در پاییز را چندان بالا نمی‌دانم.
طرح‌های دولتی؛ بیشتر نمایش تا راه‌حل واقعی
وی افزود: به طور کلی، با در نظر گرفتن مجموعه‌ای از عوامل داخلی و خارجی، شرایط به گونه‌ای پیش می‌رود که احتمال تثبیت نسبی بازار بیش از جهش قیمتی است. به نظر می‌رسد پاییز پیش‌رو، برخلاف پیش‌بینی‌های رایج، دوره‌ای آرام‌تر برای مستأجران و حتی مالکان باشد.
کارشناس حوزه مسکن در پاسخ به این پرسش که آیا ورود طرح‌هایی مانند مسکن استیجاری یا وام ودیعه می‌تواند مانع از فشار بر مستاجران در پاییز شود، گفت: به نظر من، اجرای چنین طرح‌هایی عملاً امکان‌پذیر نیست و حتی در خوش‌بینانه‌ترین نگاه نیز بعید به نظر می‌رسد که بتواند گرهی از مشکلات اجاره‌نشینان باز کند.
پیلتن در پایان اضافه کرد: این قبیل برنامه‌های دولتی، همچون طرح اجاره به شرط تملیک، بیشتر به نوعی تسکین موقت و پاک کردن صورت‌مسئله شباهت دارد تا راه‌حلی واقعی و پایدار. تجربه‌های گذشته نیز نشان داده است که این‌گونه اقدامات نمایشی، هیچ درمانی برای درد مستأجران به همراه نداشته و تنها به اتلاف زمان و انرژی منجر شده است.
