خبر فوری: حباب مسکن ترکید! کارشناسان شوکه شدند
اقتصادایرانی: رکود بیسابقه در بازار مسکن ایران، کاهش چشمگیر معاملات و افزایش قیمتها، خانوارها را به اجارههای کوتاهمدت و حاشیهنشینی سوق داده و آینده این بازار با ابهام روبرو شده است.
در ماههای اخیر، بازار مسکن ایران به شدت دچار کاهش معاملات شده و کارشناسان از گسترش این وضعیت نگران هستند. افزایش بیاندازه قیمت زمین و مسکن باعث شده خانوارهای بسیاری دیگر توانایی خرید یا حتی اجاره خانه را از دست بدهند. به همین دلیل، اکثر افراد به راهحلهای موقتی مانند اجارههای کوتاهمدت یا سکونت در مناطق حاشیهای روی آوردهاند.
یکی دیگر از دلایل کاهش معاملات، افزایش نرخ بهره تسهیلات بانکی و کمبود وامهای مسکن است. برای افراد با درآمد متوسط و پایین، دریافت وام مسکن تقریباً غیرممکن شده و حتی کسانی که موفق به دریافت وام میشوند، به دلیل جهش قیمتها، قدرت خرید واقعی خود را از دست دادهاند. این شرایط موجب رکود بیشتر در بازار شده و سرمایهگذاران کوچک و خریداران حقیقی را از ورود به بازار منصرف کرده است.
اثرات اجتماعی و اقتصادی رکود در بازارکاهش معاملات مسکن صرفاً بازار را مختل نکرده، بلکه تبعات اجتماعی و اقتصادی گستردهای به همراه داشته است. صنایعی که به ساختوساز مرتبط هستند، مانند تولید مصالح ساختمانی، حملونقل و خدمات فنی، با کاهش شدید فعالیت مواجه شدهاند. این رکود میتواند سطح اشتغال را کاهش دهد و فشار اقتصادی بر خانوارها را تشدید کند. در نتیجه، چرخه اقتصادی و معیشتی بسیاری از مردم تحت تأثیر قرار گرفته است.
رکود بازار مسکن به مشکلات بخشهای دیگر اقتصادی نیز دامن زده است. کاهش توان خرید مردم، منجر به افت تقاضا در داخل کشور شده و این موضوع باعث کاهش تولید در بسیاری از صنایع میشود. این اتفاق در بلندمدت میتواند به کاهش نرخ رشد اقتصادی منجر شود.
از سوی دیگر، استمرار این شرایط میتواند مسائل اجتماعی گستردهتری ایجاد کند. به عنوان نمونه، حاشیهنشینی و ایجاد سکونتگاههای غیررسمی در مناطق کمکیفیت شهرها افزایش یافته است. خانوارهایی که قادر به خرید یا اجاره مسکن مناسب نیستند، به سمت این مناطق مهاجرت کرده و مشکلاتی نظیر نبود خدمات بهداشتی، آموزشی و امنیتی تشدید میشود.
کارشناسان هشدار دادهاند که در صورت عدم تجدیدنظر در سیاستهای حمایتی، تسهیل دسترسی به تسهیلات و کنترل قیمتها، رکود در بازار مسکن میتواند به یک بحران طولانیمدت تبدیل شود و مشکلات عمدهای برای جامعه و اقتصاد به همراه داشته باشد.
به طور کلی، کاهش معاملات تنها یک مسئله اقتصادی نیست؛ بلکه به مرور به یک بحران اجتماعی و فرهنگی بدل میشود. از دست رفتن توانایی خرید مسکن باعث کاهش امید به آینده، مختل شدن برنامهریزیهای خانوادگی و افزایش فشار روانی در جامعه شده است.

پایان حباب بازار مسکننایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک اعلام کرد: «در حال حاضر نهتنها حباب بازار مسکن به طور کامل تخلیه شده، بلکه واحدهای ساختهشده روی دست سازندگان مانده و امکان فروش وجود ندارد. این امر باعث شده است که انجام پروژههای جدید ساختمانی نیز دیگر برای سازندگان سودآور نباشد.»
داوود بیگینژاد، نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک، در مورد کاهش تورم مسکن که به طور رسمی اعلام شده و میانگین قیمت هر مترمربع ۱۲۳ میلیون تومان گزارش شده، توضیح داد: «در حال حاضر، هیچ سامانهای اطلاعات دقیق و جامعی از جزئیات قراردادهای مسکن ارائه نمیدهد. این موضوع به دلیل نبود هماهنگی میان سازمان ثبت اسناد و مشاوران املاک به وجود آمده است و قراردادها در سامانههای مربوطه ثبت نمیشوند.»
وی افزود: «داشتن بانک اطلاعاتی جامع و قابلاعتماد از قراردادها شرط ضروری ارائه دادههای دقیق است، اما اکنون این بانک اطلاعاتی ناپدید شده است. پیشتر، گزارشهای رسمی بازار مسکن بر اساس اطلاعات استخراجشده از سامانههای املاک تهیه و ارائه میشد، اما اکنون چنین منابعی دیگر وجود ندارند.»

رکود بیسابقه در بازار مسکن و آگهیهای ساختگینایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک اظهار داشت که گزارشهای مربوط به کاهش تورم مسکن باید بر اساس قراردادهای ثبتشده توسط مشاوران املاک باشد. اما اکنون این اطلاعات در دسترس نیست. وی تأکید کرد: «متأسفانه مبنای گزارشهای رسمی درباره بازار مسکن، آگهیهای منتشرشده در پلتفرمهای فروش هستند. بخش بزرگی از این آگهیها ساختگی و هدف آنها قیمتسازی است که اطلاعات نادرست به جامعه انتقال داده و فشار روانی ایجاد میکند.»
بیگینژاد همچنین گفت: «سامانههای کاتب و خودنویس همچنان با مشکلاتی مواجهاند که امکان ثبت قرارداد در آنها فراهم نیست.»
وی با اشاره به وضعیت معاملات مسکن عنوان کرد: «حباب بازار بهطور کامل تخلیه شده است و واحدهای مسکونی به فروش نمیرسند. این وضعیت باعث شده بسیاری از سازندگان، با وجود دریافت پروانه ساخت، فعالیت خود را آغاز نکنند زیرا سود پیشبینیشده دیگر از این بازار به دست نمیآید.»
وی در پایان اظهار داشت: میزان معاملات خریدوفروش در شش ماهه نخست سال جاری به پایینترین سطح خود رسیده و چنین کاهشی در بازار مسکن کشور بیسابقه بوده است.