رازهای آشکار و پنهان حمایت از بورس

عمده نگرانی فعالان این بازار ناشی از این نکته بود که احتمالا سهامداران و به‌خصوص سهامداران خرد تمایل زیادی به خروج سرمایه خود از این بازار نشان دهند. این نگرانی از آن‌جا نشات گرفته بود که پیش از این خبرها و روابط سیاسی منجر به قرمزپوش ‌شدن بورس کشور شده بود. با‌این‌حال، هفته گذشته، محمود گودرزی، مدیرعامل سازمان بورس تهران، در مصاحبه‌ای از نهایی شدن نسخه‌ جدید بسته‌ تثبیت بازار خبر داد و اظهار کرد: «تداوم حمایت مستقیم از سهام، بهبود مدیریت سبدها و صندوق‌ها، استفاده از ابزار مشتقه‌ای مانند اوراق تبعی و اختیار معامله و اصلاح برخی مقررات، بخشی از بسته تثبیت و رونق بازار است.»

این خبر تا حدی آبی بر آتش خروج  فعالان خرد از بازار سرمایه بود؛ با‌این‌حال برخی از کارشناسان نگران جزئیات همین بسته نیز بودند، چراکه پیش از این بسته‌های حمایت از بورس، چندان کارآیی از خود نشان نداده بودند. 

«باشگاه اقتصاددانان» روزنامه «دنیای‌اقتصاد» در این پرونده تلاش دارد به بررسی دیدگاه‌های کارشناسان و فعالان بازار سهام کشور بپردازد و نظر آنها درباره این بسته حمایتی را جویا شود. همچنین تلاش دارد برخی از پیشنهادهایی را که کارشناسان برای بهبود وضعیت تالار شیشه‌ای به سیاستگذار ارائه می‌دهند بررسی کند. بنا بر اظهارنظرهای کارشناسان، ریزش‌های پیشین بورس، بیشتر ناشی از بی‌اعتمادی سهامداران به این بازار است. در واقع سهامداران ترجیح می‌دهند دارایی‌های خود را به بازارهای راکد اما امن‌تر همچون طلا و سکه انتقال دهند، چراکه میزان نقدشوندگی این بازارها بسیار بیشتر است.

با این همه احتمالا، مهم‌ترین و فوری‌ترین عامل برگشت اعتماد به بورس، شفاف‌سازی است. دولت و نهاد ناظر باید اطلاعات دقیقی از وضعیت زیرساخت‌ها و چشم‌انداز اقتصادی منتشر کنند تا نگرانی‌ها و شایعه‌ها را کمرنگ کنند. همچنین حمایت هدفمند و هوشمند دولت در قالب بسته‌های تشویقی، تسهیل اعطای تسهیلات به شرکت‌های آسیب‌دیده، و کاهش ریسک نرخ ارز و تورم، می‌تواند آرامش نسبی به بازار بازگرداند. از طرفی، باید محدودیت‌های معاملات آبشاری (مثل دامنه نوسان و حجم مبنا) به‌شکل مقطعی اعمال شود تا جلوی صف‌نشینی فروش گرفته شود. فعال‌تر شدن بازارگردان‌ها و ورود صندوق‌های حمایت دولتی می‌تواند در کوتاه‌مدت سرعت ریزش را کم کند.