قم در مسیر توسعه حمل ونقل پایدار شهری
بیتا میرعظیمی

اقتصادایرانی: پروژه مترو قم که پس از ۱۴ سال توقف و مواجهه با چالشهایی مانند کمبود بودجه، تغییر دولتها و حاشیههای پیدرپی به حاشیه رفته بود، اکنون بار دیگر وارد فاز تصمیمگیری شده و اجرای خط دوم آن با تأیید شورای عالی ترافیک کشور در دستور کار قرار گرفته است.
گزارش را در ادامه بخوانید:
بزرگ ترین پروژه عمرانی کلانشهر قم که قرار است با باز شدن گره های متعدد اداری، مدیریتی و اعتباری، یکی از مهم ترین نیازهای اصلی شهروندان در حوزه حمل ونقل انبوه بر، پاک و پایدار را پاسخ داده و دومین شهر مذهبی ایران را در مسیر توسعه شهری قرار دهد. با راه اندازی مترو بویژه در محور شمال به جنوب، روزانه صدها هزار سفر از سطح خیابان به زیرزمین منتقل می شود و با حداقل مصرف انرژی، ترددی ایمن، سریع و پاک را به شهروندان هدیه خواهد داد؛ درست همان چیزی که قم تا چند سال آینده و با رشد سریع جمعیت به آن نیازمند خواهد بود.
مترو قم در دو خط اصلی؛ خط یک به طول 14.8 کیلومتر و 14 ایستگاه و خط 2 به طول 28 کیلومتر و 21 ایستگاه طراحی شده است. در حال حاضر اولین فاز خط یک در قالب 6 ایستگاه حدفاصل قلعه کامکار تا میدان مطهری تکمیل شده و آماده تست گرم است، با این حال به دلیل مشکلات فرااستانی جهت تامین واگن همچنان به مرحله بهره برداری نرسیده است. البته اخیرا وزارت کشور وعده های امیدوارکننده ای نسبت به تامین واگن مترو قم داده است، بر این اساس طبق پیش بینی ها، فاز اول خط یک مترو قم با یک رام واگن تا مهر و آبان ماه 1404 راه اندازی خواهد شد. خط 2 مترو نیز از اراضی 560 هکتاری طرح نهضت ملی مسکن در شهرک پردیسان آغاز شده و در محدوده میدان 72 تن و بلوار شهید خداکرم به پایان می رسد. به باور کارشناسان، تراکم شدید جمعیتی در پردیسان و مناطق اطراف، اجرای سریع خط دوم مترو را اجتناب ناپذیر کرده تا با کاهش بار ترافیکی قم، بخش اعظمی از مشکلات مرتبط با ازدحام خودروها و تامین پارکینگ را حل و فصل کند. این پروژه در صورت تامین منابع مالی و مدیریت منسجم نقش مهمی در کاهش آلاینده ها و مصرف سوخت، حذف تردد هزاران وسیله نقلیه سبک و سنگین و بهبود کیفیت هوای شهری ایفا کرده و شرایط زندگی را برای شهروندان مناسب تر خواهد کرد.
«روح الله امراللهی» رئیس شورای اسلامی شهر قم به «ایران» می گوید:«چندی پیش خط دوم مترو قم با مساحت 28 کیلومتر در شورای عالی ترافیک کشور مصوب شد. بر این اساس در تلاشیم تا به موازات خط یک مترو، برنامه ریزی های لازم برای احداث خط دوم مترو را نیز از سال جاری آغاز کنیم. لذا انتظار داریم دولت هم از طریق تهاتر زمین و نفت با توجه به اراضی شکل گرفته طرح های اقدام ملی و مسکن مهر در محدوده پردیسان حمایت لازم را به عمل آورد.»
امراللهی با اشاره به جمعیت بیش از 200 هزار نفری محدوده پردیسان اذعان می کند:«امروز دو شهر در یک شهر قرار گرفته است، در نتیجه برای پوشش جمعیت پردیسان باید به حمل و نقل انبوه برسیم. محدوده ای که با طرح های توسعه شهری وزارت راه شهرسازی احداث شده و در آینده جمعیتی بالغ بر نیم میلیون را پذیرا خواهد بود؛ جمعیتی که استفاده از تاکسی و اتوبوس پاسخگوی نیازهای آنها نبوده و باید از طریق توسعه حمل و نقل انبوه بر مانند مترو پیگیری شود. لذا انتظار داریم حمایت های لازم از طریق تهاتر زمین و الحاق100 هکتار با کاربری مسکونی و تجاری جهت اجرای خط دوم مترو قم از پردیسان تا حرم به قم صورت گرفته و پروژه در سال جاری در مسیر اجرا قرار گیرد.»
رئیس شورای اسلامی شهر قم به ضرورت خرید واگن برای خط اول مترو قم اشاره کرده و می گوید:«در قرارداد با مجموعه شرکت چینی، شهرداری و شهر قم نیز سهمی داشته که هنوز محقق نشده است؛ لذا انتظار داریم با تکمیل واگن این اتفاق میسر شود.»
وی تصریح می کند:«حدود یک کیلومتر از تونل خط اول مترو قم از ایستگاه میدان مطهری در مجاورت حرم مطهر تا ایستگاه مسجد مقدس جمکران باقی مانده که طی یک سال آینده تکمیل می شود و با تکمیل واگن ها می توانیم ظرف 3-2 سال آینده به زائرین حرم فاطمه(س) و مسجد مقدس جمکران خدمات خوبی ارائه دهیم؛ به این ترتیب مردم از این پس قادر خواهند بود با حمل و نقل ایمن و پاک در 7 کیلومتر باقی مانده تردد کنند و از مشکلاتی نظیر ترافیک آزاردهنده در مناطق پرتردد رها شوند.»
«روح الله امراللهی» رئیس شورای اسلامی شهر قم با اشاره به اعتبارات مورد نیاز جهت تکمیل خط 1 و 2 مترو قم تصریح می کند:«در بحث تامین اعتبارات، تکمیل خط یک مترو (خرید واگن) به حدود 12 هزار میلیارد نیازمند است. خط دوم مترو 28 کیلومتر است و تکمیل نهایی آن با در نظر گرفتن هزینه ساخت هر کیلومتر بین 2 تا 2 هزار و 500 میلیارد تومان، به حدود 70 هزار میلیارد تومان تامین اعتبار نیازمند است. تامین اعتبارات مورد نیاز از طریق اوراق مشارکت، اعتبارات دولتی و اعتبارات داخلی شهرداری میسر نیست، چرا که پردیسان عملا دو برابر یک مرکز استان جمعیت دارد و با الحاق 100 هکتار به محدوده شهر و با کاربری مسکونی-تجاری، از طریق تهاتر و تامین مالی می توانیم احداث خط دوم مترو را در اسرع وقت آغاز و تا 5 سال آینده و حداقل تا حرم، تکمیل کنیم. به این ترتیب بخشی از مشکلات حمل و نقل مردم پردیسان حل و فصل شده و با کاهش بار ترافیکی و بهبود کیفیت هوا، شرایط زندگی شهروندان نیز بهبود پیدا خواهد کرد. باید تاکید کرد که شهر قم بویژه در مناطق پرجمعیتی مانند پردیسان، مناطق 7،4،3و8 با رشد فزاینده جمعیت مواجه است که در صورت عدم توجه به توسعه سامانه های حمل ونقل سریع و انبوه بر، در آینده ای نه چندان دور با بحران ترافیک و کاهش کیفیت زندگی شهری مواجه خواهیم شد.» این مقام مسئول می افزاید:«دکتر پزشکیان، رئیس جمهوری محترم نگاه ویژه ای به حل ناترازی ها دارند؛ بنابراین چنانچه ما امروز برنامه ریزی کرده و توسعه حمل و نقل پاک را دستور کار قرار دهیم، شهر قم طی 5 سال آینده با ناترازی های گسترده مواجه نخواهد شد.»
راه اندازی مترو قم با واگن ایرانی
مترو قم در شرایطی که قراردادش همچنان با شرکت چینی درگیر پیچیدگی های مالی و اجرایی است، با چراغ سبز شورا نسبت به خرید واگن از شرکت داخلی، روزنه ای از امید پیش روی خود گشوده است. طبق گفته «سیدمحمد حسین دهناد» رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر قم، در ماه های اخیر مکاتباتی با دو شرکت داخلی تامین واگن انجام شده و برخی از اعضای شورا از خط تولید شرکت واگن سازی مپنا پارس و امکانات و ظرفیت های آن از نزدیک بازدید کردند. این شرکت با سابقه 50 ساله در ساخت واگن، آمادگی خود را برای تحویل یک رام قطار که هم اکنون به پیشرفت فیزیکی 50 درصدی رسیده اعلام کرده است. طبق اظهارات شرکت داخلی، در صورت پرداخت بموقع 100 میلیارد تومان، واگن ها ظرف شش ماه آماده تحویل شده و این پروژه می تواند در کنار قرارداد با شرکت پوژن چین به صورت موازی ادامه یابد.
منبع: روزنامه ایران