توکن‌سازی اوراق بهادار
رضا کیانی
اقتصاد ایرانی: مدتی است بحث توکن‌سازی اوراق بهادار و معاملات آنها در پلتفرم‌های دیجیتال مطرح شده است. معاملات در ۷ روز هفته و ۲۴ ساعت شبانه (۲۴.۷) با تسویه سریع (۰+t) برای معامله‌گران بسیار خوشایند است و می‌تواند محرک توانمندی در حرکت به سوی توکنایز اوراق بهادار باشد. هم اینک حدود دو سال از معاملات توکن‌های چند صندوق سرمایه‌گذاری در پلتفرم‌های ایرانی و در قالب و چارچوب سندباکس می‌گذرد که می‌تواند تجربه‌ای برای تداوم این مسیر باشد.
یادداشت را در ادامه بخوانید:
البته باید توجه بسیار داشت که توکنایز اوراق بهادار به ویژه سهام و حتی صندوق‌های سرمایه‌گذاری، نیازمند توجه به دقایق بسیار و رعایت ظرایف فراوان است و به همین دلیل، هنوز حتی در پیشرفته‌ترین بورس‌ها به مرحله اجرا درنیامده و عمدتا اوراق درآمد ثابت را در برگرفته است. در هر حال اگر با در نظر گرفتن الزامات و برآورده شدن پیش‌نیازها، مسوولان بازار سرمایه ایران تصمیم به راه‌اندازی معاملات توکن‌های اوراق بهادار بگیرند، باید توجه ویژه‌ای به قانون جدید مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی داشته باشند. در حال حاضر معاملات سهام، واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری و اوراق درآمد ثابت بر اساس قوانین مالیاتی و قوانین ناظر بر بازار سرمایه از مالیات بر عایدی معاف هستند.
این معافیت به پشتوانه شناسایی ابزارهای یادشده به عنوان اوراق بهادار حاصل شده است. در قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی، عایدی حاصل از معاملات املاک، خودرو، طلا و‌جواهر، ارز، رمزپول و رمزدارایی مشمول مالیات شده‌اند. نکته اینجا است که در صورت توکن‌سازی اوراق بهادار، این امکان وجود دارد که سازمان امور مالیاتی آنها را مشمول مالیات بر عایدی رمزپول و رمزدارایی تشخیص دهد. در این صورت کل فرآیند معاملات توکن‌های اوراق بهادار در معرض خطری جدی قرار خواهند گرفت.
با توجه به آن که هنوز این قانون ابلاغ نشده، از مفاد دقیق آن اطلاعی در دست نیست، اما بعید است این نکته در مفاد قانون لحاظ شده باشد. به نظر می‌رسد، برای رفع هر گونه شبه مالیاتی بر توکن‌های اوراق بهادار، باید در آیین‌نامه اجرایی قانون یا هر مرجع دیگری، مالیات هر توکن مانند مالیات دارایی پایه آن در نظر گرفته شود. در این صورت فرآیند توکن‌سازی به خودی خود سبب تغییر شرایط مالیاتی دارایی پایه نمی‌شود و از این بابت هزینه‌ای به این فرآیند تحمیل نخواهد شد.
