برنامه ملی مدیریت تغییر اقلیم کشور
احمد طاهری

اقتصاد ایرانی: ایران به عنوان کشوری در منطقه خشک و نیمهخشک، با چالشهای جدی ناشی از تغییرات اقلیمی مواجه است. تدوین "برنامه ملی مدیریت تغییر اقلیم" گامی اساسی در راستای کاهش پیامدهای اقلیمی، تضمین امنیت غذایی و حفاظت از منابع طبیعی کشور است
تغییر اقلیم بهعنوان یکی از جدیترین چالشهای جهانی، تاثیرات قابلتوجهی بر امنیت غذایی، سلامت و معیشت شهروندان، اقتصاد، کشاورزی و محیطزیست در کشور ما برجای گذاشته است. ایران نیز با بحرانهایی نظیر کاهش بارندگی، افزایش میانگین دمای هوا، خشکسالیهای طولانیمدت، افت سطح آبهای زیرزمینی و افزایش شدت پدیدههای حدی همچون سیل و طوفانهای گرد و غبار مواجه شده است. این مسئله نیازمند سیاستهای جامع و عملگرایانه برای مقابله با این چالشها است.
اقدامات بینالمللی ایران در زمینه تغییر اقلیم
ایران در سال ۱۹۹۶ با پیوستن به کنوانسیون تغییرات اقلیمی، نشان داد که به سیاستگذاریهای ملی و بینالمللی برای مقابله با تغییر اقلیم متعهد است. سه گزارش ملی (NC) و گزارش ارزیابی نیازهای فناوری زیستمحیطی (TNA) از جمله اقدامات مهم کشور در این راستا بودهاند. علاوه بر این، تلاشهای قابل توجهی برای دریافت کمکهای مالی از صندوق اقلیم سبز (GCF) انجام شده است.
تشکیل کارگروه ملی تغییر اقلیم
در سطح ملی، برای هماهنگسازی سیاستها و اقدامات مرتبط با تغییر اقلیم، "کارگروه ملی تغییر اقلیم" که تحت نظارت سازمان حفاظت محیطزیست است، شکل گرفته است. این کارگروه که شامل تمامی وزارتخانهها و دستگاههای مرتبط است، قدمهای مؤثری نظیر توسعه انرژیهای تجدیدپذیر، بهینهسازی مصرف انرژی در بازار انرژی و محیطزیست، و مشارکت در طرحهای منطقهای برای مقابله با گرد و غبار برداشته است.
تدوین برنامه ملی مدیریت تغییر اقلیم
تدوین برنامه ملی مدیریت تغییر اقلیم در قالب برنامه هفتم توسعه، با محوریت سازمان حفاظت محیطزیست و همکاری گسترده سایر دستگاههای اجرایی، اهمیت ویژه این موضوع در برنامهریزی کلان کشور را نمایان میسازد. این برنامه بهعنوان نقشه راهی برای کاهش اثرات تغییرات اقلیمی و سازگاری با آن طراحی شده است.
قدردانی از مشارکت متخصصان و نهادهای اجرایی
در راستای تدوین و اجرای این برنامه، از تلاشهای کارشناسان و متخصصان حوزه تغییر اقلیم و همچنین نمایندگان دستگاههای اجرایی کشور قدردانی به عمل میآید. امید میرود با همکاریهای ملی و افزایش تعاملات بینالمللی، بتوان گامهایی مؤثر در مسیر مدیریت تغییرات اقلیمی برداشته شود.
تحلیل برنامه و نظرات کارشناس
رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیطزیست بیان داشته است که اجرای موفق این برنامه نیازمند مشارکت جدی دولت، بخش خصوصی و مردم است. از نگاه کارشناسان، آگاهیبخشی عمومی، فرهنگسازی و سرمایهگذاری در فناوریهای سبز از مؤثرترین عوامل در بهبود وضعیت اقلیمی کشور تلقی میشوند.
جدول خلاصه اقدامات ملی و بینالمللی در زمینه تغییر اقلیم
اقدامات ملی اقدامات بینالمللیتشکیل کارگروه ملی تغییر اقلیم | پیوستن به کنوانسیون تغییرات اقلیمی |
توسعه انرژیهای تجدیدپذیر | ارائه گزارشهای NC و TNA |
بهینهسازی مصرف انرژی | جذب کمکهای مالی صندوق اقلیم سبز |
مشارکت در طرحهای منطقهای مقابله با گرد و غبار | تبادل تجربه و دانش با سایر کشورها |