اخراج یا انتقام؟ پشت‌پرده بیرون کردن افغان‌ها از ایران
اقتصادایرانی: بازگشت بیش از یک میلیون مهاجر افغان از ایران در سال جاری، در شرایطی که کشور با چالش‌های اقتصادی و محدودیت منابع روبرو است، به یک مسأله حساس و پیچیده تبدیل شده است.
در حال حاضر حدود ۷ میلیون مهاجر افغان در ایران زندگی می‌کنند، این در حالی است که کشور ما با امکانات محدود و شرایطی همچون خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کند.
تصمیم‌گیری دشوار میان منطق و عاطفه
گاهی گرفتن یک تصمیم در شرایطی که منطق و عاطفه دخیل هستند، بسیار پیچیده می‌شود. تصور کنید در خیابان با دوستتان روبرو می‌شوید و بعد از گفت‌وگو، از شما درخواست قرض می‌کند: "۱۵ میلیون تومان داری که به من قرض بدهی؟ می‌خواهم یک سکه بخرم و پولت را به زودی پس خواهم داد". شما این مبلغ را دارید، اما می‌خواهید در یک دوره آموزشی ضروری شرکت کنید که شهریه آن همین مبلغ است. منطق به شما می‌گوید حقیقت را بگویید و پول را به دوستتان ندهید، اما عاطفه شما را به راهی دیگر هدایت می‌کند.
چالش‌های حضور گسترده مهاجران افغان در ایران
این مثال را می‌توان به مسأله مهاجران افغان در ایران نیز مرتبط کرد. کشور ما امروز با مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی زیادی مواجه است. گرانی مواد غذایی، ناترازی گازی، برقی و آبی، به دلایل مختلفی ربط دارد که بخش بزرگی از آن را سوی سوءمدیریت تشکیل می‌دهد. این سوءمدیریت همچنین در ورود موج عظیمی از مهاجران افغان به کشور نقش داشته است.
در حال حاضر، نزدیک به ۷ میلیون مهاجر افغان در ایران حضور دارند. کشور ما با خشکسالی روبرو است و نیاز به حداقل ۱۰ درصد کاهش مصرف آب، برق و گاز دارد تا ناترازی این منابع جبران شود. میزان مصرف مهاجران افغان که مالیات نمی‌پردازند و به خدمت وظیفه عمومی اعزام نمی‌شوند، با همین درصد کاهش مصرف برابری می‌کند.
آموزش و پرورش تحت فشار ورود مهاجران
با توجه به امکانات آموزشی در ایران، ظرفیت‌ها به جای تمرکز بر رشد کیفی آموزش برای دانش‌آموزان ایرانی، صرف گسترش کلاس‌ها برای دانش‌آموزان افغان می‌شود. این تأثیر بر زیرساخت‌های آموزشی، فشار مضاعفی را بر سیستم این حوزه وارد کرده است.
کارگران افغان؛ نیروی کار ارزان یا فرصت از دست رفته؟
اگرچه از مهاجران افغان به عنوان نیروی کار ارزان یاد می‌شود، اما واقعیت این است که این موضوع دیگر در بسیاری از موارد مصداق ندارد. حتی اگر در گذشته دستمزد کمتری نسبت به کارگران ایرانی دریافت می‌کردند، سود آن بیشتر به جیب کارفرمایان کلان می‌رفت و کارگران ایرانی در این میان فرصت‌های شغلی خود را از دست می‌دادند. به علاوه، حق بیمه برای این نیروها پرداخت نمی‌شد.
تفاوت مهاجران افغان با پناهندگان
مهاجران افغان که در ایران حضور دارند، به صورت داوطلبانه وارد شده‌اند و صرفاً به دلیل بهره‌مندی از امکانات ایران تصمیم به مهاجرت گرفته‌اند. برخلاف پناهندگان، آن‌ها مجبور به ترک کشور خود نشده‌اند و شرایط بحرانی مانند مرگ و زندگی در این تصمیم نقشی نداشته است. این موضوع نوعی احساس غبن در میان ایرانیان پدید آورده که می‌بینند با شرایط سخت مالیات می‌پردازند اما مهاجران افغان رایگان یا با بهره‌گیری از یارانه‌های دولتی ایران از امکانات درمانی، آموزشی و اجتماعی استفاده می‌کنند.
آیا کمک نکردن می‌تواند بهترین راه باشد؟
در نهایت، گاهی به نظر می‌رسد بهترین کمک، عدم کمک است تا فرد بیاموزد خودش مشکلاتش را حل کند. این مسأله، پرسش‌های جدی‌ای درباره سیاست‌های مهاجرتی و حمایت از مهاجران افغان در ایران مطرح می‌کند.
