شوک بزرگ؛ دولت به خاطر ۵۰ میلیون تومان یارانه نقدی را حذف می‌کند!
اقتصادایرانی: دولت با اضافه کردن شاخص «خرید خرد» به معیارهای دهک‌بندی یارانه‌ها، خانوارهایی که سقف هزینه ماهانه خرید خرد و اجاره‌بها آن‌ها از ۵۰ میلیون تومان فراتر رود را از دریافت یارانه نقدی حذف می‌کند؛ این اقدام با هدف شناسایی دقیق‌تر دهک‌های بالای درآمدی اجرا شده است.
بر اساس پیگیری‌ها، در کنار معیارهای قبلی دهک‌بندی مانند گردش حساب، هزینه اجاره و دارایی‌هایی نظیر خودرو، شاخص جدیدی به نام «خرید خرد» به فرآیند شناسایی دهک‌ها اضافه شده است. طبق این شاخص، برای هر فرد در یک خانوار، سقف خرید خرد ماهانه ۱۰ میلیون تومان تعیین شده است. به‌عنوان مثال، برای یک خانوار سه‌نفره، مجموع خرید خرد مجاز ۳۰ میلیون تومان در ماه خواهد بود.
خرید خرد چیست؟
خرید خرد به خریدهای انجام‌شده از طریق دستگاه‌های کارتخوان فروشگاهی اشاره دارد و شامل خرید و فروش املاک، خودرو یا تراکنش‌های کارت به کارت نمی‌شود. این شاخص به این دلیل انتخاب شده که شناسایی دقیق منابع درآمدی خانوارها پیچیده و زمان‌بر است و شفاف‌سازی ماهیت گردش حساب‌ها نیازمند بررسی‌های بیشتری است. در مقابل، بررسی هزینه‌های خرد خانوارها روش ساده‌تری برای ارزیابی وضعیت اقتصادی آن‌ها ارائه می‌دهد.
میانگین ۶ ماهه برای دقت بیشتر
برای افزایش دقت در اجرای این شاخص، خرید خرد به‌صورت میانگین ۶ ماهه محاسبه می‌شود، نه صرفاً بر اساس یک ماه. بر این اساس، خانوار سه‌نفره‌ای که میانگین هزینه ماهانه آن (شامل خرید خرد و اجاره‌بها) در بازه ۶ ماهه از ۵۰ میلیون تومان فراتر رود، در سه دهک بالای درآمدی (دهک‌های ۸ تا ۱۰) شناسایی شده و یارانه آن حذف خواهد شد.
چرا خرید خرد معیار عدالت اقتصادی شد؟
استفاده از خرید خرد به‌عنوان معیاری برای دهک‌بندی به این دلیل است که رصد هزینه‌های خانوارها نسبت به درآمدهای آن‌ها ساده‌تر و شفاف‌تر است. این شاخص به دولت کمک می‌کند تا با دقت بیشتری خانوارهای پردرآمد را شناسایی کرده و یارانه‌ها را به سمت خانوارهای نیازمند هدایت کند. با این حال، این روش همچنان نیازمند پایش دقیق است تا از خطاهای احتمالی در حذف یارانه خانوارهای متوسط جلوگیری شود.
