فوری: زمان دقیق شارژ کالابرگ آبان ۱۴۰۴ اعلام شد
اقتصادایرانی: زمان اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی از آبان ۱۴۰۴ با تغییرات اساسی در سبد کالا و حذف دهک‌های پردرآمد اعلام شد؛ حمایت مستقیم از اقشار کم‌درآمد با قیمت‌های ثابت و جزئیات جدید در گزارش کامل قابل مشاهده است.
طرح کالابرگ الکترونیکی به عنوان یکی از اصلی‌ترین راهکارهای دولت برای حمایت معیشتی هدفمند از اقشار کم‌درآمد، با تأخیر در سازوکارها، اکنون بر اساس تصمیمات اتخاذ شده در سران قوا، قرار است از ابتدای آبان ماه ۱۴۰۴ به صورت رسمی و نهایی اجرایی شود. این اجرای مجدد، نه تنها زمان‌بندی واریز اعتبار را مشخص می‌کند، بلکه با خود تغییرات ساختاری مهمی در محتوای سبد کالایی و مبنای تأمین مالی این طرح به همراه دارد.
جزییات اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی در آبان ماه ۱۴۰۴
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در اظهاراتی کلیدی، ضمن تأکید بر ثبات قیمت‌ها برای کالاهای مشمول طرح با استفاده از ارز ترجیحی ۲۸,۵۰۰ تومانی، به ریشه‌های تأخیر پیشین و همچنین حذف تدریجی یارانه‌بگیران پردرآمد اشاره کرد که منابع مالی لازم برای افزایش اعتبار واقعی کالابرگ را فراهم می‌سازد.
اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی در آبان ماه ۱۴۰۴ نقطه عطفی در نحوه توزیع یارانه‌ها محسوب می‌شود، چرا که هدف اصلی آن جلوگیری از تبدیل یارانه به تورم از طریق کنترل مبنای خرید کالاها است.
بر اساس اعلام صریح نماینده مردم رفسنجان در مجلس شورای اسلامی، حمایت‌های لازم از سوی قوه مقننه صورت گرفته و با تصمیم سران سه قوه، اجرای رسمی و سراسری کالابرگ الکترونیکی به طور قطع از آبان ماه ۱۴۰۴ آغاز خواهد شد. این امر به معنای انتقال بخش قابل توجهی از یارانه‌های معیشتی از حالت نقدی به اعتباری برای دهک‌های پایین‌تر است.
منابع تامین کالابرگ آبان ۱۴۰۴
یکی از نگرانی‌های اصلی جامعه در اجرای طرح‌های حمایتی، احتمال افزایش قیمت کالاها پس از تزریق اعتبار جدید است. مجلس‌کنندگان تأکید کرده‌اند که سازوکار تأمین کالا برای جلوگیری از این امر طراحی شده است:
کالاهایی که در حال حاضر در مسیر تأمین یا ذخیره‌سازی برای توزیع در قالب کالابرگ قرار دارند، با ارز ترجیحی ۲۸,۵۰۰ تومانی خریداری شده‌اند. این سازوکار تضمین می‌کند که قیمت نهایی کالاها برای مصرف‌کننده نهایی، صرف نظر از نوسانات نرخ ارز در بازار آزاد، ثابت باقی بماند.
پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که دولت متعهد شده است مابه‌التفاوت نرخ ارز ترجیحی و نرخ ارز نیمایی یا آزاد را پوشش دهد تا هیچ فشاری از بابت تورم ارزی بر کالاهای اساسی مشمول طرح وارد نشود. این سیاست به ویژه برای جلوگیری از تأثیرگذاری بر سبد غذایی خانوارهای هدف حیاتی است.
اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی در مراحل پیشین با تأخیرهای مکرر مواجه شد که ابهاماتی را در میان یارانه‌بگیران ایجاد کرده بود.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، دلیل اصلی تعویق‌های گذشته را نه در بُعد سیاسی، بلکه در مسائل فنی و اجرایی دانست. سیستم‌های نرم‌افزاری و پایگاه‌های داده لازم برای مدیریت تراکنش‌های گسترده کالابرگی هنوز به طور کامل هماهنگ نشده بودند.
چالش اصلی، عدم به‌روزرسانی دقیق و جامع پایگاه‌های اطلاعاتی خانوارها و شناسایی دقیق دهک‌ها بود که نیازمند هماهنگی دقیق میان وزارت کار، سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها و سازمان برنامه و بودجه بود. زیرساخت‌های لازم در فروشگاه‌های طرف قرارداد (زیرساخت‌های پایانه‌های فروشگاهی و اتصال به شبکه بانکی) نیازمند تقویت و استانداردسازی بود.
اجرای کالابرگ از طریق حذف یارانه نقدی دهک‌های بالا
مرحله جدید اجرای کالابرگ، ریشه در اصلاحات ساختاری بودجه ۱۴۰۴ و اجرای کامل قانون هدفمندی یارانه‌ها دارد تا منابع محدود دولت به سمت اقشار واقعاً نیازمند هدایت شود.
طبق مصوبات بودجه‌ای سال جاری، منابع لازم برای افزایش واقعی قدرت خرید کالابرگ از طریق حذف یارانه‌بگیران با درآمد بالاتر تأمین خواهد شد:
قطع کامل یارانه‌های نقدی: بر اساس قانون بودجه مصوب ۱۴۰۴، یارانه نقدی دهک‌های ۸، ۹ و ۱۰ باید به طور کامل قطع شود. این اقدام نه تنها عدالت اقتصادی را افزایش می‌دهد، بلکه ردیف بودجه عظیمی را برای تبدیل به اعتبار کالابرگ آزاد می‌کند.
حجم حذف شدگان: این فرآیند حذف، تدریجی خواهد بود. پیش‌بینی می‌شود که تا پایان اسفند ماه ۱۴۰۴، حدود ۱۸ میلیون نفر از جمعیت فعلی یارانه‌بگیر نقدی، به دلیل احراز شرایط درآمدی بالاتر، از چرخه دریافت یارانه نقدی حذف گردند.
تأمین مالی کالابرگ: منابع مالی حاصل از حذف این ۱۸ میلیون نفر، مستقیماً برای افزایش سقف اعتبار کالابرگ دهک‌های پایین‌تر (۱ تا ۷) و جبران تورم در نظر گرفته شده است.
حذف یارانه نقدی مهر ۱۴۰۴
در بحبوحه برنامه‌ریزی برای اجرای کالابرگ آبان، پرداخت‌های نقدی مهر ماه نیز انجام شده است که روند حذف‌ها را نشان می‌دهد:
سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها پرداخت مرحله ۱۷۶ ام (مهر ماه) را به مبلغ هر نفر ۳۰۰ هزار تومان انجام داد. این واریزی شامل دهک‌های چهارم تا نهم بود که مجموعاً ۱۴ میلیون و ۴۷۹ هزار سرپرست خانوار را در بر گرفت.
نکته قابل توجه، حذف بیش از ۱.۴ میلیون نفر از دریافت‌کنندگان یارانه نسبت به ماه قبل بود که نشان‌دهنده آغاز اجرای سریع‌تر قانون حذف یارانه‌بگیران پردرآمد است.
اجرای کالابرگ صرفاً به معنای اعطای یارانه به صورت غیرنقدی نیست؛ بلکه تغییر در محتوا و ارزش اعتبار نیز از اهداف کلیدی دولت در این مرحله است. نمایندگان مجلس بر این اصل تأکید دارند که سبد کالایی باید منطبق با نیازهای روز و توصیه‌های تغذیه‌ای باشد، نه صرفاً کالاهایی که تولید مازاد دارند.
از آبان ماه، تغییرات اساسی در محتوای کالاهای مشمول بسته حمایتی اعمال خواهد شد تا اقلام اساسی مؤثرتر و با ارزش غذایی بالاتری جایگزین شوند. سبد اولیه کالابرگ که مبنای محاسبه اعتبار اولیه قرار می‌گیرد، شامل ۱۳ قلم کالا خواهد بود. این اقلام بر اساس نیازسنجی‌های نهایی وزارت جهاد کشاورزی و با هدف تأمین امنیت غذایی خانوار تنظیم شده‌اند. این ۱۳ قلم شامل مواد پروتئینی، غلات، لبنیات و روغن‌های اساسی خواهند بود.
