چرا نباید درآمد خانوار معیار دهک‌بندی قرار گیرد؟+ دلایل مهم

در بحث تخصیص یارانه به خانوارها، موضوع معیارهای دهک‌بندی و سنجش درآمد به‌عنوان یکی از عوامل اصلی، همواره مورد توجه قرار گرفته است. آقای حاکم ممکان با اشاره به اهمیت محاسبه دقیق درآمد خانواده‌ها و عدالت در توزیع یارانه‌ها، به نکات مهمی اشاره می‌کند که نیازمند بازنگری در معیارهاست.

انتقاد به معیار فعلی سقف درآمد خانوار

وی در این زمینه اظهار داشت: شرایط تورم فعلی ایجاب می‌کند که معیار تعیین سقف درآمد برای دریافت یارانه‌ها با دقت و انصاف بیشتری بررسی شود. سقف ۳۰ میلیون تومان که برای درآمد خانوار تعیین شده، به مجموع درآمد اعضای خانواده ارتباط دارد و این نقطه ضعف بزرگی برای عدالت اجتماعی است.

ایشان توضیح دادند که اگر معیار، تنها درآمد سرپرست خانوار باشد، حذف یارانه برای درآمد بالای ۳۰ میلیون تومان منطقی است؛ چرا که مسئولیت تأمین هزینه‌های خانواده طبق قانون مدنی و شرعی و عرفی بر دوش سرپرست قرار دارد. اما زمانی که درآمد مجموع اعضای خانواده در نظر گرفته شود، سهم عدالت کاهش می‌یابد و خانوارهای دارای چند عضو شاغل ممکن است به ناحق از این حمایت محروم شوند.

ضرورت بازنگری در سقف درآمدی

وی ضمن انتقاد از رقم فعلی معیار سقف درآمدی گفت: در شهرهایی بزرگ مانند تهران، حتی مجموع درآمد ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان نیز نمی‌تواند هزینه‌های واقعی زندگی را پوشش دهد. با توجه به شرایط تورمی و افزایش هزینه‌ها پس از حذف ارز ترجیحی، پیشنهاد می‌شود حداقل سقف درآمد برای حذف یارانه‌ها به بالای ۵۰ میلیون تومان افزایش یابد تا خانوارها دچار زیان نشده و فشار مضاعفی به دهک‌های پایین وارد نشود.

چالش‌های محاسبه درآمد اعضای خانوار

او با بیان چالش‌های عمده در محاسبه درآمد خانوار‌ها افزود: از نگاه قانونی و شرعی، درآمد اعضای خانواده نباید در مجموع درآمد سرپرست لحاظ شود. مسئولیت پرداخت هزینه‌ها و نفقه صرفاً بر عهده سرپرست خانوار است. در نتیجه، وضع این قوانین که به جمع‌آوری درآمد اعضای خانواده برای تعیین دهک‌ها می‌پردازد، مغایر اصول قانونی و شرعی است.

پیامدهای تصمیم‌های غیرمنصفانه

آقای ممکان در پایان تاکید کرد که فلسفه اصلی پرداخت یارانه، حمایت از اقشار آسیب‌پذیر و کم‌درآمد جامعه است. اما تصمیم‌های غیرمنصفانه و غیرکارشناسی که به دور از واقعیت‌های اقتصادی خانوارها اتخاذ می‌شود، برخی از خانوارهای نیازمند را از دریافت یارانه محروم می‌کند. به اعتقاد ایشان، بازنگری اساسی در معیارها و توجه به عدالت اجتماعی، گامی مؤثر در جهت بهبود وضعیت اقتصادی جامعه خواهد بود.