فروش خودرو در بورس به نفع کیست؟/ با ساز و کار قیمت‌گذاری خودرو آشنا شوید!
اقتصاد ایرانی: شورای رقابت جلسه‌ای برای بررسی عرضه خودرو در بورس و تشکیل بازار سوم برگزار می‌کند؛ مسئله‌ای که ممکن است با ایرادات قانونی این شورا مواجه شود و تعیین قیمت خودرو در بازه‌ای بین کارخانه و بازار آزاد را به چالش بکشد.
طرح عرضه خودرو در بورس بار دیگر توسط شورای رقابت بررسی شده و جزء موضوعات داغ اقتصادی کشور قرار گرفته است.
به گزارش فرارو، پس از درخواست سازمان بورس جهت فروش سواری‌های ایران‌خودرو، مقرر شده است که شورای رقابت در تاریخ ۱۵ مهر جلسه‌ای برای تصمیم‌گیری در این مورد برگزار کند. موضوع محوری این جلسه بررسی تأیید یا رد ایجاد بازار سوم برای خودرو از طریق بورس خواهد بود. در صورتی که خودرو در بورس عرضه شود، قیمت‌ها بین نرخ‌های مصوب کارخانه و بازار آزاد خودرو قرار خواهند داشت که این موضوع برای تمامی طرف‌های درگیر می‌تواند نتیجه‌ای رضایت‌بخش به همراه داشته باشد. با این حال، ایراداتی که شورای رقابت بر این طرح اعمال کرده، می‌تواند تمامی این معادلات را تغییر دهد.
فروش خودرو در بورس به نفع چه کسانی است؟
اجرای فروش خودرو در بورس به نظر می‌رسد که برای تمامی طرف‌های دخیل سودمند باشد. از جمله خریدار، فروشنده و بورس کالا.
- طرف فروشنده یعنی شرکت‌های خودروسازی معتبر مانند ایران‌خودرو و سایپا به صورت چشمگیری نفع می‌برند. آنها می‌توانند محصولات خود را با قیمتی بیشتر از نرخ مصوب کارخانه به فروش برسانند. برای مثال، اگر قیمت خودرویی در کارخانه ۷۰۰ میلیون تومان باشد، در صورت عرضه در بورس، قیمتی بیش از این عدد خواهد داشت. به همین دلیل، خودروسازان به دنبال مجوز فروش خودرو از طریق بورس هستند.
- برای خریداران نیز این مدل فروش مزایایی دارد، زیرا قیمت خودرو در بورس همیشه پایین‌تر از قیمت بازار آزاد است. بنابراین آنها می‌توانند با پرداخت قیمت کمتری نسبت به بازار آزاد، خودروی مورد نظر خود را تهیه کنند.
- سازمان بورس نیز به عنوان طرف سوم از ورود محصولات داخلی و مونتاژی به این بستر استقبال می‌کند؛ چرا که ورود پول به بازار بورس باعث افزایش اعتبار و تقویت این نهاد می‌شود. در نتیجه، فروش خودرو در این بستر می‌تواند در خدمت این سه گروه باشد.
قیمت خودرو در بورس چگونه تعیین می‌شود؟
یکی از دلایل اصلی که خودروسازان به فروش خودرو در بورس تمایل دارند، تعیین قیمت آن در بورس است. این قیمت معمولاً به واسطه مزایده و پیشنهادهای خریداران مشخص می‌شود.
به عنوان نمونه در سال ۱۴۰۱، برای نخستین مرتبه فروش محصولات ایران‌خودرو در بورس آغاز شد. یکی از خودروهایی که در پاییز همان سال عرضه شد، پژو ۲۰۷ اتومات بود. این خودرو با قیمت پایه ۲۸۵ میلیون تومان در تاریخ ۹ آذر به بازار عرضه شد.
نام خودرو قیمت پایه (میلیون تومان) قیمت فروش در بورس (میلیون تومان) قیمت کارخانه (میلیون تومان) قیمت بازار آزاد (میلیون تومان)
| پژو ۲۰۷ اتومات | ۲۸۵ | ۴۶۲ | ۳۱۸ | ۵۲۰ |
همان‌طور که مشاهده می‌شود، قیمت خودرو در بورس بالاتر از نرخ کارخانه اما کمتر از نرخ بازار آزاد است. این موضوع نشان می‌دهد که عرضه خودرو در بورس شرایط اقتصادی مناسبی برای همه طرف‌ها فراهم می‌کند.
تا اکنون چه کسانی با عرضه خودرو در بورس مخالفت کرده‌اند؟
شورای رقابت، به عنوان نهاد نظارتی، اصلی‌ترین مخالف عرضه خودرو از طریق بورس بوده است. در سال ۱۴۰۱ این شورا با ثبت یک مصوبه، مانع ادامه فروش خودرو در بورس شد.
مهم‌ترین دلیل مخالفت شورای رقابت این است که بازار بورس با ایجاد بازاری سوم برای خودرو، مرزهای قیمت‌گذاری مصوب را تغییر می‌دهد که این موضوع با قوانین جاری مطابقت ندارد. این شورا معتقد است که خودروسازان نباید از نرخ مصوب عبور کنند.
در حالی که هیئت پذیرش بورس کالای ایران اعلام کرده محصولات ایران‌خودرو از جمله ری‌را، سورن و رانا آماده عرضه به بورس هستند، سخنگوی شورای رقابت از این موضوع به شدت انتقاد و مخالفت خود را اعلام نموده است.
