آغاز واریز 500 هزار تومان کالابرگ یارانه‌ای آبان ماه
اقتصاد ایرانی: واریز ۵۰۰ هزار تومان کالابرگ یارانه‌ای از آبان ۱۴۰۴ آغاز می‌شود؛ روند اجرای این طرح با هدف حمایت از قدرت خرید خانوارهای کم‌درآمد و ساماندهی یارانه‌ها به‌صورت تدریجی و استانی آغاز خواهد شد.
طرح جدیدی با هدف ارتقای قدرت خرید خانواده‌های کم‌برخوردار کشور توسط دولت طراحی و اجرا شده است. این برنامه به جای پرداخت نقدی مستقیم، یارانه را به شکل کالابرگ الکترونیک برای کالاهای اساسی ارائه می‌دهد تا تأمین نیازهای ضروری خانوارها بهتر و کارآمدتر انجام شود.
جدیت در حذف یارانه‌بگیران پردرآمد
مسئولان تأکید دارند که روند پالایش و حذف یارانه‌بگیران پردرآمد با دقت و حساسیت ادامه دارد. تاکنون یارانه نقدی بیش از دو میلیون خانوار قطع شده است. از این تعداد، حدود ۱۸۰ هزار نفر اعتراضات خود را به طور رسمی در سامانه‌های تعیین‌شده دولت ثبت کرده‌اند، که این سامانه‌ها همچنان فعال هستند.
بررسی اعتراضات ثبت‌شده نشان داده که معمولاً بین ۵ تا ۸ درصد از موارد تأیید شده و یارانه آنها پس از بررسی مجدد بازگردانده می‌شود. این اقدام نشان‌دهنده حساسیت دولت در برخورد با موارد اعتراض و اشتباهات حذف یارانه است.
توزیع منابع یارانه‌ای
مطابق با قانون بودجه سال ۱۴۰۴ ، دولت موظف به حذف یارانه سه دهک پردرآمد (دهک‌های ۸، ۹ و ۱۰) جامعه است. هدف از این حذف، تأمین منابع مالی لازم برای اجرای طرح کالابرگ یارانه‌ای عنوان شده است.
همچنین، فرآیند پالایش اطلاعات خانوارها برای تعیین دهک درآمدی تا پایان سال جاری ادامه خواهد داشت. اطلاعات جدید از سازمان‌های نظیر سازمان امور مالیاتی و سازمان تأمین اجتماعی دریافت می‌شود تا یارانه به جامعه هدف برسد.
جزئیات اجرای مرحله‌ای و اعتبار تعیین‌شده
در فاز جدید، اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی به صورت مرحله‌ای و در استان‌های مختلف کشور گسترش خواهد یافت. در این طرح، تمرکز بر هفت دهک پایین درآمدی است.
مبالغ اعتبار به شرح زیر تعیین شده است:
دهک‌های ۱ تا ۳ (کم‌برخوردارترین): ۵۰۰ هزار تومان اعتبار ماهانه برای هر نفر
دهک‌های ۴ تا ۷ (دهک‌های متوسط کم‌درآمد): ۳۵۰ هزار تومان اعتبار ماهانه برای هر نفر
این اعتبار به‌صورت الکترونیکی برای سرپرستان خانوار شارژ خواهد شد.
مصرف اعتبار کالابرگ فقط برای کالاهای اساسی
محدودیت‌هایی برای مصرف اعتبار کالابرگ وجود دارد و این اعتبار فقط برای خرید ۱۳ قلم کالای اساسی که شامل مواد غذایی ضروری خانوارها نظیر شیر، پنیر، ماست، تخم‌مرغ، انواع گوشت، روغن مایع، ماکارونی، برنج، شکر و حبوبات تعیین شده است، قابل استفاده می‌باشد.
شبکه توزیع و نرم‌افزار کالابرگ
بیش از ۲۶۰ هزار فروشگاه طرف قرارداد در سراسر کشور، اقلام مربوط به کالابرگ را به‌فروش می‌رسانند. علاوه بر این، نرم‌افزار ویژه‌ای جهت مدیریت تراکنش‌ها، مشاهده مانده اعتبار و مکان‌یابی نزدیک‌ترین فروشگاه در دسترس خانوارها قرار گرفته است.
زمان‌بندی استفاده از اعتبار
با هدف کاهش فشار روانی و زمانی بر خانوارها، اعتبار ماهانه شارژ شده تا سه ماه قابل استفاده خواهد بود. این رویه به مصرف‌کنندگان فرصت کافی برای خرید کالاهای مورد نیاز می‌دهد.
تفاوت‌های منطقه‌ای در مصرف اعتبار
در مناطق جنوبی کشور، با توجه به الگوی مصرف خاص این مناطق، بخشی از اعتبار کالابرگ برای خرید ماهی تخصیص یافته است؛ هرچند که ماهی جزء اقلام اصلی در سطح ملی نیست.
جلسات دولت و مجلس برای کنترل بازار
به منظور کنترل قیمت‌ها و جلوگیری از افزایش ناگهانی نرخ‌ها، دولت و مجلس با همکاری سازمان برنامه و بودجه در حال بررسی مکانیزم‌های جدید برای اجرای موفقتر کالابرگ هستند.
در این جلسات، دو سناریو برای کنترل قیمت‌ها مورد بحث قرار گرفته است:
اول، تثبیت نرخ مبنای تخصیص یارانه. اما این روش ممکن است نتواند قیمت مصرف‌کننده را به خوبی کنترل کند.
دوم، حفظ ارزش واقعی اعتبار کالابرگ در برابر نوسانات اقتصادی. در این سناریو، هر خانوار مقدار ثابتی از کالاهای مشخص را به قیمت ثابت خریداری می‌کند و در صورت خرید بیش از سهمیه تعیین‌شده، تفاوت قیمت آنها محاسبه خواهد شد.
مبالغ اعتبار در فاز آبان
در اجرای فاز آبان، اعتبار کالابرگ برای دهک‌های ۱ تا ۳ برابر ۵۰۰ هزار تومان و برای دهک‌های ۴ تا ۷ ۳۵۰ هزار تومان باقی خواهد ماند.
در این روش موقت، دولت و مجلس در تلاش‌اند مدلی جدید برای تثبیت ارزش ریالی سبد غذایی خانوار در برابر تورم طراحی و از آذر ماه اجرایی کنند.
منابع مالی اختصاص‌یافته
برآورد شده است که اجرای این طرح برای پوشش کامل خانوارهای هدف به حدود ۲۸ هزار میلیارد تومان بودجه ماهانه نیاز دارد. این رقم نشانگر اهمیت و گستردگی طرح حمایتی جدید دولت می‌باشد.
تحولی جامع در نظام یارانه‌ای
پرداخت گسترده کالابرگ الکترونیکی از ماه آبان ، رویکرد تازه‌ای در نظام یارانه‌ای کشور محسوب می‌شود. هدف اصلی این تغییر، حمایت هدفمند از اقشار آسیب‌پذیر و مدیریت بهینه منابع عمومی است. با تکمیل مدل نهایی جدید، انتظار می‌رود ساختار پرداخت یارانه در ایران به شیوه‌ای مؤثرتر و شفاف‌تر عمل کند.
